Zapisy w średniowiecznych księgach sądowych - IHPAN -




SŁOWNIK HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH W ŚREDNIOWIECZU




MASZKÓW





([1257] 1262 z or. Maskow – Mp. 1, 57; 1262 fals. z XIV w., Maskow, Mascou – Mp. 1, 58-9; 1373 Masscow z or. – Mp. 1, 315; 1401 Maschcow – ZK 3 s. 294; 1436 Maskowicze – GK 5 s. 721; 1525 Maslkow – ZK 27 s. 120), 10 km na SE od Skały.

1. 1373 M. w ziemi krak. (Mp. l, 315or.); 1420, 1532-3 pow. krak. (KK 2, 596; KUJ 4, 362); 1470-80, 15981par. Iwanowice (DLb. 1 s. 135; 3 s. 333; WR k. 323).

2. 1401 niwa w Zakrzowie [par. Więcławice, dziś nie istnieje] jest odgraniczona od M. przekopą idącą aż do rz. Dłubni (ZK3 s. 294); 1402, 1447, 1485 młyn klaszt. na rz. [Minodze lub Dłubni] → p. 3A; 1428 staw w Żyrkowicach [dziś Żerkowice] k. M. → p. 3A; 1428 łąka w Żyrkowicach k. M. → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3; 1434, 1469, 1496, 1497, 1499, 1503 młyn w cz. szlach.; 1513, 1526 młyn Żyrkowski w cz. szlach. → p. 3C; 1445 łąka w Wilczkowicach pod M. → p. 3 A; 1447 w Wilczkowicach łąką pod dziedziną M. (ZK 13 s. 155);

1452 Jakub z Cianowic oddala roszczenia Wichny opatki kl. S. Andrzeja w Krakowie o łąkę k. Maszkowa (ZK 14 s. 74); 1457 2 stajania w Wilczkowicach przylegające do granic M. (ZK 14 s. 375); 3 stajania w Łuszczewicach ciągnące się pod Maszków → Łuszczewice p. 3a; 1459 niwa w Wilczkowicach leżąca w Babim Dole [dziś pole Na Babim Dole w Wilczkowicach – UN 1 s. 46] rozciąga się ku M. (ZK 15 s. 391); 14632 w Łuszczewicach stajania ról k. ról Piechnika pod M. (ZK 15 s. 64-65); 1468 zagroda Jana Wykurza w Wilczkowicach sąsiaduje z M. → Maszkowski Młyn;

1470 3 stajania w Wilczkowicach wzdłuż drogi do M. → Łuszczewice p. 3A; 1470-80 M. graniczy z Iwanowicami i Damicami (DLb. 3. s. 555); młyn klaszt. na rz. Minodze [prawy dopływ Dłubni – HW 39] → p. 3c; 1470 w Wilczkowicach droga do M. (GK 19 s. 242-3);

1471 droga z Wilczkowic do M. (ZK 18 s. 121);

1499 należąca do Żerkowic łąka zw. Powabna w M. nad rz. Kupna [błędnie zamiast Dłubnia] (GK 27 s. 877-8);

