Domowy chleb           Przepisy na chleb     Przepisy na zakwas

Przeciętny Polak według statystyk spożywa dziennie średnio 30 dag pieczywa, to niewiele więcej niż Niemiec czy mieszkaniec Skandynawii, lecz jest to prawie dwa razy więcej niż Anglik czy Amerykanin. Pieczywo to podstawowy artykuł spożywczy bo któż nie lubi sięgnąć po świetnie wypieczony chleb, chrupiący, smaczny. Niestety coraz trudniej znaleźć tak doskonały chleb. Dlatego chleb upieczony przez nas w domu z pewnością będzie smakował nadzwyczajnie.

Sposobem określenia rodzaju mąki jest jej podział na typy. Typ mąki określany jest na podstawie zawartości w mące substancji mineralnych. Tak np. typ 450 określa zawartość 0,45%, typ 750 zawartość 0,75%, a typ 2000 zawartość 2,00% substancji mineralnych w mące. Popularnie zawartość substancji mineralnych w mące nazywana jest "zawartością popiołu" lub "popiołem". Wynika to z metody określania zawartości substancji mineralnych. Próbka badanej mąki po umieszczeniu w porcelanowym tygielku spopielana jest w specjalnym piecu w temperaturze 950 stopni Celsjusza w czasie godziny. Substancje organiczne zostaną spalone, a pozostałością po spaleniu będą substancje mineralne tworzące popiół. Typ mąki to pozostałość popiołu w % pomnożona przez 1000. Typ mąki - zawartość popiołu - związana jest bezpośrednio z barwą mąki. Im niższy typ mąki tym barwa mąki jest bielsza, im typ mąki jest wyższy, tym mąka będzie ciemniejsza. Tak więc najjaśniejszą będzie mąka typ 450 a najciemniejszą będzie mąka typ 2000. Odcień i barwa mąki związana jest z zawartością w mące rozdrobnionej okrywy owocowo-nasiennej ziarna. "Biała" mąka wyprodukowana jest z centralnej części ziarna to jest z bielma mącznego, które stanowi około 82% zawartości ziarna (ziarna pszenicy). Wokół bielma mącznego, zewnętrzną warstwę ziarna tworzy okrywa owocowo-nasienna, która ulega również w pewnym stopniu rozdrobnieniu wraz z bielmem. Centralna część bielma zawiera 0,3% - 0,6% popiołu, natomiast okrywa owocowo-nasienna zawiera 6% - 10% popiołu. Stąd im większy stopień rozdrobnienia okrywy i przejście jej do mąki, tym większa zawartość popiołu, większy typ mąki oraz ciemniejsza barwa mąki.

Mąka żytnia
Jest to mąka Skandynawii, Centralnej i Wschodniej Europy, Rosji, gdyż żyto jako niewybredne doskonale radzi sobie na uboższych glebach i w chłodnych klimatach. Mąka żytnia zawiera gluten, dużo słabszy jednak od tego z mąki pszennej, co zdecydowanie wpływa na raczej skromną objętość chlebów żytnich. Pentosan, jeden z żytnich polisacharydów, powoduje, że mąka żytnia chłonie znaczne ilości wody. Gdy ilość wody jest niedostateczna, żytni wypiek przypomni raczej niezbyt apetyczną cegłówkę. Od niepamiętnych czasów mąka żytnia związana była z produkcją zakwasu - naturalnej fermentacji dzikich drożdży i bakterii. Zakwas dodaje chlebom żytnim smaku i przedniego zapachu. Kwasy zakwasu ograniczają aktywność enzymów, które inaczej przyczyniłyby się do "upadania " chlebowego ciasta w trakcie pieczenia. Wreszcie zakwasowe bochenki z pewnością pozostaną dłużej świeże.

Mąka pszenna
Obecnie pszenica jest głównym zbożem uprawianym dziś dla potrzeb piekarnictwa. Ziarno pszeniczne składa się z otrębu, endospermy i zarodka. Endosperma zawiera białka: gluteninę i gliadynę, które w trakcie wyrabiania chlebowego ciasta tworzą gluten (po dodaniu płynów). Gluten jest elastyczny i ta jego właściwość pozwala zatrzymać pęcherzyki dwutlenku węgla, produkowane przez rozmnażające się drożdże. W znacznym stopniu zatem jakość glutenu wpłynie na objętość wypieku. Nie trudno się domyślić, że istnieje wiele rodzajów pszenicy. Z punktu widzenia domowego piekarza wystarczy wiedzieć o dwóch rodzajach: pszenicy twardej i miękkiej. Pszenica twarda bogata jest w dobrej jakości gluten, wyjątek stanowi pszenica durum.

