W 1795 roku, po trzecim rozbiorze Polski, Biskupice oraz przyległe wsie do Iwanowic znalazły się w zaborze austriackim. Wieś została przyłączona do powiatu olkuskiego, który należał do tak zwanej Galicji Zachodniej. W 1809 roku Galicja Zachodnia została przyłączona do Księstwa Warszawskiego. W tym również roku przez wieś przeszły w zwycięskim pochodzie wojska księcia Józefa Poniatowskiego, podążające za wojskami austriackimi wycofującymi się do Krakowa. Po kilku latach w roku 1817 przeszedł jakże inny, smutniejszy pochód, Iwanowice były miejscem ostatniego postoju konduktu żałobnego wiozącego zwłoki księcia Józefa Poniatowskiego na Wawel, co stało się powodem wielkiej manifestacji patriotycznej.(Książę Józef Poniatowski był założycielem i patronem 8 Pułku Ułanów stacjonującego w czasach II Rzeczypospolitej w Krakowie - historia pułku dostępna na tej stronie) Później po upadku powstania listopadowego przez wieś przemaszerowały wojska generała Samuela Różyckiego, by chronić się za granicą.
(po prawej stronie zamieszczam wypis ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego Tom I strona 238 wydany w roku 1880 dotyczący opisu wsi Biskupice) W 1827 roku było 27 domów i 195 mieszkańców. W roku 1880 było dalej 27 domów i 200 mieszkańców. Obszar gruntów dworskich 376 morgów, włościańskich 239 morgów. Miary podane w słowniku łan (podz. skiba, zagon) = 30 mórg około 17,9 hektara.


Na mocy ukazów carskich z 3 (15) marca 1859 roku rozpoczęto wprowadzenie większych gmin wiejskich (zbiorowych) liczących, co najmniej 50 domów pod nadzorem właścicieli ziemskich. Gminy te przypominały swoim obszarem współczesne gminy. Mniejsze majątki ziemskie mogły być połączone w jedną gminę.

Właściciele ziemscy sami wybierali spośród siebie wójta i przedstawiali do zatwierdzenia przez Komisję Rządową do Spraw Wewnętrznych. Jeżeli przedstawiony kandydat nie posiadał kwalifikacji, właściciele musieli zaproponować inną osobę. W razie kłopotów ze znalezieniem kandydata, wójta wyznaczała Komisja Rządowa na koszt właścicieli. Do pomocy wójt miał radnych, wybranych przez mieszkańców, zatwierdzonych przez naczelnika powiatu. Od 1859 roku sołtysów wybierali sami mieszkańcy. Gminy te tworzono stopniowo w ciągu kilku lat.

W 1863 roku wybuchło powstanie styczniowe zakończone w następnym roku. Władze carskie na początku 1864 roku przystąpiły do uwłaszczenia ziemi dworskiej, aby w ten sposób odciągnąć chłopów od walki. Ziemia dworska użytkowana przez chłopów stała się ich własnością. W każdej wsi przystąpiono do wymierzania gruntów. Powstały tabele likwidacyjne, szczegółowo opisujące własność gruntów w każdej wsi.

Drugą reformą władz carskich było nadanie samorządu gminom wiejskim już funkcjonującym (tworzonym po 1859 roku). Ukaz carski z 19 lutego (2 marca) 1864 roku zmienił ustrój gminny istniejący na polskiej wsi. Do tej pory to właściciele ziemscy zarządzali gminami wiejskimi, po 1864 roku decydujący głos posiadali włościanie (chłopi), jednak pod ścisłym nadzorem władz rosyjskich. Władze preferowały na urzędach ludzi chłopskiego pochodzenia.

W kilka lat później, w 1866 roku, przystąpiono w Królestwie Polskim do reformy administracji państwa. Miało to na celu unifikację tego kraju z Cesarstwem Rosji. Powołano ówcześnie gubernię kielecką, a w jego składzie między innymi powiat miechowski. W powiecie miechowskim powołano gminę Iwanowice. Część miejscowości współczesnej Gminy Iwanowice włączono w skład gminy Minoga w powiecie olkuskim (gubernia kielecka).


W czasie powstania styczniowego w Iwanowicach nieustannie dochodziło do potyczek między oddziałami Apolinarego Kurowskiego z obozu w Ojcowie a Kozakami stacjonującymi w Słomnikach, okolica stawała się często miejscem potyczek z wojskami rosyjskimi. Tędy przemaszerowały oddziały Mariana Langiewicza, który w niedalekiej Goszczy ogłosił się dyktatorem powstania. Niestety po upadku powstania styczniowego przyszły czasy ciemnoty, zacofania, pijaństwa i rusyfikacji.

Rok później, na mocy wydanego przez cara Aleksandra II dekretu uwłaszczeniowego, chłopi otrzymali prawo własności użytkowanej ziemi. Zapowiedziane przez władze powstania styczniowego w 1863 r. uwłaszczenie włościan zastało zrealizowane przez władze carskie w 1864 r. Działanie to miało na celu odwrócenie uwagi chłopów od powstania i odciągnięcie ich od walki. Chłopi nie czuli się w owym czasie pełnoprawnymi obywatelami. Byli bowiem tylko użytkownikami ziemi, a nie jej właścicielami. Zmuszano ich do bezpłatnej pracy i danin na rzecz właściciela. Pańszczyzną było objętych ponad 80 % społeczeństwa. Władza sądownicza należała do właściciela, tylko mieszkańcy posiadłości królewskich (Jerzmanowice, Gotkowice) mogli dochodzić sprawiedliwości w Referendariach królewskich. Właściciel mógł sprzedać wieś wraz z jej mieszkańcami - chłopami przywiązanymi do ziemi, której nie byli właścicielami. Była to zatem de facto forma niewolnictwa. Położenie chłopów i samoświadomość tej sytuacji tłumaczy niewielki udział mieszkańców wsi w powstaniach narodowych. W Iwanowicach utworzono gminę zbiorową. Wieś była też siedzibą sądu gminnego. W tym czasie majątek folwarczny podupadał. Stanisław Walewski sprzedał go Wilhelmowi Zawadzkiemu. Nowy dziedzic wybudował gorzelnię, która pod względem produkcji zajmowała pierwsze miejsce w całej guberni kieleckiej.