1526 karczma Maszkowska w M. położona z tej strony rz. Dłubni → p. 3c; 1584 granice między Wilczkowicami a M., Żyrkowicami i Wolą [Więcławską] poczynają się w miejscu, gdzie schodzą się ściany ww. wsi przy drodze publicznej z Proszowic do Krakowa, oddzielającej Wolę od pozostałych wsi. Granice biegną od 3 kopców narożnych Wilczkowic, M. i Żyrkowic, dochodzą do ujazdu w Wilczkowicach i wierzchowiną wzdłuż zarośli do łąki nad rz. Dłubnia. Tu usypano 2 kopce, jeden k. młyna papierniczego, drugi przy rz. Dłubni. Granica przechodzi tę rzekę, idzie między łąką należącą do dóbr maszkowsko-żerkowskich a rolami Wilczkowic do gaju zw. Stary Gaj [dziś w Żerkowicach pole Stary Gaj – UN 7 s. 16] i przez tenże gaj do traktu publicznego z Żarnowca do Krakowa. Dalej biegnie drożyskiem do dębu przy ww. trakcie do Krakowa i przekroczywszy tę drogę dochodzi do gruntów wsi Narama(ZK 406 s. 170-6). 3A. Własn. książęca, następnie kl. Klar. Ś. Andrzeja w Krakowie, -a. Sprawy własnościowe. [1257] 1262 Bolesław Wstydl. przenosząc kl. Klar. z Zawichostu [pow. sand.] do Skały zatwierdza go w posiadaniu m.in. wsi M. z imm. sąd. i ekon. (Mp. 1, 57 – data zachowanego w or. dok. poprawiona przez B. Ulanowskiego, O założeniu klasztoru Św. Andrzeja w Krakowie i jego najdawniejszych przywilejach, Pamiętnik Akademii Umiejętności w Krakowie, Wydz. I Hist.-Filoz., Kr. 1887, s. 16-20, 27); 1262 tenże poświadcza kl. Klar. w Skale posiadanie m.in. M. z imm. (Mp. 1, 58 i 59 – fals. z XIV w., B. Ulanowski, op. cit., s. 20-25, 28-30); 1373 własn. kl. Klar. Ś. Andrzeja w Krakowie → p. 4. 1399 Spytek z Wietrzychowic [pow. wiśl.] sędzia grodzki krak. rozsądza sprawę między Marcinem rządcą kl. Ś. Andrzeja w Krakowie a pozwanym przez niego Sądem z Mikułowic, który wraz z 6 szlachty i 16 niskiego stanu najechał wieś klaszt. M. i zabrał stamtąd 4 wozy, 8 koni i 4 uprzęże (rediis), kuszę, nóż, wielki łańcuch żelazny (lanczuch), 1 parę rękawic wartości 1/2 grz., 2 siodła [lub „gwiazdy”, czyli cz. cepa bojowego]3 oraz zadał 6 ran sinych i 2 krwawe słudze klasztornemu Tomaszowi. Marcin pozwał także Mikołaja zw. Żelazny z Sieciechowic o zabór 3 wozów, 6 koni i 2 wołów oraz Grzegorza Nekandę dz. Grzegorzowic o zadanie ww. Tomaszowi 2 ran sinych i 1 krwawej. Ponieważ Sąd wystąpił jako zachodźca ww. Mikołaja i Grzegorza oraz przyjął na siebie ich winę, a jego kapelan Dominik pleb. z Iwanowic odmówił poświadczenia przysięgą jego niewinności, sędzia po wielu rozprawach nakazuje mu zapłacić ww. Marcinowi za rany i szkody w osobach i rzeczach po 3 grz. za każdego szl. współsprawcę i po 6 sk. za każdego nieszlachetnego (KK 2, 433 or.).

1401 Adam s. Stanisława z M.4 (KK 2, 455); Stachna wdowa z Zakrzowa [par. Więcławice, dziś nie istnieje] pozyskuje na kl. Ś. Andrzeja w Krakowie zabraną jej przez klasztor niwę w pobliżu M. aż po rz. Dłubnię (ZK 3 s. 294); 1402 Ota z Klimontowa procesuje się z kl. Ś. Andrzeja w Krakowie o młyn w M. (ZK 3a s. 501, 577); 1404 kan. krak. Marcin syn Wrocława z Postękalic [woj. sier.] poświadcza, że ks. [cieszyńska] Helena ksieni i kl. S. Andrzeja chcąc rozwinąć wieś M., należącą do klasztoru, a od wielu lat bezużyteczną i opustoszałą, oddali mu ją w dożywocie celem przeprowadzenia lokacji i sprowadzenia do niej ludzi. Czynsze od ludzi już tam osadzonych Marcin zobowiązuje się odprowadzać corocznie do klasztoru, z wyjątkiem należnego mu dożywotnio czynszu z młyna na rzece [Dłubni], który zbudował własnym sumptem. Po jego śmierci M. wraz z młynem i folwarkiem powróci do klasztoru (KK 2, 483 or.).