Pszenicę samopszę (Triticum monococcum) uprawiano niegdyś od Atlantyku aż po Persję (teren obecnego Iranu) – współcześnie tę dziką odmianę najczęściej uprawia się na górzystych terenach Zakaukazia. W regionie śródziemnomorskim samopszę nazywa się „małym orkiszem”. Można też spotkać się z niemieckim określeniem Einkorn. Kwitnie od czerwca do lipca. Należy do grupy tzw. zbóż oplewionych, co oznacza, że jej ziarna po wymłóceniu pozostają w plewach i przed spożyciem muszą zostać oczyszczone.

Przede wszystkim to bardzo dobre źródło białka – zawiera go nawet o 50 proc. więcej od pszenicy zwyczajnej. Białka te składają się z niezbędnych człowiekowi do życia aminokwasów. Pierwszy z nich, fenyloalanina, bierze udział w syntezie białek ustrojowych, hormonów tarczycy i nadnerczy, odpowiada za prawidłową pracę układu nerwowego. Kolejny aminokwas, metionina, neutralizuje wolne rodniki w organizmie, reguluje pracę układów nerwowego i mięśniowego, odpowiada za zdrowe włosy, skórę i paznokcie. Tyrozyna bierze udział w produkcji melaniny, w syntezie hormonów tarczycy, nadnerczy i dopaminy. Jest niezbędna do utrzymania właściwego metabolizmu. Izoleucyna natomiast reguluje poziom cukru, uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi i gojenia się ran, jest potrzebna w syntezie hemoglobiny, bierze udział w produkcji hormonu wzrostu u dzieci. Nasz organizm tych aminokwasów nie wytwarza, muszą więc być dostarczane wraz z pożywieniem.

W samopszy znajduje się gluten, jednak obecna w nim gliadyna charakteryzuje się niską toksycznością. Dzięki temu wyroby z tego zboża są bezpieczne dla osób z celiakią. Samopsza zawiera witaminy (z grupy B i witaminę A – tej drugiej ma ponad 30 razy więcej od zwykłej pszenicy!) i pierwiastki takie jak magnez, cynk, mangan, fosfor, potas, żelazo, a także sporą ilość karotenoidów – przeciwutleniaczy, które chronią nas przed przedwczesnym starzeniem i nowotworami. Karotenoidy ponadto chronią błony śluzowe, pobudzają wzrost komórek, podnoszą naturalną odporność organizmu. Głównym karotenoidem w samopszy jest luteina chroniąca wzrok, poprawiająca elastyczność skóry, a także chroniąca przed chorobami układu krążenia i nowotworami.

Z twardej i miękkiej pszenicy produkuje się wiele rodzajów mąki:

Biała mąka zwykła o zawartości białka 9.5 - 10 %, używana najczęściej do wypieku ciast, istnieje możliwość mieszania tego typu mąki z mąką chlebową, aby otrzymać pieczywo o bardziej zwartej strukturze.

Biała mąka chlebowa mielona jest z ziarna twardego i ma znacząco wyższy poziom proteiny ok. 12 % (można niekiedy spotkać mąkę zwaną chlebową o niższej zawartości białka, mąka ta jednak zawiera ulepszacz - kwas askorbinowy).

Razowa mąka zawiera 100% ziarna, głównie do wypiekania ciast i ciasteczek.

Razowa mąka chlebowa o zawartości proteiny nie mniej niż 12.5 %. Chleb z samej mąki pszennej razowej ma bardzo gęsty miękisz i małą objętość. Otręby zawarte w mące ograniczają wytwarzanie się glutenu i spowalniają rośnięcie ciasta.

Pszenne zarodki, dodawane do ciasta chlebowego dla wzbogacenia smaku, wyglądu i wartości odżywczych chleba. Nie należy dodawać więcej niż 3 - 4 łyżki na 1/2 kg maki, gdyż podobnie jak otręby, zarodki ograniczają rozwój glutenu.