Pod koniec XIX wieku dwór iwanowicki trzykrotnie zmieniał właściciela. Najpierw nabyli go żydowscy kupcy Heineman i Herszla Lubliner, potem rządca Wawrzyniec Okrajny, następnie ponownie spółka żydowska. Jeszcze przez wybuchem powstania styczniowego, w 1862 roku, ówczesny proboszcz Ludwik Myszkowski zorganizował na plebanii pierwszą szkołę, do której uczęszczało 50 dzieci. Osobny budynek szkoły powstał dopiero w 1904 roku. Pierwsza wojna światowa wciągnęła Iwanowice w jej orbitę. Następowało liczne wstępowanie mieszkańców do oddziałów Związku Strzeleckiego.

W 1914 roku powstała w gminie Polska Organizacja Wojskowa (POW) która pod okiem instruktorów z Krakowa przeprowadza potajemne ćwiczenia wojskowe. Mieściła się tutaj komenda na całą gminę, a komendantem był Władysław Chwastowski, syn Józefa. 6 sierpnia gdy I Kadrowa Józefa Piłsudskiego z Krakowa przekroczyła w Michałowicach granicę zaboru rosyjskiego w Iwanowicach strzelcy POW rozbroili posterunek rosyjski i ujęli w swe ręce porządek na terenie gminy. 17 listopada 1914 roku doszło na terenie gminy do trwającej dwanaście dni bitwy między rosjanami i wojskiem austriackim, wieś Iwanowice została całkowicie zniszczona, odbudowana została po odzyskaniu niepodległości Polski.

3 września 1939 roku do Iwanowic wkroczyły oddziały hitlerowskie. Brak z tego okresu dokumentacji. Prześladowania ludności (trzykrotne pacyfikacje, śmierć 63 osób) wpłynęły na współpracę mieszkańców z organizacjami podziemnymi: Armią Krajową, Gwardią Ludową, Batalionami Chłopskimi. Kilku mieszkańców wsi walczyło pod Monte Casino. W dniu 16 stycznia 1945 do Iwanowic w wyniku blisko czterogodzinnej bitwy wkroczyły wojska radzieckie i polskie.
(źródło - http://atlaswsi.pl/index.php?option=com_town&task=view&id=1431&tab=0&Itemid=6)


Według opisu pana Antoniego Walaszczyka.
W dniu 3 września 1939 roku do Iwanowic wkroczyły wojska hitlerowskie. Był to koszmarny okres okupacji i prześladowania ludności. W odwet powstają w Iwanowicach organizacje konspiracyjne jak : Narodowe Siły Zbrojne (NSZ), Armia Krajowa (AK), a później organizacje lewicowe t.j Gwardia Ludowa (GL) i Bataliony Chłopskie (BCh). W pobliskie wsi Damienice znajdowała się drukarnia gazetki wydawanej pod nazwą "ODWET", a na plebanii w Iwanowicach mieścił się punkt kolportażu prowadzony przez kapelana AK ks. Tomasza Banacha ps. Szamot, późniejszego proboszcza w Sieciechowicach.

(źródło - http://www.akgrot.wieliczka.eu/index.php?id=201 - wydarzenia w miechowskim)
W lipcu do "Gołąba" dołączyła zagrożona dekonspiracją grupa dywersyjna ppor. Artura Korbela ps. "Bicz". Liczni ochotnicy napływali do oddziału po wybuchu Powstania Warszawskiego. Pierwszą walkę z wrogiem oddział stoczył 13 sierpnia 1944 roku w Sieciechowicach (zabito kilku i raniono kilkunastu Ukraińców z formacji policyjnych, bez strat własnych). Dwa dni później 15 sierpnia 1944 roku w bitwie z oddziałem Luftwaffe we wsi Barbarka poległo dwóch partyzantów, trzech następnych zmarło z ran. Straty niemieckie wyniosły 15 zabitych i 5 rannych. Niestety, w akcji odwetowej Niemcy spalili Barbarkę i rozstrzelali 63 jej mieszkańców. W tej trudnej sytuacji dowództwo postanowiło przerzucić oddział w Beskidy, na teren myślenickiego obwodu AK "Murawa".