1420-1446 Przecław z Pilchowic [na Śląsku lub tejże nazwy wieś (obecnie Pilichowice) w pow. opocz.], dz. Lasek [par. Sieciechowice], dzierż, dożywotni folwarku w M. (GK 2 s. 47);

1420 Przecław z Pilchowic poświadcza, że wziął od ww. klasztoru w dożywocie folwark w M. w pow. krak. Po jego śmierci folwark ma wrócić do klasztoru, wyjąwszy konie i szaty, które Przecław może rozdysponować wedle swej woli (KK 2, 596 – kop.);

1424 Przecław z M. bierze w zastaw za 11 grz. od Zawiszy z Motkowic trzy karczmy w Osinach [pow. wiśl.] płacące 3 grz. czynszu (ZK 195 s. 242);

1428 Wichna opatka kl. Ś. Andrzeja oddala skargę Oty z Klimontowa o zatopienie łąki w Żyrkowicach przez staw klaszt., ponieważ łąka ta należy do klasztoru; tenże Ota daje temuż klasztorowi staw w Żyrkowicach k. M. w zamian za łąkę. Klasztor będzie naprawiał staw wg własnego uznania (ZK 146 s. 145-6);

1431 Przecław z M. za pisemną zgodą króla zapisuje kl. Ś. Andrzeja w Krakowie 2 siedliska z rolami w → Łuszczewicach, niwę na → Łuczynej Górze i łąkę w Wilczkowicach, postanawiając, że przejdą one wraz z inwentarzem, ale bez koni i szat, na własność klasztoru po jego śmierci, zaś do końca życia będzie je dzierżył wraz z folwarkiem w M., z którego będzie płacił 5 grz. czynszu (ZK 9 s. 280-1; DSZ 173 or.5);

1443 Przecław z M. → Iwanowice p. 5; 1445 Jan s. Bartłomieja z Wilczkowic sprzedaje za 10 grz. Przecławowi z M. łąkę w Wilczkowicach pod M., za wyjątkiem zawierzbia (ZK 12 s. 325); 1446 Przecław z M. dla zbawienia duszy daje po swej śmierci klasztorowi Ś. Andrzeja w Kr., dla wsi klaszt. M., łąkę w Wilczkowicach kupioną od Jana z Wilczkowic (ZK 13 s. 28; DSZ 204 or.); → Laski, par. Sieciechowice, p. 3a.

1447 Stanisław s. Marcina Bieckiego [mieszcz. krak.] prebendarz S. Jerzego na zamku krak. bierze w dzierżawę na 6 lat od kl. Ś. Andrzeja w Krakowie Sułkowice i M. z folwarkami, karczmą i młynem, 2 kmieciami w Damicach i kmieciem w → Łuszczewicach, z zastrzeżeniem, że kmiecie z Sułkowic odprowadzać mają z dzies. na rzecz klasztoru co roku 4 ćw. zboża z łanu. Kary pieniężne za przestępstwa ciężkie sądzone przez sąd klaszt. pobierać będzie klasztor, za przestępstwa lekkie, zw. potocznymi, kary pobierać będzie Stanisław. Tenże będzie płacił klasztorowi na ś. Marcina [11 XI] 23 grz. czynszu, dawał 100 ćw. żyta, 40 ćw. owsa, 12 ćw. pszenicy, 8 korców grochu, 2 ćw. jagieł, 2 ćw. nasion konopi, 4 korce maku, 4 połcie słoniny wart. 8 sk. każda, 170 kogutów i kur, 30 kapłonów, 400 jaj. Stanisław będzie utrzymywał 200 owiec mlecznych, od których będzie płacił po 5 gr począwszy od ś. Stanisława [27 IX]. Do tego zaś czasu zapłaci od owcy płodnej po 5 gr, od jałowej po 2 gr, nadto od każdej z 6 krów po 1 wiard. Będzie też dawał klasztorowi 24 kopy gomółek sera alias małdrzyki po 8 gr za kopę. Gdyby owce wszystkie lub w części padły, szkoda zostanie podzielona po połowie, gdyby zaś szkoda nastąpiła z powodu wyprawy wojennej, gradu lub z powodu jakiegokolwiek innego [zdarzenia], wówczas obciąży ona Stanisława. Stanisław ma ogrodzić dwór w Sułkowicach i wedle możności wraz z kmieciami wznieść inne budynki, a także naprawić zabudowania w Sułkowicach i M., i to nie tylko te zniszczone przez deszcz (Crac. art. Suppl. 1441-1450, 530); 1448 → Laski p. 3a, → Łuszczewice p. 3B; → p. 3b.

