ALOES
AMINEK EGIPSKI
ARALIA MANDŻURSKA
ARCYDZIĘGIEL LEKARSKI
ARNIKA GÓRSKA
BABKA
BAGNO ZWYCZAJNE ( DZIKI ROZMARYN)
BARWINEK POSPOLITY
BARWINEK RÓŻYCZKOWY
BAWEŁNA ZWYCZAJNA
BAZYLIA WONNA
BELLADONNA
BERBERYS AMURSKI
BERBERYS ZWYCZAJNY
BERGENIA GRUBOLISTNA
BEZ DZIKI HEBD
BIEDRZENIEC MNIEJSZY
BIEDRZENIEC ANYŻ
BIEDRZYCA TARCZOWATA
BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA
BLUSZCZ POSPOLITY
BLUSZCZYK KURDYBANEK
BOBREK TRÓJLISTKOWY
BOLDO
BORÓWKA BRUSZNICA
BORÓWKA CZERNICA
BÓB WIELKONASIENNY
BRZOZA
BUKWICA ZWYCZAJNA
BUŁAWINKA CZERWONA
BURAK ĆWIKŁA
BYLICA
BYLICA POSPOLITA
DZIURAWIEC ZWYCZAJNY
ESTRAGON
FIOŁEK
GŁÓG DWUSZYJKOWY
IMBIR
JEMIOŁA POSPOLITA
JEŻÓWKA PURPUROWA
KAPUSTA WARZYWNA
KARCZOCH ZWYCZAJNY
KASZTANOWIEC ZWYCZAJNY
LECYTYNA
LUKRECJA GŁADKA
ŁOPIAN WIĘKSZY
MELISA
MĘCZENNICA KRWISTA
MIĘTA PIEPRZOWA
NAWŁOĆ POSPOLITA
NOPAL-KAKTUS PUSTYNNY
OGÓRECZNIK LEKARSKI
PIOŁUN
POKRZYWA ZWYCZAJNA
RUMIAN SZLACHETNY I RUMIANEK POSPOLITY
SZAŁWIA LEKARSKA
ZŁOCIEŃ MARUNA

Lecytyna jest wysoce bioaktywną substancją fosfolipidową obecną w komórkach nerwowych, która ochrania je przed procesami zwyrodnieniowymi. Może być pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Poprawia koncentrację i sprawność intelektualną. Duże ilości lecytyny znajdują się w ziarnach lnu pod postacią zmielonego proszku lub specjalnie preparowanych nasion. Przy okazji len łagodzi dolegliwości gastryczne i obniża poziom cholesterolu. Można również stosować lecytynę sojową lub rzepakową, które mają nie tylko właściwości hipolipidemiczne, ale również pobudzają mechanizmy obronne organizmu. Zawierają one dużo potasu, magnezu i wapnia.

Występowanie: pochodzi z południa Europy i z Azji Mniejszej, uprawiana jest w wielu krajach, również w Polsce.

Surowiec: okorowany korzeń z rozłogami lukrecji.
Podstawowe substancje czynne: liczne saponiny triterpenowe (m. in. glicyryzyna występująca w postaci soli potasowej, wapniowej lub amonowej kwasu glicyryzynowego), flawonoidy (np. likwirytygenina, izolikwirytygenina i ich glikozydy), hydroksykumaryny, fitosterole (m. in. beta-sitosterol), węglowodany, aminokwasy, betaina, cholina, żywice i sole mineralne.

Działanie: Już od wielu lat lukrecja jest jedną z najczęściej wykorzystywanych roślin w ziołolecznictwie. Cenione są zwłaszcza jej właściwości przeciwzapalne i rozkurczowe, ale jest również bardzo dobrym środkiem wykrztuśnym (pobudza czynność wydzielniczą błon śluzowych górnych dróg oddechowych oraz ułatwia ruch rzęsek w tchawicy i oskrzelach). Badania potwierdzają także jej skuteczność w przypadku wrzodów żołądka i dwunastnicy. Składniki lukrecji zapewniają bowiem naturalną obronę przeciw czynnikom agresji zawartym w soku żołądkowym (kwas solny, pepsyna) oraz pomagają w regeneracji już uszkodzonych ścian, np. pobudzają produkcję ochronnego śluzu, zwiększają przepływ krwi przez błonę śluzową przewodu pokarmowego i hamują nadmierną przepuszczalność naczyń krwionośnych, zmniejszając tym samym stan zapalny. Warto pamiętać również o jej nieznacznym działaniu estrogennym, korzystnym wpływie na pracę układu nerwowego oraz na różnorodne mechanizmy obronne organizmu.

Przeciwwskazania: okres ciąży i karmienia, choroby wątroby połączone z zastojem żółci, marskość wątroby, ciężka niewydolność nerek, nadciśnienie tętnicze, niski poziom potasu we krwi.
Uwaga: Należy unikać stosowania wysokich dawek lukrecji (5-15 g surowca, co odpowiada 200-600 mg glicyryzyny) przez okres dłuższy niż4-6 tygodni, ponieważ może to prowadzić do niebezpiecznie niskiego poziomu potasu oraz zatrzymywania sodu i wody w organizmie. W efekcie mogą wystąpić obrzęki i problemy z układem krążenia (np. nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca). Dlatego bardziej korzystne jest stosowanie preparatów, które są pozbawione glicyryzyny, a zatem nie wywołują wyżej wymienionych niepożądanych objawów.

Aloes drzewiasty w naturalnych warunkach może osiągać nawet 5 metrów wysokości - na mięsistej łodydze wyrastają grube, pokryte woskowym nalotem, lancetowate liście. Roślinę tę wykorzystywali już starożytni Egipcjanie - istnieje legenda, według której Kleopatra kąpała się w soku z aloesu, aby zachować młodość, zdrowie i urodę. Liście aloesu wieszano także nad drzwiami domów - miało to zapewnić całej rodzinie dostatek i zdrowie przez cały rok, a także ochronić przed złymi duchami. Aloes w nowoczesnej fitoterapii stosuje się w leczeniu chorób przewodu pokarmowego (zaparcia, brak apetytu, uszkodzenia wątroby), w chorobach krwi, płuc oraz oczu. Zewnętrznie można nim leczyć schorzenia skóry: infekcje grzybicze i bakteryjne, łuszczycę, poparzenia i rany. Aloes wykazuje także działanie immunostymulujące, biostymulujące oraz antyrakowe.