(źródło - http://www.niedziela.pl/artykul/31465/nd/Barbarka-1944-2004)
Wieś Barbarka z parafii Minoga położona jest w paśmie wzniesień Jury Krakowsko-Częstochowskiej otoczona z trzech stron lasami. Na skraju lasu znajduje się pomnik upamiętniający bohaterską śmierć poległych w tym miejscu. Był to 15 sierpnia 1944 r., dzień stoczonej walki partyzantów z okupantem, pacyfikacja wsi, groza zniszczenia i śmierć wielu niewinnych ludzi. Wieś Barbarka otoczona lasami była dogodną kryjówką dla większych lub mniejszych oddziałów partyzanckich, których losy przygnały w te strony. Mieszkańcy przyzwyczajeni byli do udzielania im pomocy. Niektórzy, sami będąc w konspiracji, stanowili ochronę i zwiad dla tych przebywających w lesie. Zwiad był bardzo niebezpiecznym zadaniem, ale zarazem koniecznym, gdyż Niemcy często przyjeżdżali do wybudowanego dla nich myśliwskiego domku i mogli łatwo zaskoczyć partyzantów. Dzień wcześniej, a więc 14 sierpnia, przybył do lasu dość liczny oddział Armii Krajowej "Żelbet" składający się z mieszkańców Krakowa i jego okolic. Oddział ten wyśledzony przez Niemców przesuwał się lasami w stronę Kielecczyzny, a dowodził nim podporucznik Artur Korbiel ps. "Bicz". W oddziale tym było również dwóch księży, za schwytanie których okupant wyznaczył nagrodę. Chcąc uczcić dzień Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz kolejną rocznicę zwycięstwa 1920 r., a może także po to, by dodać sobie otuchy do dalszej walki, ogłoszono mieszkańcom wsi, że 15 sierpnia o godz. 10.00 odprawiona będzie w lesie uroczysta Msza św. W lesie na świerku zawisły biało-czerwone flagi, a w centralnym miejscu zawieszono wizerunek Matki Bożej Częstochowskiej. Przy polowym ołtarzu odprawiono Mszę św. Po lesie rozlegał się śpiew silnych żołnierskich głosów. Śpiewano na zmianę pieśni kościelne i patriotyczne, ślubując wierność Ojczyźnie. Na zakończenie popłynęły przez las słowa Roty i hymnu Jeszcze Polska nie zginęła. Piękna letnia pogoda była uzupełnieniem tej uroczystości. W serca wstąpiła otucha i nadzieja, ale niektórych ogarnęła trwoga, jak gdyby przeczucie zbliżającej się tragedii. W czasie, gdy uroczystość dobiegała końca zawiadomiono - Na drodze do Barbarki Niemcy. Rozstawione czujki zabezpieczały las przed napadem wroga, a pojedynczy motocykl żandarmerii niemieckiej z Ojcowa ostrzelany przez czujkę szybko zawrócił. Radość trwała jednak krótko, gdyż Niemcy wkrótce wrócili atakując wieś z trzech stron. Mieszkańcy schronili się, gdzie tylko mogli, a partyzanci odparli natarcie. Na polu walki poległ jeden niemiecki żołnierz, a kilku ciężko rannych Niemcy zabrali ze sobą. Straty były również w oddziale partyzanckim. Rozjuszeni Niemcy poniesioną klęską i stratami podjęli decyzję o spaleniu i zniszczeniu wsi Barbarka i jej mieszkańców. Użyto samolotu, który zrzucał fosforowe płyty, podpalając w ten sposób kolejne domy kryte słomianą strzechą, a samochody pancerne nadjechały równocześnie od Miechowa, Krakowa i Wolbromia. Brała również udział UPA, której członkowie, idąc od Skały oraz strony północnej i wschodniej w kierunku wsi, zabijali wszystkich napotkanych po drodze. Płonęły domy, a w jednym z nich spalono żywcem 2 kobiety. Partyzanci z braku amunicji wycofali się do lasu. W rezultacie tych wydarzeń zginęło 4 partyzantów: "Topola" - Bonifacy Warszak, "Kos" - Kazimierz Pachno, "Bogdan" - Bogdan Borzoski i Anglik o nieznanym nazwisku oraz 62 mieszkańców Barbarki i okolic. Gdy słońce chyliło się ku zachodowi, kończył się tragiczny dzień, dogasały zgliszcza, rozlegały się jęki rannych i płacz tych, którzy stracili swych bliskich. Dzisiaj na świerku wisi kapliczka ku pamięci odprawionej wtedy Mszy św. W lesie są mogiły poległych partyzantów. Wieś dawno odbudowano, lecz pamięć tych wydarzeń wciąż trwa i jest nam wszystkim zawsze droga i bliska.


Cmentarz w Iwanowicach :
Łukasz Lepiarczyk urodził się w Iwanowicach 2 października 1922 roku. W 1939 r. rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. W 1943 r. powrócił do rodzinnych Iwanowic. W święto Matki Boskiej Zielnej, 15 sierpnia 1944 roku, oddział Niemców spacyfikował, położoną niedaleko Iwanowic, wieś Zagaj. Zamordowano 84 osoby, w tym kobiety i dzieci. Tego dnia zginął również przebywający w okolicy Zagaja Łukasz Lepiarczyk. Rodzina pochowała go na iwanowickim cmentarzu parafialnym. Mogiła jest również symbolicznym grobem Franciszka Lepiarczyka, brata Łukasza. Franciszek Lepiarczyk zginął 8 września w krwawym, 24 godzinnym, boju pod Radłowem. Poległo wówczas około 300 żołnierzy polskich. Franciszka pochowano na cmentarzu parafialnym w Radłowie, w zbiorowym grobie żołnierzy Wojska Polskiego. Chowając Łukasza, rodzina postanowiła uczcić też pamięć jego brata, umieszczając na mogile poświęconą mu tablicę pamiątkową.(źródło komputerowa ogólnopolska baza cmentarzy wojennych http://groby.radaopwim.gov.pl/grob/6767/ - Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa)

Wyzwolenie 16 styczeń 1945 rok przez wojska radzieckie i polskie, walka o wieś trwała 3,5 godziny. Sztab I Frontu Białoruskiego pod dowództwem Iwana Koniewa przebywał na plebanii i u byłego wójta wsi pana Władysława Grochowiny

- Kościół św. Trójcy w Iwanowicach stoi w samym środku wsi, na niewielkim wzniesieniu. Został wybudowany w 1745 roku. Słynie z oryginalnych dwóch drewnianych zdobiących fasadę wież. Ufundował go dziedzic Iwanowic August Aleksander Czartoryski. Główny i boczny ołtarz pochodzą z okresu wczesnego baroku. W kościółku stoi figurka św. Krzysztofa, pochodząca ze szkoły Wita Stwosza, oraz figurka Madonny z Dzieciątkiem z 1480 roku, z kapliczki dawniej stojącej na środku wsi.


Z budową kościoła w Iwanowicach w XVIII w. wiąże się legendarny zakład. Otóż ówczesny dziedzic Niedźwiedzia zobowiązał się podarować drzewo modrzewiowe na jego budowę, pod warunkiem jednak, że wierni przetransportują je w ciągu jednej nocy. Ksiądz Kazimierz Bodurkiewicz, który podjął zakład, tak zmobilizował parafian, że drzewa starczyło nie tylko na kościół ale i na przytułek dla bezdomnych. Pod kościołem w Iwanowicach znajdują się dwie krypty. Wejście do nich zostało zlikwidowane kilkanaście lat temu. W podziemiach stoi kryształowa trumna. Nie udało się ustalić czyje kryje prochy. Zgodnie z legendą pochowano w niej ukochaną Napoleona Bonaparte, Marię Walewską.