1452 szl. Mikołaj [dzierż.] z M.6 → p. 5; → p. 2;

1470-80 własn. kl. Ś. Andrzeja w Kr. z nadania ks. Bolesława Wstydl. (DLb. 1 s. 135; 3 s. 333); 1485 szl. Jan Potocki, niegdyś zarządca dóbr kl. Ś. Andrzeja w Kr., zeznaje, że kl. zapłacił mu 26 grz. i dał w dożywotnią dzierżawę wieś M. z poleceniem polepszenia własnym nakładem stanu wsi, tj. osadzenia pustych łanów kmiec. i naprawienia młyna, on zaś dla zbawienia duszy ceduje na klasztor 30 grz. z sumy, którą odzyskał sądownie od Mik. Długosza Czarnockiego, sobie zaś pozostawia 10 grz. z tej sumy (OK 3 s. 393). 3B. Własn. kościoła Ś. Szczepana w Krakowie. -a. Sprawy własnościowe. 1433-4 Stan. Roj [pleb. kościoła Ś. Szczepana w Krakowie, dz. cz. M.]7 → p. 3b;

1470-80, 1503 w M. folwark z rolami, łąkami i zaroślami należący do uposażenia plebana kościoła Ś. Szczepana w Krakowie → p. 3c. 1529 czynsz z folwarku (de curia) wart. 1 kopy gr dla plebana kościoła Ś. Szczepana w Krakowie (LR s. 48); 1548 Zygmunt I zezwala słudze król. Stanisławowi z Bochni pleb. Ś. Szczepana w Krakowie na sprzedaż za 200 fl. Stanisławowi z Tęczyna pkom. sand. i star. trembowelskiemu folwarku w M. należącego do tegoż kościoła (MS 4, 8225). 3C. Cz. szlach. Młyn na rz. Dłubni i karczma z rolami i łąkami w posiadaniu Lisów z → Klimontowa [par. Mstyczów] i Żyrkowic. -a. Sprawy własnościowe. 1402, 1428 → p. 3Aa; 1434-48 Ota z Klimontowa i Żyrkowic mgr sztuk wyzwolonych, dz. [dzierż.?] karczmy i młyna w M.; 1434 z podziału dóbr między br. Andrzejem, Mikołajem i Otą mistrzem sztuk wyzwolonych [ss. Oty] z Klimontowa Ocie przypadają Żyrkowice oraz młyn i karczma w M. wraz z rolami i łąkami → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3; 1436, 1448 → p. 3b; 1469 Andrzej z Klimontowa zapisuje bratowej Stachnie wd. po Mikołaju z Gniewięcina wyznaczone jej przez męża 300 grz. posagu i tyleż wiana m.in. na połowie Żyrkowic oraz na połowie młyna i na całej karczmie w M. → Klimontów, par. Mstyczów, p. 3 i → Gniewięcin p. 3.