Surowiec: Sok z liści aloesu. Skład chemiczny: W miąższu liści znajdują się aminokwasy egzogenne, stymulatory biogenne, aloina, żywice, antrazwiązki, niewielkie ilości witamin z grupy A, C, B1, B2, B3 i B12 (w ilościach śladowych). Zawiera także duże ilości biopierwiastków takich jak: potas, wapń, magnez, sód, fosfor, cynk, siarka, żelazo oraz śladowo krzem, mangan, nikiel, bor, glin, lit, chrom, miedź, molibden oraz bar.

Zastosowanie: Wyciągi z aloesu działają pobudzająco na przemianę materii, przeczyszczająco, żółciotwórczo, tonizująco, regenerująco na komórki skóry. Aktywizuje układ odpornościowy i pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, pomaga obniżyć poziom cukru i cholesterolu i pomaga zachować odpowiednie proporcje pomiędzy HDL a LDL, ma działanie blokujące wchłanianie metali ciężkich, wspomaga wchłanianie składników odżywczych z przewodu pokarmowego. Działa także bakteriobójczo, wirusobójczo i grzybobójczo.
Uwaga: nie należy stosować u chorych na nowotwory.

Melisa jest rośliną, która może osiągać do 1 metra wysokości. Kwitnie od lipca do września i odznacza się charakterystycznym cytrynowym zapachem. Jej nazwa pochodzi od słowa pszczoła, bowiem melisa ma podobne właściwości jak miód i mleczko pszczele - dlatego też soku z melisy używa się do nacierania nowych uli, aby przyciągnąć do nich pszczoły.Lecznicze właściwości melisy znano już w starożytności; rozpowszechnili ją w basenie Morza Śródziemnego Arabowie, a później na terenie całej Europy - benedyktyni.

Rośliny tej używano także jako przyprawy do potraw. Dzisiaj ceni się jej korzenny smak i cytrynowy aromat stosując ją powszechnie jako dodatek do sałatek, zup i sosów. Melisa dodana do tradycyjnej herbaty od razu nadaje jej leczniczy charakter - działa kojąco i uspokajająco. Takie też są jej właściwości, bowiem olejki lotne zawarte w liściach melisy wykazują korzystne działanie na układ nerwowy. Stąd też melisę stosuje się w leczeniu stanów pobudzenia nerwowego, bezsenności i nerwicy wegetatywnej. Ponieważ roślina ta wykazuje także działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne na przewód pokarmowy, można jej używać w leczeniu zaburzeń trawiennych, braku łaknienia, nadmiernej fermentacji i wzdęć.

Jego prawdziwa nazwa to Opuntia streptacanta lub Nopal. Ten rodzaj kaktusa pustynnego rośnie w Meksyku i w Stanach Zjednoczonych, ale można go również spotkać na Wyspach Kanaryjskich. Na liście Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zawierającej blisko 30.000 roślin o właściwościach leczniczych, zajmuje wysokie miejsce. Badania tej cennej rośliny wykazały tylko jedną wadę, a mianowicie to, że kłuje. Poza tym Nopal to prawdziwa apteka. Jest bogaty w witaminy, zwłaszcza w witaminę C, B1 , B2 , B3. Zawartość białka w miąższu wynosi 5,1%, w skórce 8,3%, w pestce 11,8%. Jest wspaniałym źródłem 17 aminokwasów, w tym 8 egzogennych. Skórka zawiera wyjątkową ilość wapnia (2,09%) i potasu (3,4%). Nopal wykazuje bardzo szerokie, niemal uniwersalne działanie. Reguluje i poprawia trawienie, a ponadto jest niezbędny zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu wielu współczesnych chorób cywilizacyjnych.

Do takich należy zaliczyć problemy z masą ciała. Tylko w Europie i w Stanach Zjednoczonych żyje 163 miliony osób z nadwagą i ponad 70 milionów otyłych. Oznacza to, że co drugi człowiek ma kłopoty z masą ciała. Otyłość i nadwaga może doprowadzić do wielu chorób, takich jak cukrzyca, nadciśnienie, choroby stawów i niektóre nowotwory. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) traktuje otyłość jako samodzielny czynnik ryzyka choroby wieńcowej, a Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała otyłość za chorobę. Według danych WHO otyłość jest drugą, po paleniu tytoniu, przyczyną zgonów, a przecież zarówno otyłości, jak i paleniu można zapobiec. Otyłości często towarzyszą kłopoty z układem pokarmowym, lecz mogą one również występować samodzielnie. Do takich problemów można zaliczyć zaparcia, kiedy wydalanie stolca jest zbyt rzadkie lub nieprzyjemne, bolesne, z uczuciem niepełnego wypróżnienia.

Ostre zaparcie pojawia się w sposób nagły, nieoczekiwany, jednak u większości osób do rozwoju zaparć dochodzi powoli. Dolegliwość ta może utrzymywać się miesiącami, a nawet latami. Najczęstszą jej przyczyną jest zbyt mała aktywność fizyczna oraz dieta uboga w błonnik. Inny powód to choroby jelita grubego, nieprzyjemne uczucie podczas wydalania stolca czy nawet problemy psychiczne. Nopal nie tylko zapobiega poważnym następstwom problemów trawiennych, lecz dzięki niezwykle złożonemu mechanizmowi działania na wiele sposobów poprawia na co dzień nasz nastrój. Hamuje apetyt, ponieważ zwiększa uczucie sytości, a zatem zmniejsza ochotę do podjadania. Reguluje masę ciała, a osobom z nadwagą lub otyłym pomaga zrzucić zbędne kilogramy.