(źródło Ziemia Podkrakowska, pod red. R. Lisowskiego, Kraków 2006 s. 31)


"Parafia w Iwanowicach liczy sobie z górą 700 lat. Erygował ją w 1293 roku biskup krakowski Prokop. O pierwszym iwanowickim kościele w zasadzie nic nie wiadomo. Wiemy natomiast, że druga z kolei, drewniana świątynia, została wybudowana w 1408 roku. W 1551 roku kościół w Iwanowicach został zamieniony na zbór kalwiński przez ówczesnych właścicieli wsi – Dłuskich, którzy spokrewnieni z najwybitniejszymi pionierami ruchu różnowierczego w Małopolsce, szybko przeszli na stronę Reformacji. W owym czasie kościół został ogołocony z wyposażenia. W pierwszej połowie XVII wieku iwanowicką świątynię odnowiono, a ponowna jej konsekracja nastąpiła w 1624 roku. Jednak dopiero 100 lat później rozpoczęto gruntowniejsze prace remontowe, zainicjowane przez ówczesnego właściciela Iwanowic księcia Aleksandra Augusta Czartoryskiego oraz sprowadzonego przez niego z Krakowa, księdza Kazimierza Bodurkiewicza, wykładowcę na Uniwersytecie Krakowskim i doktora obojga praw. Działania owe zakończyły się wzniesieniem nowej budowli w 1745 roku, którą 8 czerwca 1749 roku konsekrował biskup krakowski Jędrzej Stanisław Załuski.

W owej XVIII-wiecznej postaci, kościół zachował się do dziś. W Iwanowicach znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem św. Trójcy. Jest on wzniesiony ma niewysokim wzgórzu, stanowi architektoniczną dominantę krajobrazu wsi. Jest on stosunkowo dużą jednonawową budową drewnianą, o konstrukcji zrębowej. Przy zamkniętym wielobocznym prezbiterium znajduje się – od południa murowana zakrystia, zaś od północy kaplica św. Anny Samotrzeć. Ołtarz główny p.w. Świętej Trójcy najprawdopodobniej około roku 1742 został zupełnie przekształcony i uzyskał formę jaką znamy dziś. Ołtarz posiada charakterystyczną dla tego okresu formę architektoniczną a na jego bogatą dekoracje rzeźbiarską składają się posągi, kolumny z motywem akantu, główki anielskie, urny, szyszki, kartusze. Po odsłonięciu obrazu z Adoracją Świętej Trójcy ukazuje się naszym oczom najcenniejsze dzieło sztuki w kościele w Iwanowicach - figura Chrystusa Ukrzyżowanego. Pierwotnie posąg znajdował się retabulum innego, mniejszego ołtarza, również pozyskanego z kościoła mariackiego. W zwieńczeniu ołtarza głównego znajduje się wizerunek pelikana wydzióbującego sobie mięso z piersi aby nakarmić własne dzieci.

To przedstawienie jest symbolem Jezusa i jego miłosierdzia. W kościele znajduje się także ołtarz p.w. Matki Boskiej Iwanowickiej. Od północy, na granicy nawy i prezbiterium stoi jeden z bocznych ołtarzy pochodzący z pierwszej połowy XVII wieku z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Dekoracje dopełniają rzeźbione figury aniołów oraz świętego Floriana w zwieńczeniu ołtarza. Punktem centralnych jest obraz otaczany kultem wiernych, a przedstawiający Matkę Boską, ujęta w półpostaci, z charakterystycznie splecionymi dłońmi, trzymającą na lewym ramieniu małego Jezusa. W kościele znajdują się także Ołtarze p.w. świętuje Agnieszki oraz świętej Anny Samotrzeć. W koście znajduję się także złocona figura świętego Krzysztofa. Powstała ona około roku 1500 i zdobi jeden z filarów kościoła. Święty przedstawiony w ekspresyjnej, skręconej pozie, niesie na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus, zaś w prawej dłoni dzierży kij. Mały Jezus trzyma w ręce glob. W kościele jest też posąg Marii z Dzieciątkiem, został on wykonany z drzewa topolowego."

Parafialne Koło Caritas w Iwanowicach rozpoczęło swoją działalność w 2000 roku za sprawą ś.p. ks.kan. Marka Jacaka. Dnia 15.10 2000 roku w kościele parafialnym odbyła się msza święta połączona z poświęcenie punktu Caritas. Caritas działa na rzecz ubogich parafian. Co roku organizuje spotkania opłatkowe dla osób samotnych. Od 2006 roku przewodniczącym Parafialnego Koła Caritas jest ks. proboszcz Ryszard Suchanowski. Caritas współpracuje ze Szkolnymi Kołami Caritasu.

- Kaplica św. Rocha w Iwanowicach pochodząca z przełomu XVIII i XIX wieku kaplica ma formę klasycystycznego portyku z kolumnami. U jej podnóża wypływa źródełko, któremu nadal przypisuje się leczniczą moc.

- Zabytkowa karczma w Iwanowicach usytuowana w centrum wsi, pochodzi z XVIII wieku. Budynek należał do dworu, potem był własnością prywatną. W 1992 roku stał się siedzibą Muzeum Regionalnego. Na szczególną uwagę zasługują bogate zbiory pochodzące z wykopalisk z Babiej Góry i Góry Klin.

- Kapliczka Matki Boskiej Pocieszenia, murowana kapliczka znajduje się w centrum wsi. Wybudowana w 1854 r. Na ołtarzu stała XV wieczna rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem

- Kapliczka Zmartwychwstania Pańskiego, murowana kapliczka stoi na stoku przy drodze na cmentarz. Została wybudowana w II połowie XIX wieku

- Figura świętego Jana Nepomucena, kamienna figura pochodzi z 1800 r. Mieszkańcy Iwanowic postawili figurę przy moście na Minożce.

- Cmentarz wojskowy z I wojny światowej, znajduje się w lesie, na południowym wschodnim końcu wsi

- Drewniany młyn wodny na rzece Dłubni zlokalizowany przy drodze Iwanowice-Skała; budynek, choć nie pełni już funkcji młyna, zachował się w bardzo dobrym stanie (własność prywatna)

Według rejestru zabytków (stan na 31.09.2008) na obszarze powiatu krakowskiego do rejestru zabytków nieruchomych wpisanych jest 191 zespołów i obiektów zabytkowych:

- kościół par. p.w. św. Trójcy w Iwanowicach Numer rejestru A-220/71,
- kaplica św. Rocha Iwanowice Numer rejestru A-659/93,
- karczma, obecnie Muzeum w Iwanowicach Numer rejestru A-502/85.