1496 Mik. Żbicki z Wilczkowic winien jest Mik. Pszonce z Więcławic 15 fl. pod rygorem wwiązania do młyna w M. dzierżonego w zastawie za 14 grz. od Jana Dębickiego oraz do swej łąki w Wilczkowicach za rzeką (post fluvium) [Dłubnią] (GK 25 s. 678-679); Jan Dębicki z Żyrkowic zastawia za 37 grz. Mik. Żbickiemu z Wilczkowic młyn i karczmę w M. z przynależnymi rolami oraz łąkę Powabna8 za rz. Dłubnią, należące do Żyrkowic (GK 25 s. 851);

1497 Mik. i Warcisław Żbiccy z Wilczkowic mają zapłacić Mik. Pszonce z Więcławic 30 fl. pod rygorem wwiązania przez Warcisława do zagrody, w której siedzi Jana Łysek, a przez Mikołaja do młyna w Maszkowie, dzierżonego w zastawie od Jana Dębickiego, i do łąki w Wilczkowicach (GK 26 s. 167);

1499 Jan Dębicki z Żyrkowic zastawia br. Hieronimowi karczmę w M. do czasu, gdy uwolni Hieronima od zapisów na rzecz Mik. Starskiego (GK 27 s. 689); tenże Dębicki z Żyrkowic i M. zastawia za 60 grz. i 1 wiard. Mik. Żbickiemu młyn i karczmę w M. – zp.; Mik. Żbicki z Wilczkowic daje Mik. Pszonce wwiązanie do młyna w M. i łąki w Wilczkowicach (GK 27 s. 705, 741); Jan Dębicki z Żyrkowic dodaje 13 gr do wcześniejszych zapisów na rzecz Mik. Żbickiego na karczmie i łące w M. (GK 27 s. 740); tenże Dębicki dodaje 8 grz. do swojego wcześniejszego długu 56 grz. i 1 wiard. na rzecz Mik. Żbickiego z Wilczkowic. Dług ten był zabezpieczony na młynie i karczmie w M. wraz z przynależnymi rolami i należącą do Żyrkowic łąką zw. Powabna za rz. Kupna [błędnie zamiast Dłubnią] w M. Dębicki dodaje do tegoż zabezpieczenia zagrodę Jana Myszki (Misska)9 (GK 27 s. 877-8);

1503 tenże Dębicki dodaje 28 grz. do sumy 112 grz., za którą Mik. Żbicki z Wilczkowic trzyma w zastawie należące do Żyrkowic dobra w M. z młynem, łąką i gajami; Mik. Żbicki dzierż. [M.] i Żyrkowic zastawia za 9 grz. Mik. Starskiemu z Wilczkowic zagrodnika Jana Myszkę w Żyrkowicach, płacącego 1 wiard. czynszu, oraz łąkę karczemną w M. obok folwarku kościoła Ś. Szczepana w Krakowie (GK 28 s. 1029, 1274);

1513 tenże Żbicki z Wilczkowic zastawia za 54 grz. ww. Starskiemu młyn zw. Żyrkowski w M., zagrodę zw. Myszczyńska i łąkę zw. Żyrkowska Powabna w Żyrkowicach oraz inną łąkę karczemną zw. Maszkowska po drugiej stronie rz. Dłubni (ZK 24 s. 389-90);

1525 br. Jan i Stan. Starscy dzierż. M. i Żyrkowic oddalają pozew Stan. Żbickiego ze Żbika o wykup karczmy w M., łąki i zagrody w Żyrkowicach oraz zabór rzeczy wart. 2 fl. i 1 wiard. (ZK 27 s. 120);

1526 Stan. Żbicki dz. [faktycznie zastawnik] Żbiku i M. podzastawia za 90 grz. Piotrowi Dłuskiemu star. w Lipowcu młyn Żyrkowski w Maszkowie, zagrodę Myszczyńską i łąkę zw. Żyrkowska Powabna w Żyrkowicach, inną łąkę karczemną zw. Maszkowska z tej strony rz. Dłubni oraz siedlisko przynależne do tejże karczmy z rolami, a także pozostałe dobra, które posiada w M. (ZK 27 s. 215); Anna Starska dzierż, w M. i Żyrkowicach i jej starszy s. Jan (ZK 27 s. 242 – zap. nieczytelna); 1529 czynsz wart. 11/2 grz. dla kl. Ś. Andrzeja w Kr. (LR s. 316).