Zmniejsza kumulację płynów w tkankach i wspiera nerki w ich funkcjach odtruwających. Ułatwia wypróżnienia, ponieważ zmiękcza stolec, zwiększa jego masę i częstość oddawania. Ponadto wpływa korzystnie na pracę wątroby, wiąże kwasy żółciowe, jest antyoksydantem oraz reguluje poziom glukozy we krwi, zapobiegając hipoglikemii. Produkt zawierający liczne substancje czynne kłującej rośliny przywiezionej z odległych krain posiada zbawienny wpływ na nasz organizm. Zapewnia lepszy nastrój i więcej energii. Zasługuje więc na traktowanie z należnym szacunkiem.

Występowanie: w Europie, Azji i Afryce Płn. W Polsce pospolity na zachodnich obszarach nizinnych oraz w niższych partiach górskich, często sadzony w parkach i ogrodach jako krzew ozdobny Surowiec: kwiatostan wraz z towarzyszącymi liśćmi oraz owoc głogu. Podstawowe substancje czynne kwiatostanu: flawonoidy (np. witeksyna, izowiteksyna, hiperozyd, rutyna, kwercetyna i kemferol oraz ich połączenia glikozydowe), procyjanidyny, kwasy trójterpentynowe i polifenolowe, związki azotowe z grupy amin (np. cholina i acetylocholina), kumaryny, fitosterole i sole mineralne. Owoce zawierają podobne substancje czynne, lecz w innych proporcjach, np. mniej flawonoidów, więcej procyjanidynów.

Już od wielu lat kwiaty i owoce głogu są bardzo popularnym surowcem roślinnym, stosowanym najczęściej w chorobach układu krążenia. Zawarte w nich związki czynne, działając rozkurczowo na naczynia krwionośne (zwłaszcza wieńcowe), umożliwiają właściwe dotlenienie tkanek oraz usunięcie szkodliwych metabolitów. Obecność kumaryn również zmniejszających krzepliwość krwi, korzystnie wpływa na przepływ krwi przez naczynia. Składniki głogu poprawiają także sprawność mięśnia sercowego, wzmagając siłę jego skurczów, z równoczesnym zmniejszeniem ich ilości. Dzięki temu serce zaczyna pracować ekonomiczniej, a wydłużone przerwy między skurczami, umożliwiają jego lepszy wypoczynek.

Obserwuje się także łagodne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz zwiększenie ilości wydalanego moczu. Poprawa wydolności mięśnia sercowego korzystnie wpływa na zdolność adaptacyjną organizmu, polepsza nastrój, eliminuje stany depresyjne. Ponadto wyciąg z głogu działa uspokajająco przy nadmiernej pobudliwości, bezsenności i przemęczeniu, a powodując nieznaczne rozszerzenie naczyń mózgowych, umożliwia doprowadzenie do komórek mózgowych, wraz z krwią, zwiększonej ilości tlenu i substancji odżywczych. Cenną właściwością przetworów z głogu jest ich powolne, łagodne, a jednocześnie długotrwałe działanie, bez ryzyka uszkodzenia ścian drobnych naczyń.

Ma to duże znaczenie szczególnie w przypadku osób starszych, u których serce pracuje mniej wydajnie, często stwierdza się podwyższone ciśnienie krwi, a w tętnicach występują zmiany miażdżycowe, utrudniające krążenie. Działania niepożądane. Może być bezpiecznie stosowany przez dłuższy okres czasu pod warunkiem przyjmowania odpowiednich dawek. Osoby z niskim ciśnieniem krwi powinny zachować szczególną ostrożność.

Jest byliną o płaskim i silnie rozgałęzionym kłączu, które stanowi jego część użytkową. Z bulwiastych kłączy wyrastają ulistnione pędy płonne osiągające wysokość ok. 1 m oraz znacznie niższe, bezlistne pędy kwiatonośne. Jasnozielone, lancetowate liście ułożone są na pędach płonnych naprzemianlegle. Na krótszych, bezlistnych pędach wyrastają żółto-fioletowe kwiaty zebrane w kłosokształtne kwiatostany. Uprawiany imbir nie zawiązuje owoców, dlatego też rozmnażany jest wyłącznie wegetatywnie.

Imbir lekarski jest jedną z najstarszych roślin leczniczych, jak również przyprawowych. Użytkowany jest od kilku tysiącleci. Należy też do najstarszych roślin uprawnych - świadczy o tym fakt, że nie występuje już nigdzie w stanie dzikim. Imbir jako roślina lecznicza opisany jest w jednej z najstarszych chińskich ksiąg medycznych z około 2700 r. p. n. e. Imbir należał do najwartościowszych surowców leczniczych w starożytnej medycynie indyjskiej, tybetańskiej i chińskiej. Stosowany był przede wszystkim w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych. Uważany był też za afrodyzjak.

Z medycyny Dalekiego Wschodu przeniknął do lecznictwa europejskiego. O imbirze pisze w swoich dziełach wybitny lekarz grecki Dioscurides w I w. n. e. Z opisów tych wynika, że przywożony był z Arabii w glinianych naczyniach jako świeże kłącze konserwowane w syropie. O imbirze piszą również inni wielcy uczeni i medycy starożytności, jak Pliniusz Starszy (I w. n. e.) i Galen (II w. n.e.).Przez wielu autorów imbir uważany jest za skuteczny, profilaktyczny środek przeciwwymiotny.

Kłącze zawiera olejki, żywice, skrobię , kwasy organiczne. Głównymi składnikami olejku są związki seskwiterpenowe nadające zapach: zingiberen (do 50%) i zingiberol. Poza tym w olejku występują: cyneol, borneol, cytral, kamfen oraz aldehydy - gingerol (nadający ostry, piekący smak), szogaol i zingeron.

Działanie: Imbir to jedna z najczęściej używanych przypraw na świecie. Medycyna ludowa krajów Azji Wschodniej od wieków stosuje go jako naturalny środek przeciwbólowy, ułatwiający trawienie i łagodzący mdłości. Nic dziwnego, kłącze i wyizolowany z niego olejek pobudza wydzielanie śliny i soku żołądkowego, działa żółciopędnie oraz rozkurczowo. W licznych badaniach naukowych; jak i w praktyce potwierdzono wysoką skuteczność oraz bezpieczeństwo imbiru w łagodzeniu objawów choroby lokomocyjnej, wymiotów występujących po znieczuleniu ogólnym (narkozie) oraz związanych z chemioterapią. Wśród naukowców panuje powszechne przekonanie, że jest to raczej efekt miejscowego działania imbiru na przewód pokarmowy niż bezpośredni wpływ na centralny układ nerwowy.