Pszenne otręby - dodatek otrębów pozwoli nam uzyskać chleb o wspaniałym smaku i lepszych właściwościach odżywczych. Wystarczy dodać łyżkę lub dwie do zwykłego przepisu.

Pszenica łamana to pełne ziarno łamane na dość duże kawałki. Zwykle dodane do ciasta po uprzednim namoczeniu.

Różnica pomiędzy mąkami razowymi zwykłymi a żarnowymi: te pierwsze otrzymuje się poprzez mielenie ziaren metalowymi rolkami, powolnym odrywaniu nasiona, zdjęciu otrębu, zmiażdżeniu środka (biała mąka), a potem oddzielenie zarodka. Następnie wszystkie części są na powrót mieszane. W mieleniu żarnami nie dochodzi do poszczególnych etapów separacji ziarna, przemielenie jest pełne w 100 %, w tym procesie używa się specjalnie przygotowanych kamieni.

Mąka razowa, z racji RAZowego mielenia jest najbogatsza w składniki mineralne. Polecana do pieczenia chleba oraz do potraw gdzie jest mieszana z mąkami jasnymi.

Mąka graham – swoją nazwę zawdzięcza od prezbiteriańskiego pastora Sylvestra Grahama, jednego z pierwszych propagatorów idei zdrowego odżywiania. Jest produkowana inaczej niż mąka razowa, w której całe ziarno jest grubo mielone, w procesie produkcji mąki Grahama części ziarna (bielmo, zarodek i otręby) są silnie rozdrabniane. Z drobno zmielonego bielma powstaje biała mąka, do której następnie dodawane są grubo zmielone pozostałe części okrywy (otrąb). Gotowy produkt zawiera około 83% bielma, 14,5% otrąb i 2,5% zarodków - ma taki sam skład jak całe ziarno.

Podstawowy podział mąki na typy podają Polskie Normy: PN-A-74022:2003 Przetwory zbożowe. Mąka pszenna oraz PN-A-74032: 2002 Przetwory zbożowe. Mąka żytnia. Oprócz Polskich Norm mogą istnieć normy lub specyfikacje zakładowe, w których producenci mąki mogą ustalać swoje typy mąki, np. mąka pszenna typ 500 lub typ 850, które zostały wykluczone z obecnej Polskiej Normy. Należy dodać, że w innych krajach istnieją inne typy mąki oraz ich oznaczenia, np. w Niemczech mąka pszenna typ 405.

Typy mąki pszennej wg PN-A-74022:2003

typ 450: tortowa, "pięćsetka" - zawartość popiołu do 0,50%
typ 550: luksusowa - zawartość popiołu od 0,51% do 0,58%
typ 650 - zawartość popiołu od 0,59% do 0,69%
typ 750: chlebowa - zawartość popiołu od 0,70% do 0,78%
typ 1050 - zawartość popiołu od 0,79% do 1,20%
typ 1400: sitkowa - zawartość popiołu od 1,21% do 1,60%
typ 1850: graham - zawartość popiołu od 1,61% do 2,00%
typ 2000: razowa, śruta chlebowa - zawartość popiołu nie więcej niż 2,00%
Popularne typy mąki pszennej 500 oraz 850 są typami produkowanymi obecnie według norm zakładowych (specyfikacji jakościowych).

Typy mąki żytniej wg PN-A-74032:2002

typ 500 - zawartość popiołu do 0,58%
typ 720 - zawartość popiołu od 0,59% do 0.78%
typ 1150 - zawartość popiołu od 0,79% do 1,31%
typ 1400 - zawartość popiołu od 1,31% do 1,60%
typ 2000 - zawartość popiołu nie więcej niż 2,00%

Typy mąki makaronowej uzyskiwanej z przemiału pszenicy twardej (Triticum turgidum ssp. durum), wg PN-92/A-74021

semolina - zawartość popiołu nie więcej niż 0,90%
typ 950 - zawartość popiołu nie więcej niż 0,95%
typ 1750 - zawartość popiołu nie więcej niż 1,75%