- Zespół Klasztoru Norbertanek w Imbramowicach pochodzący z XVIII - XX wieku; w obrębie zespołu   kościół p.w. św. Piotra i Pawła, klasztor, dom kapelana, obiekty gospodarcze;
- Kościół p.w. św. Benedykta w Imbramowicach z XVIII wieku;
- Kościół p.w. Narodzenia N.M.P. w Minodze założony w 1736 roku, architektura z XIX - XX wieku;
- Kościół p.w. św. Andrzeja w Sieciechowicach założony w 1325 roku, architektura z XVII - XIX wieku;
- Kościół p.w. św. Mikołaja w Wysocicach założony w XII - XIII wieku, architektura z XVII - XIX wieku;
- Kaplica we wsi Zerwana z 1744 roku;
- Zespół dworski w Dziekanowicach z XVIII - XIX wieku z zabytkowym parkiem;
- Zespół dworski w Glanowie z XVIII - XX; w obrębie zespołu dwór, budynki folwarczne oraz ozdobny   ogród z przełomu XIX i XX wieku;
- Zespół dworski we wsi Gołoszyn z XIX - XX wieku, w obrębie zespołu dwór oraz ogród;
- Zespół dworski w Minodze XVII - XIX wieku z zabytkowym parkiem i aleją modrzewiową;
- Zespół dworski w Młodziejowicach z XVI - XX; w obrębie zespołu dwór oraz zabytkowy park;
- Zespół dworski w Michałowicach z XIX wieku z zabytkowym parkiem;
- Zespół dworski w Sieciechowicach z XVIII - XIX wieku; w obrębie zespołu dwór i zabytkowy park;
- Dwory w Maszkowie oraz we wsi Książniczki z resztkami parków dworskich z przełomu XIX i XX wieku;
  Dwory w Ściborzycach oraz w Wysocicach z parkami dworskimi;
- Ślady dworu z XVIII wieku w Wilczkowicach z "ogrodem włoskim".

Wieś Biskupice może służyć jako baza noclegowa na dalsze wędrówki w pobliżu znajduje się Park Krajobrazowy Orlich Gniazd położony jest na obszarze dwóch województw - małopolskiego i śląskiego. Park rozciąga się od Częstochowy w kierunku pd.-wsch. aż do Olkusza. W granicach województwa małopolskiego (gminy - Klucze, Olkusz, Trzyciąż i Wolbrom) obszar parku wynosi 12842,2 ha. Nazwa parku pochodzi od "Orlich Gniazd" t.j. średniowiecznych warownych zamków które w dużej liczbie występują na tym obszarze.

Problematyka zagrożeń ogniem czekała na uregulowania prawne dotyczące obrony przeciwpożarowej na ziemiach polskich, na pierwsze wzmianki natrafiamy w roku 1374 i 1375. Zapisane zostały one nie gdzie indziej, ale właśnie w uchwale Rady Miejskiej Miasta Krakowa. Największe zmiany w obronie przeciwpożarowej wniósł wiek XIX. Dowodem zmian było powstanie w Krakowie Ochotniczej Straży Pożarnej w roku 1865, podobnie jak stworzenie podobnych straży w miastach i wsiach całej Galicji.

Ochotnicza Straż pożarna w Biskupicach została założona w 1927 roku.
Z dostarczonego przez druhów dokumentu "Rys historyczny" wynika iż trzech mieszkańców Biskupic postanowiło założyć jednostkę OSP. Byli to : Feliks Kurbiel, Piotr Kubis, Jan Kurbiel.
Z tego okresu pochodzi pierwsza historyczna wzmianka o uroczystej mszy św. jaka została odprawiona na tzw. błoniach nad rzeką Dłubnią (dzisiaj miejsce to nieopodal gospodarstwa Kazimierza Gaduli) z okazji rozpoczęcia działalności strażackiej drużyny. W niedługim czasie dzięki podjętym przez druchów staraniom, jak również okazanej przez mieszkańców wsi pomocy finansowej, zakupiono pompę ręczną, która zachowała się do dnia dzisiejszego.

Oprócz niego władzę jednostki stanowili :
komendant - Feliks Kurbiel
z-ca komendanta - Edward Domagała
z-ca prezesa - Franciszek Banaś
sekretarz - Piotr Trzaska
skarbnik - Stanisława Misztal
gospodarz - Władysław Cherjan

Józef Cherjan, Józef Giera, Franciszek Banaś, Jan Karnia syn Józefa, Stanisław Karnia, Marian Giera, Florian Misztal, Stanisław Morek, Piotr Wykurz, Jan Wykurz, Józef Mrugalski, Piotr Zaręba, Antoni Miska, Roman Jachimczyk, Jakub Balik, Mieczysław Mrugalski syn Józefa, Władysław Mrugalski syn Kazimierza, Stanisław Wydmański, Feliks Kurbiel.

Spośród ochotników dodatkowo wyłoniono 9 osobową sekcję bojową która reprezentowała tutejszą straż na zawodach pożarniczych rozgrywanych we Lwowie, niestety dokumenty które przetrwały do dziś, nic nie wspominają o osiągniętych wówczas wynikach. W zespole znajdowali się : Feliks Kurbiel, Edward Domagała, Florian Misztal, Józef Cherjan, Józef Giercz, Banaś Franciszek, Władysław Jachimczyk,Piotr Zaręba, Antoni Miska.

Na pierwszą siedzibę OSP zaadaptowani nie wykorzystywaną przez nikogo drewnianą stodołę. Po odnowieniu obiektu oprócz sikawki przechowywano w nim także inny, pozyskany - jak wspominają strażacy - z wielkim trudem sprzęt, którym były między innymi beczki na wodę, bosaki, wiadra i wóz rekwizytowy. W okresie II wojny światowej OSP nie zawiesiła swojej działalności jednak z uwagi na brak dokumentów niewiele o niej wiadomo. Starsi druchowie pamiętają jedynie pomoc dla ludności jaką okazywali w czasie wyzwolenia, kiedy przez Biskupice maszerowali czerwonoarmiści.