Ta niezwykle cenna roślina chroni nas również przed tworzeniem się zakrzepów, ponieważ zmniejszając agregację (zlepianie) płytek krwi, zapobiega nadmiernej krzepliwości krwi. Imbir, bogaty w czynniki przeciwzapalne, okazuje się pomocny także w dolegliwościach związanych z zapaleniem stawów. To również niezawodny przyjaciel osób cierpiących na migreny. Jego regularne stosowanie może nie tylko zmniejszyć częstość i intensywność ataków migreny, ale łagodzić często towarzyszące im nudności. Działania niepożądane: nie obserwowano. Osoby z zaburzeniami krzepliwości krwi, kamicą żółciową, stosujące leki przeciwzakrzepowe lub przeciwcukrzycowe, jak również kobiety w ciąży i karmiące przed zażyciem imbiru powinny zasięgnąć porady lekarza.

Jest rośliną wieloletnią uprawianą przede wszystkim w zachodniej Europie, Ameryce Pn i Pd oraz w Azji. W krajach śródziemnomorskich jest popularnym warzywem, część jadalną stanowi dno kwiatowe i nasady łusek wokół koszyczka. Jest źródłem białek, węglowodanów, substancji mineralnych oraz witamin: C, B1, B2, prowitaminy A. Surowiec leczniczy stanowią zielone części roślin jednorodnych. Związki czynne zawarte w zielu karczocha (poch. kwasu kawoilochinowego, cynarozyd) działają przeciwmiażdżycowo obniżając poziom cholesterolu oraz przeciwutleniająco, zapobiegając utlenianiu frakcji LDL cholesterolu odpowiedzialnej za powstawanie ognisk miażdżycowych. Znoszą również objawy dyspepsji jak mdłości, wzdęcia związane z zaburzeniami w procesach trawienia. Substancje czynne zawarte w zielu karczocha działają ochronnie i regenerująco na wątrobę.

Dziurawiec jest rośliną o długiej, sztywnej, gęsto rozgałęzionej łodydze i niewielkich eliptycznych liściach oraz pomarańczowo-żółtych kwiatach. Jego właściwości lecznicze wykorzystywane były już od najdawniejszych czasów - szczątki dziurawca znaleziono nawet w wykopaliskach w Biskupinie. W starożytności uważany był za lek "nadzwyczaj skuteczny". Stąd też pochodzi jego łacińska nazwa: Hypericum perforatum (hypericum - "nadzwyczaj"). Działanie dziurawca jest bardzo wszechstronne. Ziela tego używa się w terapii chorób przewodu pokarmowego - w stanach osłabienia czynności wydzielniczych żołądka i wątroby jako leku poprawiającego trawienie.

Stosuje się je także w stanach zapalnych żołądka i jelit jako lek ściągający i przeciwzapalny. Ziela dziurawca można używać zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła, do przemywań i dezynfekcji. Dziurawiec działa przeciwskurczowo na mięśnie gładkie przewodów żółciowych, moczowodów, jelit i naczyń krwionośnych. Tym samym powoduje zwiększenie przepływu żółci, przeciwdziała zastojowi żółci w pęcherzyku żółciowym i zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych. Likwiduje stany skurczowe jelita cienkiego i grubego, przywracając naturalne ruchy perystaltyczne jelit oraz ruchy robaczkowe. Dziurawiec w przewodzie pokarmowym wykazuje działanie lekko ściągające i przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne.

Nadciśnienie jest chorobą, na którą z roku na rok cierpi coraz więcej ludzi. Z tego też powodu lekarze postulują, aby uznać ją za chorobę społeczną. Powodem nadciśnienia są przede wszystkim uwarunkowania genetyczne, szybkie tempo życia, niewłaściwe odżywianie, nadużywanie alkoholu oraz wyczerpująca i stresująca praca. Osoby cierpiące na nadciśnienie mogą czuć się wyjątkowo źle zwłaszca w okresie przeciągających się letnich upałów; wtedy objawy są nie tylko szczególnie uciążliwe, ale także bardzo niebezpieczne - nadciśnienie bowiem może spowodować wylew krwi do mózgu, stany przedzawałowe lub nawet zawał. Nie wolno więc lekceważyć tych nawet najdrobniejszych symptomów chorobowych - bólu w okolicach klatki piersiowej, duszności czy zawrotów głowy.

Nadciśnienie można skutecznie leczyć lekami roślinnymi (o czym nie wszyscy wiedzą), które są dużo bezpieczniejsze w stosowaniu niż powszechnie zalecane leki farmakologiczne. Dlatego też warto sięgnąć po sprawdzony wyciąg z jemioły. Preparat Intractum Visci (czytaj: intraktum wisci), czyli wodno-etanolowy wyciąg z jemioły, jest dostępny w każdej aptece bez recepty. Stosuje się go powszechnie w leczeniu nadciśnienia, miażdżycy, w schorzeniach serca oraz u osób z wahaniami ciśnienia krwi wywołanymi bodźcami emocjonalnymi, a także w okresie przekwitania. Preparat ten wykazuje działanie rozszerzające naczynia krwionośne i obniżające ciśnienie tętnicze krwi. Jednak zawsze należy pamiętać o regularnej kontroli ciśnienia krwi i wizytach u lekarza.

Jeżówka purpurowa pochodzi z Ameryki, choć w Europie przez dłuższy czas była uprawiana wyłącznie jako roślina ozdobna. Indianie stosowali tę roślinę do leczenia ukąszeń przez węże, a także do opatrywania ran odniesionych w bojach. Dzisiaj jeżówka purpurowa jest pomocna w leczeniu chorób nerek i zapalenia węzłów chłonnych, a także przeziębienia, grypy i kataru - wykazuje działanie antywirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, a także skutecznie podnoszące odporność organizmu na wszelkiego rodzaju infekcje.