Zastosowanie:
Mąka typ - 400, idealna do wypieku ciast tortowych.
Mąka typ - 450, przeznaczona do wypieku ciast biszkoptowych, tortów i ciast francuskich.
Mąka Wrocławska typ - 500, mąka przeznaczona do wypieku pierników, kruchych ciast, naleśników, omletów.
Mąka Poznańska typ - 500, mąka przeznaczona do wyrobu domowych makaronów, lanych klusek.
Mąka Krupczatka typ - 500, szerokie zastosowanie w kuchni domowej do wypieku babek, ciast z owocami, wyrobu makaronów, ciasta do pierogów.
Mąka Luksusowa typ - 550, do wypieku ciast drożdżowych, naleśnikowych oraz kopytek, knedli, klusek.
Mąka typ - 650, do wypieku bułek, wypieku pierników, miodowników i ciast ciemnych, robienia zasmażek, jako naturalny składnik zagęszczający do zup i sosów.
Mąka typ - 1850, mąka graham do wypieku pieczywa.
Mąka typ - 2000, mąka razowa do wypieku pieczywa.
Mąka Orkiszowa - jasna T550, chlebowa T850, graham T1850
Mąka Gryczana - ciemna mąka uzyskana przez zmielenie ziaren gryki. Chleb gryczany
Mąka Kukurydziana - mąka ze zmielonych nasion kukurydzy
Mąka Owsiana - mąka ze zmielonych ziaren owsa
Mąka Ryżowa - mąka ze zmielonych nasion ryżu

Na to pytanie uzyska każdy odpowiedź wpisując zapytanie w Google - środki wypiekowe do pieczywa - lista ukazuje się bardzo długa jest ich tak wiele jak wiele gatunków można upiec własnego chleba który okaże się w smaku i zapachu nie porównywalnym od tych jakie kupimy w sklepach.

Od dziesiątków stuleci chleb stanowi podstawę wyżywienia większości społeczeństw, będąc nie tylko źródłem zaspokajania głodu, ale ma on także swój udział w kształtowaniu tradycji i kulturowego dziedzictwa. Jednak dzisiejszy chleb znacznie różni się od tego pradawnego i to w pozytywnym znaczeniu. Nieporównywalnie szerszy jest jego asortyment, a nadal oczekiwania konsumentów są coraz większe. Aby producenci pieczywa mogli im sprostać, muszą szukać nowych rozwiązań technologicznych. Stąd też we współczesnym piekarstwie obserwowana jest coraz większa popularność dodatków technologicznych poprawiających jakość pieczywa i umożliwiających produkcję jego nowych gatunków. Ich popularność jest tym większa, że stwarzają one jednocześnie możliwość uelastycznienia procesów technologicznych i gwarantują wysoką sprawność pracy piekarni, co ma duże znaczenie w uzyskiwaniu korzystnych wyników ekonomicznych. Nadal jednak wśród wielu konsumentów pokutuje nieufność w stosunku do chleba wypiekanego z dodatkiem tzw. polepszaczy, a i wielu piekarzy niechętnie przyznaje się do ich stosowania, choć skala sprzedaży tego typu preparatów świadczy o powszechnym ich dodawaniu. Warto zatem się przyjrzeć, co konsument zjada wraz z chlebem i czy jego obawy są uzasadnione.

Czyli wynika z tego iż mamy w sprzedaży chleb zawierający wiele dodatków. Zapewne jest on smaczny przecież większość społeczeństwa go spożywa. Spróbujmy zatem sami upiec domowy chleb z przekonaniem, że wiemy co jemy.

Wszystkie składniki niezbędne do pieczenia chleba wcześniej wyciągamy z lodówki, temperatura winna być pokojowa - drożdże, jajko, płyny (mleko, soki) oraz inne dodatki. Płyn jakim zalewamy zgodnie z zaleceniem producenta automatu na ogół winny mieć 25 - 30 stopni. Składniki dodajemy do automatu zgodnie z zaleceniami producenta w przypadku Zelmera - woda, jajko, sok pomidorowy następnie mąki lub mieszanka chlebowa i na koniec drożdże. Dodajemy po sygnale ulubione ziarna: sezam, słonecznik, pestki dyni oraz płatki owsiane, otręby żytnie, otręby pszenne, kiełki pszenne. Można go też doprawić kompozycją ziół czy odrobiną czosnku, albo przyrządzić na słodko - z dodatkiem miodu, orzechów oraz rodzynek. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce. Domowy chleb najlepiej przechowywać w zamkniętym chlebaku, owinięty lnianą ściereczką.