1531 Stan. Tęczynski pkom. sand. i star. trembowelski sprzedaje za 150 grz. kl. Klar. Ś. Andrzeja w Krakowie czynsz 7 grz. w Żyrkowicach i M. (MS 4, 16065);

1532 tenże Tęczynski dz. Żyrkowic i M. za zgodą króla sprzedaje z pr. odkupu za 800 fl. wykonawcom testamentu zm. szl. Łukasza Noskowskiego doktora medycyny i rajcy krak. czynsz z Żyrkowic i M. w wysokości 24 grz. na założenie i użytek ołtarza S. Łukasza [właściwie ministerium przy ołtarzu Ś. Longina] w kościele NMP w Krakowie oraz na aniwersarz za duszę zm. testatora dla Uniw. Krak. Połowa tej sumy ma być wypłacana corocznie altaryście ww. ołtarza, a połowa rektorowi Uniw. Krak. lub jego prokuratorowi na ś. Katarzynę [25 XI]. Gdyby Tęczyński lub jego spadkobiercy chcieli ten czynsz wykupić, winni powiadomić o tym pół roku wcześniej, a pieniądze złożyć w urzędzie wikariusza generalnego. Dla większej mocy niniejszego kontraktu Tęczyński przywodzi do akt Szczepana włodarza i Macieja z Żyrkowic, którzy w imieniu gromady obu wsi potwierdzają i uznają tę transakcję (KUJ 4, 362 kop.; Katalog UJ, 427);

1533 sąd ziemski krak. zaświadcza, że ww. Tęczyński za 400 fl. otrzymanych od wykonawców testamentu ww. Noskowskiego sprzedał z pr. odkupu doktorowi Marcinowi z Olkusza altaryście drugiego ministerium S. Łukasza w kościele par. NMP w Krakowie czynsz 12 grz. z Zyrkowic i M. (KUJ 4, 362 kop.; Katalog UJ, 429); ww. sąd zaświadcza, że Tęczynski sprzedał z pr. odkupu za 400 fl. otrzymanych od Noskowskiego Uniwersytetowi Krak. czynsz 12 grz. w Żyrkowicach i M. (Katalog UJ, 429); Zygmunt I zezwala Tęczyńskiemu na sprzedaż ww. czynszu → 1532 (KUJ 4, 362 kop.; Katalog UJ, 431 or.); Piotr Tomicki bp krak. eryguje ww. altarię Ś. Łukasza z pr. patr. dla Uniw. Krak. i transumuje powyższy dok. → 1532 (KUJ 4, 362 or.); 1553 Zygmunt August zezwala Stan. Tęczyńskiemu kaszt. lwowskiemu oraz star. lub. i bełskiemu przenieść czynsz wyderkafowy z dóbr M. na Morawicę, Cholerzyn, Chrosną, Nawojową Górę i Kępę (MS 5, 6100; Katalog UJ, 506 or.); 1559 sąd ziemski krak. zaświadcza, że Stan. Tęczynski przeniósł ów czynsz jw. i zapisał go Uniw. Krak. (Katalog UJ, 520 or.; Kurtyka Latyfundium s. 143-4). -b. Kmiecie, karczmarze w cz. A, B i C. 1399 → p. 6. 1403 Laszek z Damic przeciw Piotrowi Rzepce i jego ss. Mice i Janowi z M. o 3 rany krwawe, rabunek alias szynd i obcięcie ogona koniowi (ZK 3b s. 130, 154);