Zakrzepowe zapalenie żył i obrzęki nóg to bardzo dokuczliwe dolegliwości, których objawy mogą nasilać się szczególnie w czasie letnich upałów. Schorzenia te są bardzo niebezpieczne i nie wolno ich lekceważyć, chociaż ich leczenie wcale nie musi być bardzo skomplikowane. W każdej aptece bez recepty dostępny jest roślinny lek przeciw zastojom żylnym i obrzękom - Intractum Hippocastani (wym.: intraktum hipokastani). Prepart ten to wyciąg ze świeżego, niedojrzałego owocu kasztanowca, przeznaczony do stosowania doustnego. Intractum Hippocastani skutecznie pomaga w leczeniu zakrzepów i zastojów żylnych, zwłaszcza zakrzepowego zapalenia żył.

Stosuje się go także w terapii żylaków odbytu, żylaków kończyn dolnych, owrzodzeń żylakowych oraz pourazowych obrzęków tkanek miękkich. Preparat ten wykazuje działanie uszczelniające ściany naczyń włosowatych, przez co zmniejsza nadmierną kruchość naczyń, jednocześnie przywracając im elastyczność i wzmacniając ich odporność. Intractum Hippocastani poprawia również krążenie obwodowe, ukrwienie skóry i narządów o umięśnieniu gładkim, a także usprawnia przepływ krwi w naczyniach żylnych.

Sądząc po ilości reklam szamponów przeciwłupieżowych w naszej telewizji, łupież jest dolegliwością, która dotyka bardzo wielu Polaków. I tak jest w rzeczywistości. Oczywiście, są mniej lub bardziej skuteczne metody walki z łupieżem - można stosować szampony przeciwłupieżowe, których na rynku jest naprawdę dużo lub skomplikowane farmaceutyki przepisane przez lekarza dermatologa. Ale skuteczność zarówno jednych, jak i drugich pozostawia wiele do życzenia.

Łupież, owszem, znika, ale już po kilku tygodniach pojawia się ponownie. Czy są więc jakieś metody naprawdę skutecznej walki z tą przykrą dolegliwością? W każdej aptece można kupić sok z łopianu, czyli Succus Bardanae (czytaj: sukus bardane), który stosowany zewnętrznie (do wcierania w skórę głowy) działa przeciwłupieżowo i zapobiega wypadaniu włosów. Można go używać także do kąpieli kosmetycznych w zaburzeniach łojotokowych.

Męczennica cielista jest pnącym krzewem, przypominającym winorośl i osiągającym do 10 metrów długości. Roślina ta pochodzi z Ameryki Południowej. W stanie naturalnym rośnie w lasach tropikalnych. Została odkryta przez zakonników hiszpańskich, którzy uznali ją za znak od Boga, nakazujący im nawracanie Indian, w kwiatach bowiem dopatrywano się symboli męki Chrystusa: korony cierniowej i gwoździ.

Stąd też jej nazwa: passio (łac.) - męka, flos (łac.) - kwiat, incarnatus (łac.) - cielisty, krwisty. W nowoczesnej fitoterapii męczennicę cielistą stosuje się w leczeniu łagodnych stanów niepokoju i rozdrażnienia, bólów głowy pochodzenia nerwowego oraz zaburzeń okresu przekwitania. Wyciąg z ziela męczennicy cielistej ułatwia zasypianie i pomaga odzyskać pełną równowagę psychiczną.

Mięta pieprzowa wytwarza gęsto ulistnione naziemne pędy, jedne płożące się, inne wznoszące. Powszechnie używana jest jako roślina lecznicza, przyprawowa oraz przemysłowa. W Stanach Zjednoczonych uprawia się jej specjalnie wyhodowane gatunki, służące później do produkcji gumy do żucia. Mięta w fitoterapii stosowana jest w zaburzeniach trawiennych: przy niedostatecznym wydzielaniu soku żołądkowego i żółci, braku łaknienia i wzdęciach jako lek ułatwiający trawienie i rozkurczający. Wykazuje działanie pobudzające czynności wydzielnicze w przewodzie pokarmowym, powodując zwiększenie ilości soku żołądkowego i żółci. Mięta działa także przeciwskurczowo w obrębie jelit, dróg żółciowych oraz moczowych, jak również miejscowo przeciwbakteryjnie.

Jest to pospolita roślina występująca niemal na wszystkich kontynentach z wyjątkiem obszarów tropikalnych. Osiąga do 1 metra wysokości i wytwarza gęsto ulistnione pędy. Liście pokrzywy pokryte są parzącymi włoskami, dlatego też bezpośredni kontakt z tą rośliną nie należy do przyjemności. Niemniej roślinę tę już w starożytności powszechnie wykorzystywano w leczeniu chorób reumatycznych i padaczki.

Współcześnie na skalę przemysłową pokrzywę stosuje się do produkcji cienkiego sznurka - szpagatu, a także do barwienia na zielono różnych produktów spożywczych.Pokrzywa w fitoterapii wykorzystywana jest jako środek "czyszczący krew" ze względu na jej właściwości usuwania chlorków oraz mocznika z krwioobiegu człowieka. Wykazuje także działanie ściągające, słabe przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Może być stosowana w terapii stanów zapalnych dróg moczowych i przewodu pokarmowego. Jest również pomocna w leczeniu chorób reumatycznych oraz jako lek moczopędny.

Rumianek i rumian z powodu ich zapachu nazywane były przez starożytnych Greków " ziemnym jabłkiem"; dla Anglików stanowiły "maythen", jedno z dziewięciu świętych ziół ofiarowanych światu przez boga WODEN. Oba gatunki używane są w lecznictwie i mają w istocie takie same właściwości i zastosowanie. Rumianek jest jedną z najbardziej znanych roślin leczniczych; stosowano go już w starożytnym Egipcie. Tam też uważano go powszechnie za kwiat boga słońca Re ze względu na właściwości obniżające gorączkę.