Po wojnie członkowie OSP oprócz statutowych obowiązków, włączyli się prac przy budowie dróg i odbudowę prywatnych budynków mieszkalnych i gospodarczych, które najbardziej ucierpiały na skutek wojennej zawieruchy. Z uwagi na brak syreny, alarm ogłaszano przy pomocy młotka, którym uderzano w zawieszony lemiesz od pługa. W latach pięćdziesiątych OSP wzbogaciło się o pompę motorową z silnikiem dwusuwowym.

17 stycznia 1965 roku został powołany nowy zarząd. Na jego czele stanął prezes Jan Misztal. W kierowaniu jednostką pomagali mu także: Jan Mrugalski (wiceprezes), Czesław Misztal (naczelnik), Mieczysław Mrugalski (skarbnik), Czesław Gadzina (sekretarz), Julian Herian (gospodarz) i Piotr Wykurz (przedstawiciel gminnej rady narodowej). Nowo wybrane władze podjęły decyzję o budowie murowanej strażnicy, czego konsekwencją było zawiązanie się Komitetu Budowy Remizy na przełomie lat 1967 i 1968. W gestii Komitetu było uzyskanie dokumentacji a także zapewnienie odpowiednich funduszy. W trakcie trwającej kilkanaście lat budowy funkcję przewodniczącego Komitetu pełnili kolejno : Piotr Karnia, Tadeusz Miska, Jan Wykurz.

W dość krótkim czasie, dzięki dużej determinacji druhów i społeczeństwa Biskupic wspierających przedsięwzięcie nie tylko finansowo ale i poprzez pracę społeczną udało się wystawić pierwszą kondygnację obiektu, w której znalazło się kilka pomieszczeń oraz garaż. Po ich zaadoptowaniu odbywały się w nich zebrania strażackie (do tego czasu druhowie obradowali w domu Mieczysława Mrugalskiego), pomieszczenia wykorzystywano na zebrania wiejskie, rozpoczęto organizowanie zabaw tanecznych, z których dochód zasilał fundusz inwestycyjny. Z sali korzystała młodzież, która pomagała przy organizowaniu imprez rozrywkowych oraz pracach gospodarczych.

W latach 70-tych doszło dwukrotnie do zmian członków zarządu. Od 1970 roku obradował on w składzie : Jan Miształ który pełnił również funkcję prezesa, Czesław Misztal - wiceprezes, Feliks Kurbiel - naczelnik, Julian Herian - skarbnik, Florian Kłusek - sekretarz, Józef Karnia - gospodarz.

Kolejne wybory miały miejsce w 1973 roku : Adolf Morek - prezes, Jan Misztal - wiceprezes, Julian Cherjan - II wiceprezes, Tadeusz miska - naczelnik, Florian Kłusek - sekretarz, Jan Wykurz - gospodarz. Z ramienia GRN funkcję członka zarządu pełnił Mieczysław Mrugalski.

W 1982 roku odbyło się uroczyste poświęcenie i oficjalne przekazanie do użytku Domu Strażaka. Rok wcześniej na potrzeby jednostki zakupiony został samochód dostawczy "Żuk", po dostosowaniu go do działań bojowych pojazd ten służył do roku 1995, kiedy to przez nieznanych sprawców został spalony w garażu. W 1990 roku kierownictwo nad jednostką przejął nowo wybrany zarząd. Zygfryd Mrugalski - prezes, Walerian Trzaska - wiceprezes, Edward Stachura - naczelnik, Marian Zaręba - skarbnik, Jan Kłusek - gospodarz. Dzięki pomocy finansowej Urzędu Gminy w miejsce spalonego pojazdu pozyskano samochód tej samej marki.

W roku 20004 powstała przy OSP drużyna kobieca, która przede wszystkim pomaga w organizacji imprez okazjonalnych i rozrywkowych. Panie bardzo pomocne są także w wielu innych wykonywanych w remizie gospodarczych pracach. Dzięki dobrej współpracy w młodzieżą udało się powołać w tym samym czasie 13 osobową drużynę młodzieżową chłopców. Młoda kadra z powodzeniem od samego początku uczestniczy w gminnych zawodach pożarniczych, które w gminie Iwanowice organizowane są co dwa lata.

W 2006 roku wybrano kolejny zarząd : Zygfryd Mrugalski - prezes, Edward Stachura - naczelnik, Adam Padło - z-ca naczelnika, Jan Jagieło - sekretarz, Wacław Stachura - skarbnik, Zdzisław Pieczyrak - gospodarz.

(źródło http://www.iwanowice.malopolska.pl/pl/aktualnosci,896.html z dnia 20.11.2012)
Państwo Janina (88 lat) i Michał (94 lata) Lepiarczykowie są małżeństwem z największym stażem małżeńskim w Gminie Iwanowice. Poznali się na zabawie strażackiej w Biskupicach w 1938 r. - Pani Janina miała wówczas 14 lat, Pan Michał natomiast 20. Pobrali się 4 lata później, w 1942 r. Żona była ładną kobietą i konkurentów o jej rękę było wielu – ale wybrała mnie. Nie wiadomo ile to par połączyła nasza OSP na zabawach tanecznych. Na jednej stronie internetowej historia ludzi jakże się zazębia, pan Michał Lepiarczyk jest bratem Lepierczyków mających mogiłę na cmentarzu w Iwanowicach, jeden zginął w okolicy Zagaja Łukasz Lepiarczyk 15.08.1944 roku drugi Franciszek Lepiarczyk zginął 8 września 1939 roku w boju pod Radłowem.

Druhowie i drużyna młodzieżowa biorą udział w zawodach sportowo-pożarniczych, świętach państwowych i kościelnych.

Muzeum Regionalne PTTK i Urzędu Gminy w Iwanowicach - Ośrodkiem aktywnym kulturalnie w latach osiemdziesiątych stało się Muzeum Regionalne (wówczas Izba Regionalna) – uroczyście otwarte 24 maja 1977 roku. Placówka mieści się w budynku dawnej karczmy, pochodzącym prawdopodobnie z początku XVIII wieku i jest współprowadzona przez Oddział PTTK Kraków Nowa Huta oraz gminę Iwanowice. Pomysłodawcą i pierwszym kustoszem Muzeum był Antoni Walaszczyk. W okresie Świąt Bożego Narodzenia organizowano przedstawienia zabytkowej szopki regionalnej. Występowano w kościele, remizach OSP, szkołach. W grudniu 1986 r. uczestniczono w II Przeglądzie Szopek Wiejskich z Ruchomymi Lalkami w Krakowie. Szopka zdobyła wówczas pierwszą nagrodę. Antoni Walaszczyk opracował także szlak turystyczny „Dolina Dłubni” biegnący „Dłubniańskim Parkiem Krajobrazowym” ze szczególnym uwzględnieniem zabytków.