Na Allegro można zakupić suchy zakwas, producenci w mieszankach chlebowych dodają suchy zakwas i zalecają dodawać drożdży suchych w ilości 2 - 3 g lub świeżych w ilości 12 - 15 g.

woda 250 - 300 ml
mąka pszenna (typ 550)500 g
drożdże świeże 25 g
jajka 2 szt
cukier 1 łyżeczka
płaska łyżeczka majeranek, oregano lub kminek
ser żółty pokrojony w kostkę 100 g
sól 1 1/2 łyżeczki
program basic

kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić na metalowej kratce, waga około 780 g. Można dodawać płatki owsiane, otręby żytnie, otręby pszenne, kiełki pszenne jeszcze nie miałem przypadku aby czegoś było za dużo a chleb nie smakował moim gościom. Najczęściej w moich bochenkach znajdują się i nasiona dyni. Przyjąłem zasadę iż jak wszystkie dodatki uda mi się zakupić to mieszam je wszystkie razem do pudełka aby przy pieczeniu nie bawić się z wszystkimi pudełkami tylko z jednego wsypuję 2 łyżki i mam spokój.

ciepłej wody 250 ml
drożdży 10 g
sól 1 łyżeczka
cukier 1 łyżeczka
mąka pszenna (typ 550) 400 g
otrąb pszennych 2 kopiate łyżki
płatków owsianych 4 łyżki
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda 330 ml
masło 1 i 1/2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1/2 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 150 g
mąka pszenna razowa 250 g
mąka żytnia razowa 100 g
drożdże suche 1/2 łyżki
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda lub mleko 300 ml
margaryna lub masło 1 1/2 łyżki
sól 1 łyżeczka
cukier 2 1/2 łyżki
mąka (typ 550) 240 g
mąka pszenna razowa 240 g
płatki z 7 zbóż 60 g
drożdże suche 1 łyżeczka
W przypadku stosowania całych ziaren należy je wcześniej namoczyć, pieczemy na programie WHOLEWHEAT, kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić na metalowej kratce.

mąka razowa pszenna 25 dag
mąka razowa żytnia 25 dag
drożdże 5 dag
słonecznik 3 łyżki
jogurt naturalny 15 dag
sól 1 łyżeczka
program basic

woda 250 ml
cukier biały 5 g
sól 1 łyżeczka
otręby owsiane 20 g
otręby pszenne 20 g
słonecznik łuskany 20 g
czosnek granulowany 2 g
suszone pomidory w oleju z ziołami 50 g
mąka puszysta tortowa 500 g
drożdże suche Instant 7 g
program Basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

mąka pszenna 480 g
ser żółty zmielony 100 g
drożdże świeże 60 g
sok pomidorowy 125 ml
woda 130 ml
masło 40 g
jajko 1 szt
sól 1 łyżeczka
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

100 ml letniej wody
4 łyżki naturalnego jogurtu
280 g mąki pszennej
1 ząbek czosnku, drobno posiekany
1 łyżeczka suszonej kolendry
1 łyżeczka soli
2 łyżeczki miodu
1 łyżka masła, rozpuszczonego (plus dodatkowe do posmarowania później)
1 łyżeczka drożdży w proszku
olej słonecznikowy do posmarowania
1 łyżeczka cebulki
1 łyżeczka świeżej posiekanej kolendry

Wlać wodę do pojemnika, dodać jogurt. Posypać mąką, a następnie czosnkiem oraz suszoną kolendrą. Dodać soli, miodu i rozpuszczonego masła - w 3 rogi. W dziurkę zrobioną na środku - drożdże. Ustawić maszynę na program pizza lub ciasto. Kiedy skończy się cykl, wyłączyć maszynę. Wyłożyć blachę z normalnego piekarnika 3 kawałkami folii do pieczenia. Piekarnik rozgrzać do temp. 240stopni C. Na stolnicę wysypać trochę mąki, a następnie wyłożyć wyrobione ciasto. Ciasto podzielić na 3 części, ukształtować z każdej części piłkę, posmarować olejem, posypać cebulką i kolendrą. Piec około 5 minut, dopóki ciasto nie wyrośnie (nadmucha się troszkę). Następnie położyć na rozgrzany grill na chwileczkę, aż do zbrązowienia. Myślę, że tego grilla da się zastąpić piekarnikiem. Na koniec posmarować jeszcze rozpuszczonym masełkiem i serwować. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić na metalowej kratce.

woda lub mleko 330 ml
masło 2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 4 łyżki
kakao 3 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 500 g
orzechy 5 łyżek
rodzynki 100 g
drożdże 1/2 łyżki