1408 Wojtek Cieciorka z M. (GK 1a k. 93r); 1423 Marcin sługa Przecława [dzierż.] z M. (GK 2 s. 47); 1433 Błażej kmieć z M. jako pożyczający z Piotrem z Wilczkowie o wpis do ksiąg (GK4 s. 999); 1434 czcigodny Stan. Roj uwalnia ww. Piotra od sprawy założonej uprzednio przez swego kmiecia Błażeja z M. o odbicie siłą domu (GK 5 s. 43); karczma → p. 3Ca;

1436 Mikołaj [Kulig] z Łuszczewic zachodźca Stanisława z Gałązkowic stawia zachodźcę Mikołaja z Woli kmiecia pana Janusza w sprawie o konia, którego zatrzymał Andrzej Koścień karczmarz z M.; tenże Andrzej pozywa o zwrot skradzionego konia wart. 2 grz. Jana Żyzno kmiecia z Grębynic alias z Kamionki. Żyzno stawia świadków, że ma tego konia od 2 lat i że kupił go na targu w Miechowie od handlarza Mikołaja; mgr Ota z Żyrkowic ręczy za karczmarza, że stawi on przed sądem rzeczonego konia i ewentualnie wyda go ww. Janowi. Sąd przysądza konia Janowi Żyzno (GK 5 s. 721, 727-8, 741-3);

1447 karczma → p. 3Aa; 1448 mgr Ota z Żyrkowic pozywa Stanisława kmiecia z M. o odbicie siłą wołów zajętych w szkodzie i uniemożliwienie przepędzenia ich do obory (GK 10 s. 474);

1454 Mik. Toporek z M. kmieć Wichny opatki [kl. Ś. Andrzeja] pozywa szl. Jakuba z Damic o zabór z gumna 10 korców pszenicy wart. 1 grz. i o tyleż szkody; Jakub i jego świadkowie Mikołaj włodarz i Piotr karczmarz z M. winni złożyć przysięgę, że nie ukradł tej pszenicy (GK 12 s. 420, 423); Piotr karczmarz z M. → p. 5; 1456 Jan Czubacz karczmarz z M. → p. 5; 1469 karczma → p. 3C;

1473 Stanisław zagrodnik i Stanisław karczmarz z M. pozywają wymienionych imiennie kmieci z Żyrkowic. Elżbieta opatka kl. Ś. Andrzeja staje o swoją karę; ww. kmiecie z Żyrkowic nie stawili się na pozew Stanisława i Stan. Czubaczowica kmieci z M. (GK 19 s. 826-7, 832); 1478 Stan. Łysy (Lischy) kmieć z M., oskarżony przed justycjariuszem o zagrabienie Stanisławowi s. Damickiego szuby, sieci do polowań i żerdzi do ich rozpinania, oczyszcza się przysięgą z zarzutów (GK 20 s. 862); 1496, 1499, 1503, 1513, 1525, 1526 → p. 3C; 1541 Anna Norkówna c. tkacza (textorides) z M. ma zapłacić 46 gr Stan. Sieczkowi mieszcz. krak. za płótno (OK 71 s. 513). -c. Areał, folwark. 1404, 1420, 1431 folwark klaszt. → p. 3A. 1470-80 w M. nie ma ł. kmiec., dworu i folwarku, a jedynie 4 zagrody z rolami, 4 zagrodnicy płacą po 1 wiard. i robią 1 dzień w tygodniu, karczma płaci 2 grz., młyn na rz. Minodze [prawy dopływ Dłubni – HW, 39] 3 grz., a niekiedy 4 grz. czynszu (DLb. 1 s. 135; 3 s. 333)10; folwark z rolami, łąkami i zaroślami własn. plebana Ś. Szczepana w Krakowie (DLb. 2 s. 17). 4. [1257] 1262 imm. ekon. i sąd. → p. 3Aa; 1373 Elżbieta Łokietkówna na prośbę opatki Katarzyny przenosi wsie kl. Klar. Ś. Andrzeja w Krakowie, m.in. M., w ziemi krak. z pr. pol. na niem. magd. (Mp. 1, 315 or.); 1404 ponowna lokacja M. → p. 3A.