Wcześniej nazywano go też Marticaria - nazwa ta mówiła o roli tej rośliny w leczeniu chorób kobiecych. Dzisiaj rumianek najczęściej stosuje się do leczenia różnego rodzaju schorzeń przewodu pokarmowego, np. jego stanów zapalnych, jak i dolegliwości pęcherza moczowego. Rumianek także reguluje trawienie i pobudza apetyt.

W stanach skurczowych jelita grubego stosuje się go jako środek rozkurczający i wiatropędny. Pomocniczo może być stosowany w bolesnym miesiączkowaniu, a zewnętrznie w stanach zapalnych jamy ustnej, gardła, skóry - jako lek przeciwzapalny i osłaniający. Rumianek pobudza wydzielanie soku żołądkowego i reguluje fermentację jelitową; działa też bakteriostatycznie.

Ziele nawłoci jest wieloletnią byliną występującą w Europie i strefie umiarkowanej Azji. W Polsce występuje na niżu i w górach w zaroślach oraz na suchych wzgórzach.Osiąga wysokość od 50 cm do 1 m. Posiada wzniesioną, obłą łodygę, nabiegłą fioletowo i słabo owłosioną. Liście dolne eliptyczne, piłkowane, liście łodygowe maleją ku górze. Kwiaty języczkowe koloru żółtego zebrane są w koszczyczku, koszyczki kwiatowe natomiast zebrane na szczycie pędu w wiechowaty kwiatostan. Ludowa nazwa "złota rózga" oddaje wygląd rośliny w czasie kwitnienia. Kwitnie od lipca do sierpnia. Owoc stanowi niełupka opatrzona puchem.

Działanie i zastosowanie: moczopędne i saluretyczne - zależne od obecności lejkaporozyd, flawonoidów i olejku eterycznego. Objawia się wzrostem filtracji w kłębuszkach nerkowych, przy równoczesnym ograniczeniu resorpcji zwrotnej w kanalikach nerkowych, normalizacją wydalania jonów fosforu, magnezu, sodu i potasu. Poprzez wpływ na stężenie wydalanych elektrolitów zapobiegają również tworzeniu się kamieni oraz piasku w drogach moczowych, powodując powolne rozpuszczanie niektórych złogów.

Odtruwające - fenolokwasy oraz garbniki tworzą ze szkodliwymi produktami przemiany materii łatwo rozpuszczalne w wodzie kompleksy, ułatwiając ich wydalanie z organizmu. Wiążąc i unieczynniając endogenne toksyny oraz zbędne produkty przemiany materii działają odtruwająco i oczyszczająco krew.

Ściągające i przeciwbakteryjne - obecność garbników wywołuje efekt ściągający, szczególnie korzystny w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, w nieżytach żołądka i jelit z nadmierną fermentacją oraz przy drobnych krwawieniach z przewodu pokarmowego (flawonoidy), w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła.

Nazwa tej rośliny pochodzi od łacińskiego salvus, co oznacza "zdrowy" lub od słowa salvo - "leczyć", "ratować". Antyseptyczne właściwości szałwii wykorzystywano już w starożytności - za jej pomocą leczono trudno gojące się rany. Uważano także, że szałwia jest lekiem przywracającym pamięć osobom starszym, dlatego też często sadzono tę roślinę jako symbol pamięci. Dzisiaj, w nowoczesnej fitoterapii, szałwię stosuje się w nieżytach błony śluzowej żołądka - jako lek ściągający i przeciwzapalny oraz w nieżytach oskrzeli jako lek wykrztuśny. Używa się jej także zewnętrznie w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła jako leku dezynfekującego i osłaniającego. Szałwia wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, pobudzające wydzielanie soku żołądkowego, wiatropędne i przeciwpotne.

Lecznicze właściwości ziela złocienia maruny odkryto już w starożytności. W medycynie ludowej wielu krajów stosowano je powszechnie w postaci naparów jako lek na gorączkę, zaburzenia trawienne lub choroby stawów. Obecnie złocień maruna stosowany jest powszechnie w leczeniu migreny - jego skuteczność potwierdziły badania kontrolowane, podjęte przez klinikę migrenową w Londynie. Preparaty roślinne sporządzone na bazie złocienia maruny, w przeciwieństwie do farmaceutyków syntetycznych, nie powodują skutków ubocznych (nawet przy długotrwałym stosowaniu), a przy tym skutecznie łagodzą ból migrenowy i objawy towarzyszące, jak na przykład nudności czy światłowstręt; zmniejszają także częstotliwość napadów choroby.

Surowiec: Owoc aminka egipskiego - Fructus ammi visnagae Skład chemiczny: Kelina, wisnagina, flawonoidy, fitosterole, olejeki eteryczne, tłuszcze, białka, sole mineralne.Zastosowanie: Owoc aminka stosuje się dla poprawy kondycji układu krwionośnego. Działa rozszerzająco na naczynia wieńcowe, p/astmatycznie, p/skurczowo, także uspokajająco. Przekroczenie zalecanej dawki może spowodować bóle głowy i bezsenność.

Surowiec: Korzeń aralii - Radix araliae 
Skład chemiczny: Saponiny trójterpenowe - aralozydy A, B, C, żywice, olejki eteryczne. 
Zastosowanie: Bardzo zbliżone do działania żeń-szenia, stymulujące układ nerwowy, stosowana przy nerwicach i rozstrojach psychicznych, w impotencji, zaburzeniach erekcji, zbyt wczesnej ejakulacji, w wyczerpaniu umysłowym i fizycznym oraz jako środek pobudzający i ogólnie wzmacniający. 
Nie należy stosować w nadciśnieniu tętniczym, padaczce, i bezsenności.