Ustawiamy program 1 (Basic)do pojemnika wlewamy wodę lub mleko, zasypujemy mąką, dodajemy w rogach sól, cukier, kakao oraz drożdże, po pierwszym sygnale około 25 min dodajemy orzechy i rodzynki. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić na metalowej kratce.

woda lub mleko 330 ml
masło 2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 4 łyżki
kakao 3 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 500 g
przyprawy (np. cynamon, goździki, imbir) 2 łyżki
orzechy 5 łyżek
rodzynki - dodać po sygnale około 25 min! 100 g
drożdże 1/2 łyżki
program Basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

ciepłego mleka 350 ml
oleju 2 łyżki
soli 1 3/4 łyżeczki
cukru 1/2 łyżki
mąki pszennej (typ 550) 560 g
drożdże w proszku 1 3/4 łyżeczki (suchych)

Do pojemnika wlać ciepłe (ale nie gorące) mleko 25 - 30 st, dodać olej, sól i cukier. Składniki równomiernie zasypać mąką. W mące zrobić dołek i wsypać drożdże. Pojemnik umieścić w automacie i włączyć odpowiedni program dla chleba jasnego. U mnie program 1, kolor skórki 2, czas pieczenia około 3 godz. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić na metalowej kratce.

woda 250 - 280 ml
mąka pszenna razowa 500 g
szczypta proszku do pieczenia
drożdże świeże 40 g
cukier 1 łyżeczka
słonecznik 100 g
posiekane orzechy włoskie 50 g
kminek 1 łyżeczka
kolendra 1 łyżeczka
siemię lniane 1 łyżeczka
sól 1 łyżeczka
szczypta pieprzu
sproszkowana słodka papryka szczypta
program basic

letniej wody pół szklanki
utartej na drobno cukinii 3/4 szklanki
oleju lub oliwy 1 łyżka
mąka pełnoziarnista 2 szklanki
mąka pszenna chlebowa (typ 550) 3/4 szklanki
sól 1 łyżeczka
drożdże suszonych instant 7 g
czosnek 1/2 łyżeczki
posiekana bazylia 1 łyżka
otrębów pszennych 1 łyżka
oregano 1 łyżeczka

Do automatu najpierw wrzucamy składniki mokre - wodę, olej, cukinię. Następnie wrzucamy pozostałe składniki suche ( z wyjątkiem bazylii, oregano, czosnku i otrębów). Ustawiamy program chleb zwykły (normalny) o wadze do 750 g. Po sygnale dźwiękowym (około 25 min) dodajemy nasze dodatki smakowe tj. bazylię, oregano i otręby. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić na metalowej kratce.

500 g mąki pszennej
250 ml wody
1 duże jabłko (ok. 250 g)
15 g drożdży świeżych
1 jajko
1 łyżeczka soli
2 łyżeczki syropu klonowego

500 g mąki pszennej pełnoziarnistej (może być pół na pół z orkiszową)
7 g drożdży suchych lub 20 g świeżych
2 łyżki melasy lub cukru trzcinowego
2 płaskie łyżeczki soli
250 ml letniej wody
1 średniej wielkości jabłko
ok 70 g posiekanych orzechów włoskich

woda 330 ml
masło 1 i 1/2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1/2 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 400 g
mąka żytnia 100 g
drożdże 1/2 łyżki
program Basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda 330 ml
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1/2 łyżki
masło 1/2 łyżki
mąka pszenna (typ 500) 100 g
mąka pszenna razowa 300 g
mąka żytnia razowa 100 g
drożdże 1/2 łyżki
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

sok wiśniowy 75 ml
mleko 20 ml
miód 15 g
masło 15 g
jogurt wiśniowy 135 g
wiśnie bez pestek 20 g
mąka pszenna (typ 550) 410 g
drożdże suche 1 łyżeczka
proszek do pieczenia 1/2 łyżki
sól 1/2 łyżeczki
cukier 1/2 łyżeczki
orzechy włoskie zmielone 20 g
program basic - po sygnale dźwiękowym dodać 20 g zmielonych orzechów włoskich. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda + jajko łącznie 310 ml
masło 2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki, cukier 1 łyżka
mąka pszenna (typ 550) 400 g
mąka żytnia 100 g
ugotowane, starte ziemniaki 1/2 kubeczka
drożdże 1/2 łyżki
program Basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