5. 1452 szl. Mikołaj [dzierż.] z M. ma zapłacić 4 grz. i 1 wiard. Mik. Głębockiemu kan. krak. za dzies. z M. i Damic; 1454 Piotr karczmarz z M. ma zapłacić 7 grz. temuż Mikołajowi za dzies. stojącą w brogu; 1455 Piotr z M. ma zapłacić 10 grz. 8 gr temuż Mikołajowi za dzies. z M.; 1456 Jan Czubacz karczmarz z M. ma zapłacić 61 gr temuż Mikołajowi za dzies. z M. (OK 9 s. 236, 590, 860, 1002).

1470-80 dzies. z zagród, młyna i karczmy wart. 2-3 grz. dla preb. Marchockiej w kat. krak.; dzies. z folwarku klaszt. dla kl. Ś. Andrzeja w Krakowie; dzies. z ról folw. dla plebana kościoła Ś. Szczepana w Krakowie (DLb. 1 s. 135; 3 s. 333; 2 s. 17); 1529 dzies. snop. z Damic i M. wart. 3 grz. dla preb. Marchockiej (LR s. 315). 8. Cmentarzysko szkieletowe z XII-XIII w. (Żaki s. 274, 442,521, 531). MWil.


1 Faktyczną posługę duszpasterską z M. w drugiej poł. XVI w. sprawowała par. w Wilczkowicach i taka przynależność parafialna M. jest podana w rejestrze poborowym z 1581 r. (ŹD s. 21). Kościół par. w Iwanowicach sprofanowany przez heretyków, w 1598 r. był w ruinie (WR k. 21r).
2 W haśle → Łuszczowice, p. 2, zapiska błędnie odniesiona do r. 1457.
3 W jednym z oryginałów dokumentu stanowiącym podstawę edycji w KK mowa jest o zaborze duabus stellis, czyli gwiazd. W drugim oryginale, różniącym się odmiankami tekstu, pisarz napisał sellis, czyli siodeł.
4 Adam wystąpił jako świadek na dok. opata tyn. w sprawie sporu między kl. S. Andrzeja a Sebastianem pleb. ze Szczekocin o łan we wsi Bonowice, należącej do tegoż klasztoru. Został wymieniony zaraz po opacie orłowskim i zakonnikach tyn. a przed Michałem wójtem należącej do kl. tyn. Skawiny. Można stąd wnosić, że Adam nie był zwykłym rządcą, lecz dzierż. M.
5 Regest dokumentu w DSZ nieścisły w części mówiącej o zwolnieniu nabytych gruntów z powinności na rzecz folwarku w M.
6 Może tożsamy z Mik. Goczałkiem Damickim z Damic [par. Iwanowice] sołtysem w → Filipowicach 1448-51.
7 W tych latach występuje w M. kmieć Błażej, poddany Stan. Roja poświadczonego jako pleban kościoła Ś. Szczepana w 1. 1429-1436 (GK 3 s. 306; Kacz., 4735).
8 Zapiska w części zawierającej nazwę łąki uszkodzona, przyjęto brzmienie nazwy za GK 27 s. 977-8.
9 W dopisce na marginesie suma starej (56 grz. i 1 wiard.) i nowej (8 grz.) kwoty zastawnej określona błędnie jako 62 grz.
10 Fragmenty DLb. dotyczące M. ujawniają sposób, w jaki Długosz redagował gromadzone stopniowo informacje.
W najstarszej chronologicznie DLb. 1 przy opisie uposażenia prebendy Marchockiej odnotowano, że w M. brak folwarku. W kolejnej (chronologicznie) DLb. 3 przy opisie klasztorów informację tę powtórzono, ale zaraz dodano, że jest tu folwark klaszt. W najmłodszej DLb. 2 przy opisie par. odnotowano jedynie, że swój folwark posiada pleban kościoła Ś. Szczepana w Krakowie. Oba te folwarki funkcjonowały jednocześnie.





Główna