Surowiec: Korzeń arcydzięgla - Radix archangelicae 
Skład chemiczny: Olejeki eteryczne, pochodne kumaryny (ostenol, angelicyna, umbeliferon), kwasy organiczne, flawonoidy, pektyny, garbniki, cukry, żywice, sitosterol. 
Zastosowanie: Korzeń arcydzięgla stosuje się dla poprawy działania układu trawiennego. Działa pobudzająco na trawienie, wiatropędnie, p/skurczowo, tonizująco, także wzmacniająco, uspakajająco, wykrztuśnie, moczopędnie. Olejek z arcydzięgla działa bakteriobójczo, grzybobójczo, bakteriostatycznie, także uspokajająco. Jest także stosowany w dolegliwościach reumatycznych i zapaleniu korzonków nerwowych. Działa drażniąco na skórę, jednak czasami może wywołać uczulenie.

Arnica montana
Surowiec: Koszyczek arniki - Anthodium arnicae 
Skład chemiczny: Azulen, karotenoidy, terpeny, helenina, związki poliacetylenowe, kwasy organiczne, olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki, fitosterole, tłuszcze, węglowodany. 
Zastosowanie: Koszyczek arniki stosuje się na dwa sposoby. Wewnętrznie: p/zapalnie, p/obrzękowo, moczopędnie, żółciopędnie, rozkurczowo, poprawiający krążenie, poprawiający trawienie. Zewnętrznie: p/zapalnie, p/zakrzepowo, p/obrzękowo, bakteriostatycznie, przyspiesza wchłanianie krwiaków, gojący wrzody i oparzenia, stosowany do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej. Arnika ma działanie wzmacniające na ścianki naczyń włosowatych.

Surowiec: (oba gatunki) liść babki 
Skład chemiczny: Ziele obu gatunków: glikozydy irydoidowe o działaniu antybiotycznym, kwasy organiczne, śluz, pektyny, saponiny trójterpenowe, flawonoidy, garbniki, wit. A, C, K, sole mineralne (sód, potas, wapń, fosfor, żelazo, magnez, cynk, krzem, mangan, glin, bor, molibden).
Zastosowanie: Ziele babki ma wielorakie działanie. Głównie działa powlekająco, osłaniająco, wykrztuśnie, p/bakteryjnie, p/zapalnie, p/biegunkowo, rozkurczowo, ściągająco, moczopędnie, pobudza wydzielanie soków żołądkowych, przyspiesza regenerację naskórka i gojenie ran, pobudza wytwarzanie interferonu i antygenów wirusowych, chroniących przed atakami wirusów i nowotworami. Stosowana w schorzeniach przewodu pokarmowego, w nieżycie oskrzeli. Zewnętrznie w zapaleniu gardła, skóry, spojówek.
Sok lub świeże liście stosowane zewnętrznie łagodzą swędzenie i obrzęki po ukąszeniech owadów oraz przyspieszają gojenie obtarć naskórka.
Babka piaskowa - Plantago arenaria
Babka płesznik - Plantago psyllium
Surowiec: (oba gatunki) nasiona i ziele babki 
Skład chemiczny: Nasiona obu gatunków: związki śluzowe, arabinoza, ksyloza, ramnoza, glikozydy, skrobia, białka, enzymy, olej, kwas galakturonowy; Ziele obu gatunków: śluz, flawonoidy, glikozydy, akubina, rinantyna, karoten, wit. C, związki goryczowe, garbniki. 
Zastosowanie: Nasiona i ziele babki stosuje się do leczenia wielu schorzeń. Nasiona obu gatunków działają: powlekająco, łagodnie przeczyszczająco, wykrztuśne. Ziele obu gatunków ma działanie regulujące trawienie, stosowane w neurastenii i miażdżycy, w przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego, gruźlicy płuc, przewlekłym zapaleniu nerek, w chorobach układu oddechowego.

Surowiec: Ziele bagna zwyczajnego - Herba ledi palustris 
Skład chemiczny: Olejeki eteryczne, flawonoidy, garbniki, arbutyna, kwas ursolowy, tarakserol. 
Zastosowanie: Ziele bagna stosuje się przeciw astmie, wykrztuśnie, przeciw kokluszowi, krztuścowi, ma działanie p/reumatyczne, drażniące skórę. Zewnętrznie stosuje się do płukania jamy ustnej przy bólu zębów. Ma również zastosowanie jako środek owadobójczy (pluskwy, wszy, mole).

Surowiec: Ziele barwinka - Herba vincae minoris 
Skład chemiczny: Około 30 alkaloidów (m.in. winkamina, która rozszerza obwodowe naczynia krwionośne i poprawia dopływ krwi do mózgu), flawonoidy, kwas ursolowy, triterpeny, substancjae goryczowe, garbniki. 
Zastosowanie: Ziele barwinka stosuje się dla poprawy kondycji układu krwionośnego. Działa przeciwmiażdżycowo, obniża ciśnienie krwi, dotleniająco mózg, przeciwkrwotoczne, odtruwająco, poprawia przemianę materii, rozszerza krwionośne naczynia obwodowe. Znajduje również zastosowanie w leczeniu homeopatycznym.
Barwinek, przy przedawkowaniu może mieć działanie toksyczne, więc nie należy stosować go samodzielnie.

Surowiec: Liść barwinka różyczkowego - Folium catharanthi rosei Skład chemiczny: Kilkadziesiąt alkaloidów indolowych (w tym ok. 20 dimerycznych, które działają przeciwnowotworowo). Zastosowanie: Przeciwnowotworowe. Działa hamująco na rozwój tkanki nowotworowej. W przemyśle farmaceutycznym - do wyizolowania alkaloidów dimerycznych. Z powodu silnego oddziaływania na organizm nie należy stosować samodzielnie.

Surowiec: Nasiona i korzeń bawełny 
Skład chemiczny: Nasiona zawierają olej jadalny, witaminy, sole mineralne, białko. Korzeń zawiera związek gossypol, sole mineralne. 
Zastosowanie: Przeciwmiażdżycowe (olej bawełniany zawiera ok. 45% NNKT). Kora korzeni ma działanie przeciwkrwotoczne. Ma także dzałanie p/wirusowe, gojące rany i likwidujące obrzęki.