250 ml letniej wody
5 łyżeczek oleju słonecznikowego
1,5 łyżeczki oleju z orzechów włoskich
1,5 łyżeczki posiekanej bazylii z oleju, odsączonej
350 g mąki pszennej
2,5 łyżki mleka w proszku
1,5 łyżeczki majeranku
1,5 łyżeczki tymianku
1,5 łyżeczki soli
2 i 1/4 łyżki cukru 1 i 1/4 łyżeczki drożdży w proszku
70 g orzechów włoskich, posiekanych oraz cale orzechy do ozdoby

Wlać wodę do pojemnika, dodać olej słonecznikowy. Posypać mąką, mlekiem w proszku i ziołami. Sól i cukier w 2 rogi pojemnika. Drożdże w dziurkę. Maszynę ustawić na program podstawowy, z opcją średnio chrupiącej skórki. Kiedy program się skończy lub na 5 minut przed końcem mieszania - wsypać pokrojone orzechy. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

250 ml wody
1 szt jajko
500 g mąki pszennej chlebowej typ 750
1 łyżeczka soli
1 łyżeczka cukru
1 łyżeczka drożdży suchych
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda 300 ml
masło 1/2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1/2 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 200 g
mąka pszenna razowa 200 g
mąka żytnia razowa 100 g
ulubione ziarna (np. słonecznik, gotowana pszenica, dynia, sezam) 100 g
drożdże 1/2 łyżki
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

360 ml letniej wody
2 łyżki oleju słonecznikowego
2,5 łyżki melasy
250 g białej mąki chlebowej/pszennej
140 mąki żytniej
85 g mąki pełnoziarnistej
75 g bułki tartej
3 łyżki otrębów owsianych
1,5 łyżeczki soli
1,5 łyżki kakao
2 łyżeczki kminku
1,5 łyżeczki drożdży w proszku

Na wodę wszystkie 3 gatunki mąki, na to bułka tarta i otręby. Sól, kakao i kminek w 3 rogi pojemnika. Dziurka na drożdże. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda lub mleko 200 ml
jogurt 130 ml
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1 łyżka
mąka pszenna (typ 550) 500 g
drożdże 1/2 łyżki program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

maślanka 350 g
sól 1 łyżeczki
cukier 1 łyżka
mąka pszenna (typ 500) 500 g
drożdże 1 łyżeczka
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda 330 ml
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1 łyżeczka
olej roślinny 1 i 1/2 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 500 g
drożdże 1/2 łyżki
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda 330 ml
masło 1 łyżka
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 1/2 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 200 g
mąka pszenna razowa 150 g
mąka gryczana 150 g
drożdże 1/2 łyżki
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

woda lub mleko 330 ml
masło 2 łyżki
sól 1 i 1/2 łyżeczki
cukier 4 łyżki
mąka pszenna (typ 550) 500 g
drożdże 1/2 łyżki
pokruszone orzechy 5 łyżek
rodzynki - dodać po sygnale! 100 g
program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

400 g mąki gryczanej
0,6 l przegotowanej, cieplej wody
100 g mąki żytniej
100 g płatków owsianych
100 g pestek słonecznika
100 g wyłuskanych pestek dyni
100 g siemienia lnu
50 g drożdży
1 łyżka stołowa soli
1 łyżka stołowa octu balsamico

Mąkę, drożdże, sól i wodę wymieszać, następnie dodając pozostałe składniki wyrobić luźne ciasto Włożyć do blaszki i pozostawić do wyrośnięcia na około 15 - 20 minut. Piec 60 minut w temperaturze 185 st. C. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

320 ml mleko, letnie 30 stopni
310 g żytniej mąki typ 720
170 g mąki pszennej typ 850
40 g słód jęczmienny ciemny
40 g drożdży świeżych
20 g sól
1 łyżka octu 1 łyżka soku z cytryny program basic. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

2,5 szklanki mąki pszennej
2,5 szklanki mąki pszennej razowej
2 szklanki mleka
4 dag drożdży
pół szklanki oleju roślinnego do pieczenia
1 łyżeczka soli