Z uwagi na brak miejsca na powiększające się zbiory, w 1988 roku PTTK odkupiło zdewastowany budynek dawnej karczmy z przeznaczeniem na muzeum. Remont obiektu przeprowadzono w latach 1988-1992. W 1992 roku dokonano oficjalnego otwarcia placówki. Obecnie funkcje kustosza muzeum pełni pan Adam Miska.

Aktualnie na zbiory muzeum składają się ekspozycje związane z historią Iwanowic i okolic, muzeum posiada ponad 4000 eksponatów ,które pochodzą z wykopalisk archeologicznych prowadzonych w Iwanowicach. Część to dary miejscowej ludności, a pozostałe to zakup. Stałe ekspozycje znajdują się w pięciu pomieszczeniach, które składają się z działów: geologicznego, archeologicznego, etnograficznego, historycznego i działu pamięci narodowej. Wśród muzealiów na uwagę zasługuje odtworzone wnętrze XIX-wiecznej izby chłopskiej wraz z wyposażeniem. W dziale pamięci narodowej znajdują się kopie portretów i pamiątki po ludziach, którzy byli w Iwanowicach. Byli to: Józef Poniatowski, Tadeusz Kościuszko, Józef Piłsudski, Mariana Langiewicza.

Babia Góra, Biskupice, Brzózki, Brzozówka, Celiny, Cybina, Damice, Doły, Domiarki, Folwark, Góry, Grzegorzowice Małe, Grzegorzowice Wielkie, Iwanowice Dworskie, Iwanowice Włościańskie, Kamieniec, Kapkaz, Kolonia, Kopalina, Kopanina, Kozi Dół, Krajgaje, Krasieniec Zakupny, Kresy, Lesieniec, Lipówki, Lubawka, Łaziec, Maszków, Narama, Nowy Poskwitów, Ogrodzonka, Podgaje, Podskale, Półanki, Poskwitów, Przestańsko, Ruska Wieś, Sieciechowice, Słomiana, Stara Wieś, Stary Krasieniec, Stary Poskwitów, Stolica, Sucha, Sułkowice, Szulcówki, Toporek, Ulica, Wały, Widoma, Wielki Dół, Władysław, Wymysłów, Zabrzezie, Zagaje, Zagórze, Zakościele, Zakrasieniec, Zalesie, Zamek, Zamłynie,

Prawie dwadzieścia lat temu z żoną poszukaliśmy w tej miejscowości kawałka ziemi dla siebie aby posiadać własne miejsce na wypady w tutejszą okolicę. Po spędzonych tu latach mogę powiedzieć, że nie popełniliśmy błędu nasza decyzja była słuszna. Ludzie tu życzliwi, widzimy jak gmina się rozwija, remonty dróg, wodociągi, gaz, kanalizacja, w gminie jest własna oczyszczalnia a to tylko wycinek tego jak się tu zmienia jakość życia. Bliskość Krakowa, dobrze zorganizowana sieć komunikacyjna, prywatne busy oraz autobus MPK to daje niezależność, nawet bez własnego pojazdu nie ma problemu z komunikacją. Zaopatrzenie w sklepach oraz punkty usługowe zabezpieczają podstawowe potrzeby. Dla ludzi lubiących przyrodę i ciszę polecam gorąco to miejsce, woda, las, wszystko co człowiek potrzebuje dla dobrego wypoczynku.

Z rozmowy z p. Wandą Wykurz z Suchej dowiedziałem się iż jej dziadek pod koniec XIX wieku przeniósł się z Michałowic do Biskupic na Suchą i zakupił tutaj ziemię. Dziadek Piotr Cherjan z żoną Wiktorią pobudował dom w nim urodził się w roku 1900 ojciec p. Wandy Piotr Cherjan. Sucha na początku swego powstania nie posiadała za dużo domów, pobudowali zabudowania w części zaznaczonej na mapach jako Tomaszówka - pierwszy dom po domu rodziców od drogi Iwanowice - Sieciechowice wybudował syn Piotra Władysław Cherjan z kolei Piotr Cherjan oraz Andrzej Cherjan zajęli dom rodzinny i dopiero przy końcu drogi w kierunku na Przestańsko była rodzina Mrugalskich oraz wuj p. Wandy Józef Cherjan. Przez prawie sto lat za wiele domów tu nie przybyło. Ojciec p. Wandy uczęszczał do szkoły znajdującej się w Iwanowicach.

Kolejną moją rozmówczynią była p. Maria Morawiak córka Andrzeja Cherjana urodzona na Suchej, według jej wspomnień następne domy już istniały to były zabudowania rodzin Podsiadło, Jakubek, Klupa i Frączek a po drugiej stronie przy końcu mieszkali Mrugalscy i wuj p. Marii Józef Cherjan. Tata p. Marii był wywieziony do niemiec po powrocie z obozu pracy, dokładnie to pamięta jak do ich domu przybiegła mama p. Wandy krzycząc do niej iż wrócił tata. Doskonale pamięta drewniane chodaki w jakich ojciec wrócił do domu. Buty te oddała mama p. Marii do muzeum regionalnego w Iwanowicach. Ojciec Andrzej był w wojsku w ułanach, do końca swego życia uwielbiał konie i w domu z tego co pamięta p. Maria były kolejno 3 konie. Do dzisiaj przed oczami mam obraz wspomina p. Maria jak jako dzieci 15.08.1944 roku widząc dym unoszący się z kierunku Zagaja pobiegli do Barbarki, byłam naocznym świadkiem zniszczonej doszczętnie wsi oraz leżących pomordowanych ludzi.

Krótka rozmowa z p. Pawłem Chludkiem praprawnukiem Władysława Cherjana, jego dziadek Julian Cherjan utrzymywał w dobrym stanie stary dom na Suchej wystawiony przez Władysława w 1924 roku. Budynek jest przewidziany do rozbiórki wobec tego zrobię zdjęcie aby przynajmniej był dostępny w internecie. Pan Paweł zobowiązał się do rozmowy z rodziną gdyż podobno jest drzewo genealogiczne i posiadają informację skąd wywodzi się ród Cherjanów. Jak tylko mi przekażą mi dokumenty wpis uzupełnię.

Pan Władysław Jachimczyk wychował się na Zaogrodziu w domu przy drodze Iwanowice - Sieciechowice, z tego co pamięta jego dziadek Jan Jachimczyk w te strony przybył z okolic Rzeszowa. Pan Władysław syn Ludwika Jachimczyka w 1939 roku został wysłany przez szkołę w Iwanowicach wraz ze swym kolegą Władysławem Szlachtą z Iwanowic (został zamordowany przez Ukraińców) na kurs szkoleniowy w harcerstwie który odbył się w Działoszycach. Po szkoleniu rozpoczęli organizację drużyny harcerskiej na terenie Iwanowic, wybuch wojny zniweczył ich zamierzenia. Pan Władysław potwierdził kto mieszkał na Suchej i dodał rodzinę Świerków koło Frączków. Wspomina z początku lat 50-tych jak od strony Dłubni na Suchej wystawił dom rodzinny pan Kurbiel którego córką jest mama obecnego sołtysa Biskupic.

Poszukiwania jakie prowadziłem celem uzyskania jak najwięcej informacji o miejscowości Biskupice i okolicy doprowadziły mnie do Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk który to instytut opracował na podstawie archiwalnych ksiąg sądów krakowskich zapisy na temat poszczególnych miejscowości opracowanych w Słowniku Historyczno-Geograficznym Ziem Polskich w Średniowieczu. Wieś Biskupice była w tym okresie małą osadą więc i informacji jest niewiele, o wiele więcej zapisów w księgach jest o okolicznych miejscowościach ich terenach i właścicielach.

Pierwsze zeszyty ukazywać się zaczęły po kilku kolejnych latach (Słownik województwa krakowskiego od 1980, Słownik województwa poznańskiego od 1982 r.). Od tego czasu ukazują się dość regularnie kolejne zeszyty obydwóch tych Słowników (dotychczas 16 zeszytów dla województwa poznańskiego i 14 dla województwa krakowskiego). Te dwie serie stały się najobszerniejszą i najważniejszą częścią składową całego Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich. One też decydują dziś o właściwym obliczu całego dzieła. Obok nich mamy bowiem tylko kilka zdecydowanie mniej obszernych, wymienionych już wyżej Słowników poświęconych małym ziemiom. Wciąż istnieją też nadzieje na obejmowanie pracami słownikowymi nowych obszarów – zwłaszcza na wschodzie, wychodząc poza motywowany przecież kiedyś politycznie zamiar ścisłego trzymania się granic współczesnych. W kręgu krakowskiej pracowni Słownika podjęto już prace nad gromadzeniem kartotek dla ziem ruskich10. W Toruniu rodzi się idea Słownika historyczno-geograficznego Inflant Polskich, z oczywistych względów poświęconego głównie czasom nowożytnym11. Pierwsze zeszyty Słowników krakowskiego i poznańskiego ukazywały się już pod nowym kierownictwem. Po przejściu K. Buczka na emeryturę (1974), funkcję kierownika Pracowni Słownika przejął Jerzy Wiśniewski (1975) i piastował ją aż do śmierci (1983)12. Po nim Słownikiem kierował Antoni Gąsiorowski. Za jego czasów doszło do istotnych zmian organizacyjnych – w ramach struktury Instytutu Historii PAN Pracownia Słownika wyodrębniona została z Zakładu Atlasu Historycznego i sama stała się osobnym Zakładem, podzielonym na pracownie z siedzibami w Krakowie i Poznaniu. Od 2003 r., w związku z przejściem A. Gąsiorowskiego na emeryturę, Zakładem tym kieruje Tomasz Jurek, pracowniami zaś – krakowską – Waldemar Bukowski, poznańską – Izabela Skierska. Choć zasadniczo zachowano podstawowe cele i wytyczne sformułowane jeszcze przez K. Buczka, osobowość kolejnych kierowników nie pozostała bez wpływu na dalszy kierunek prac. Słownik, poświęcony z zasady odtwarzaniu przede wszystkim sieci osadniczej i jej obiektywnych wskaźników (areał, urządzenia przemysłowe, stosunki organizacyjne itp.), w coraz większym stopniu zwraca się ku zainteresowaniu losami ludzi – dziedziców, plebanów, także chłopów, sołtysów, kmieci czy młynarzy.

Jedno jest pewne nasza wieś nie jest za dużo opisana w starych księgach, aby to uwidocznić pokażę jak znaleziony zapis z 1390 roku o nazwisku - Piotr Mączka z Biskupic - może okazać się tylko zbieżnością z naszą nazwą wsi czyli Biskupice, poza tym najprawdopodobniej nie dotyczy to naszego mieszkańca.

Powiat krakowski, choć nie jest rozległy, może się poszczycić ogromną różnorodnością krajobrazów, niezwykłą na tak niewielkim obszarze. Równie interesujące są zabytki, często pięknie wkomponowane w malownicze otoczenie. Najsławniejsze z nich to średniowieczne zamczyska, wyrastające na skałach ponad jurajskimi dolinami, ozdobionymi wapiennymi turniami i osłonięte bujną zielenią lasów – prawdziwa kraina orlich gniazd. Północno-wschodnia część powiatu to okolica mniej znana turystom. Warto się tu jednak wybrać, by powędrować doliną Dłubni na Wyżynę Miechowską. Ta sielska, żyzna, rolnicza kraina może się poszczycić interesującymi zabytkami: cennymi, średniowiecznymi kościołami i nieco młodszymi rezydencjami szlacheckimi. Podążając na wschód z biegiem Wisły, można odwiedzić kilka ciekawych miejsc na wschodnich krańcach powiatu, położonych na skarpie ponad doliną najdłuższej polskiej rzeki.