Zmieszaj dokładnie oba rodzaje mąki. Wkrusz drożdże, wlej szklankę letniego mleka i dobrze wszystko wymieszaj. Oprósz rozczyn mąką, przykryj lnianą ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce, by wyrósł. Gdy rozczyn zacznie pękać, dodaj pozostałe letnie mleko, olej i sól. Wyrabiaj tak długo, aż ciasto będzie odchodziło od ręki i zaczną się w nim pojawiać pęcherzyki powietrza. Na około 30 minut odstaw do wyrośnięcia. Potem połóż ciasto na posypanej mąką stolnicy i uformuj z niego bochenek. Niech w cieple poleży jeszcze 20-25 minut. W tym czasie rozgrzej piekarnik do temperatury 200 st. C. Wstaw do niego oprószony mąką bochenek i piecz około 45 minut. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

90 dag mąki pszennej
30 dag mąki żytniej
16 łyżek mąki pszennej razowej
2 łyżki otrąb pszennych
ćwierć łyżeczki soli
1 łyżka oleju

8 łyżek mąki pszennej razowej wymieszaj z 6 łyżkami wody, przykryj papierem ponakłuwanym widelcem i odstaw na 4-5 dni w ciepłe miejsce. Dwa razy w ciągu doby wymieszaj zaczyn. Gdy zrobi się lekko kwaśny i zaczną się w nim pojawiać pęcherzyki powietrza, dodaj 8 łyżek mąki pszennej razowej i 5 łyżek wody, wymieszaj, przykryj papierem i przez noc trzymaj w cieple. Wymieszaj mąkę pszenną, żytnią oraz sól i wsyp do zaczynu. Wymieszaj i wyrabiaj całość, dolewając po trochu 2 szklanki letniej wody. Zawiń ciasto w wilgotną ściereczkę i trzymaj w cieple przez 2 godziny. Następnie znowu powyrabiaj ciasto i przełóż je do wysmarowanej olejem i oprószonej otrębami formy. Po wierzchu posyp chleb otrębami i odstaw na 4 godziny w ciepłe miejsce. Gdy ciasto wyrośnie, wstaw je do piekarnika rozgrzanego do temperatury 220 st. C. Po kwadransie zmniejsz temperaturę do 170 st. C i piecz jeszcze przez godzinę. Kiedy chleb będzie gotowy wyjąć go z pojemnika i ostudzić stawiając go na metalowej kratce.

250 g wody o temperaturze ok. 30 stopni
1 szt jajko
500 g mieszanki chlebowej pszennej "Chlebuś" 13 g drożdże świeże
8 g majeranku
4 g tymianku

Dodajemy do automatu kolejno jak w wykazie składniki. Program podstawowy basic, po sygnale można dodać ziarna celem urozmaicenia składników, po upieczeniu ostudzić na kratce.

250 ml wody o temperaturze ok. 30 stopni
1 szt jajko
400 g mąka pszennej Typ 650
50 g mąka pszennej razowej Typ 2000
50 g mąka żytnia Typ 720
sól 1/2 łyżeczki
15 g suchy zakwas żytni
10 g drożdże świeże
program basic

Dodajemy do automatu kolejno jak w wykazie składniki. Po sygnale można dodać ziarna celem urozmaicenia składników, po upieczeniu ostudzić na kratce.

O Starożytnym Egipcie wspominam w dziale zakwas, chleb w podobnej do dzisiejszej postaci wypiekano już około 2600 lat p.n.e. Jak pisał Herodot wypiekali oni pieczywo kiedy inne narody karmiły się jeszcze ziarnami. Na terenach zamieszkałych przez Słowian,do IX - X w. wypiekano tylko przaśne placki. Sztuka piekarnicza pojawiła się za pośrednictwem Gotów. Prawdziwy chleb na zakwasie pojawił się XVII w.

Ktoś opisał jak w Egipcie prawie 5 tysięcy lat temu narodził się chleb wypiekany z ciasta poddanego fermentacji. Parę lat różnicy pomiędzy tym co pisał Herodot, jednak nie żadnych zastrzeżeń jak do tej pory aby robił to ktoś wcześniej. Pierwsze formy chleba które powstawały ponad 120 wieków temu nie miały za wiele wspólnego z pieczywem dzisiejszym, były to gęste papki, bryje sporządzane z ziaren jęczmienia, pszenicy,żyta. Przez 4 tysiące lat cywilizacja egipska nie używała pieniędzy (monet) opierano się na handlu wymiennym w którym cenę wyrażano miarą zboża.