BAZYLIA WONNA [pospolita, ziele królewskie]
Ocimum basilicum
Surowiec: Ziele bazylii - Herba ocimi basilici
Skład chemiczny: Olejki eteryczne, flawonoidy, saponiny, garbniki, karoten, kwasy organiczne, sole mineralne, żywice, śluz.
Zastosowanie: Ziele bazylii ma działanie żółciopędne, moczopędne, mlekopędne, wiatropędne, pobudzające trawienie, przeciwskurczowe, także przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i uspokajające.
Liście bazylii można dodać do wieczornej kąpieli - pobudzi krążenie krwi i uspokoi system nerwowy. Podobnie działa też zapach olejku bazyliowego. Roztarty na dłoni działa kojąco i uspakajająco na nasz system nerwowy. Herbatka bazyliowa pomaga w przemianie materii, zaś liście bazylii namoczone przez parę godzin w winie utworzš tonik znakomity do pielęgnacji twarzy. Stosowany również jako wyśmienita przyprawa kuchenna.

(Ocimum basilicum), roślina roczna z rodziny wargowych pochodzi z Azji Południowej. Z Indii wędrowała przez Persję i Bliski Wschód, aż dotarła do Grecji i Włoch. Z krajów śródziemnomorskich rozprzestrzeniła się po całej Europie, gdyż może być uprawiana zarówno na ogrodowych grządkach, jak i w doniczkach, jako roślina przyprawowa i lecznicza. Wyrasta do wysokości 20-60 cm. Od czerwca do sierpnia na wierzchołkach pędów rozwijają się białe, żółte lub czerwone kwiaty. Ziele zbiera się dwa razy w roku, podczas kwitnienia, suszy i sproszkowane przechowuje w szczelnych naczyniach. Zawiera olejek bazyliowy o balsamicznym zapachu i gorzkim smaku. Doskonale nadaje się do sosów, jarzyn i kwaszenia ogórków. Dodawana do sałatek, pomidorów, ryżu, grochu, pieczarek czy potraw gotowanych z dodatkiem pomidorów, podnosi smak przyrządzanych dań, dodając im niezwykle aromatycznego zapachu. Krzak bazylii znakomicie zastąpi też ozdobną roślinę doniczkową. Bazylia ma szerokie zastosowanie w farmaceutyce.

Surowiec: Liść pokrzyku - Folium belladonnae, Korzeń pokrzyku - Radix belladonnae
Skład chemiczny: Liście zawierają: alkaloidy tropanowe, flawonoidy, glikozyd kumarynowy skopolinę, atropinę, hioscjaminę, skopolaminę i belladonninę, sole mineralne, garbniki. Korzenie zawierają: alkaloidy tropanowe, związki mineralne, garbniki, zasady pirydynowe.
Zastosowanie: Liście działają porażająco na układ przywspółczulny, porażające akomodację oka, rozkurczające. Działanie korzenia: porażające układ przywspółczulny. Stosuje się przy kolce nerkowej i żółciowej. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, układu moczowego i żółciowego.
Uwaga: Pokrzyk wilcza jagoda [belladonna] jest rośliną bardzo toksyczną. Jest ujęta w Urzędowym Spisie Leków, a leki które ją zawierają są sprzedawane wyłącznie z przepisu lekarza. Nie należy stosować samodzielnie.

Surowiec: Owoce, liście i kora berberysu
Skład chemiczny: Owoce zawierają: cukry, kwasy organiczne, pektyny, wit. A, C, E, sole, mineralne. Liście i kora zawierają: alkaloidy (głównie berberyna, palmatyna, mangofloryna, chelidotoksyna).
Zastosowanie: Owoce działają: moczopędnie, p/gorączkowo, żółciopędnie, zwiększające wydzielanie soków trawiennych, poprawiające przemianę materii, podnoszące odporność organizmu. Liście i kora: zalecane w stanach zapalnych wątroby, jako środek żółciopędny, pomocniczo w chorobach sercowo-naczyniowych a także jako środek obkurczający macicę i zatrzymujący krwawienia z macicy po odbytym porodzie.
Stosowanie owoców berberysu jest zabronione w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, stanach zapalnych błony śluzowej żołądka, nadkwaśności.

Surowiec: Owoc berberysu - Bacca berberidis, Liść berberysu - Folium berberidis, Korzeń berberysu - Radix berberidis, Kora berberysu - Cortex berberidis.
Skład chemiczny: W owocach występują witaminy, kwasy organiczne, sole mineralne, karotenoidy, pektyny, cukier. Liście, kora i korzenie zawierają aporfiny, alkaloidy.
Zastosowanie owoców: przeciwgorączkowe, moczopędne, poprawiają przemianę materii. Liście, korzenie, i kora mają działanie antybiotyczne, łagodzą stany zapalne przewodu pokarmowego, działają żółciopędne, regulująco na układ trawienny, obniżają ciśnienie krwi, działają przeciwkrwotoczne, także zmniejszają napięcie mięśni gładkich, przeciwspazmowo.

Surowiec: Kłącze bergenii
Skład chemiczny: Garbniki, glikozydy (bergenina, arbutyna), cukry, skrobia i polifenole.
Zastosowanie: Zewnętrznie stosowana do irygacji narządów rodnych w stanach zapalnych i upławach, w owrzodzeniach i wypryskach skórnych. Wewnętrznie działa przeciwzapalnie i ściągająco.
Bez czarny [Bez lekarski] - (Sambucus nigra)
Surowiec: Kwiat bzu czarnego - Flos sambuci, Owoc bzu czarnego - Fructus sambuci.
Skład chemiczny: W kwiatach znajdują się: olejeki eteryczne, śluz , glikozydy cyjanogenne, flawonoidy (m.in. rutyna), saponiny triterpenowe, kwasy organiczne, garbniki, sole mineralne.

Owoce zawierają glikozydy cyjanogenne, kwasy organiczne, cukry, sole mineralne, pektyny.
Zastosowanie: Kwiaty działają: moczopędnie, napotnie, p/gorączkowo. Wzmacniają naczynia krwionośne. Zewnętrznie ma zastosowanie do przemywań i płukanek w stanach zapalnych oczu i gardła. Owoce działają łagodnie przeczyszczająco, moczopędnie, napotnie, przeciwbólowo, przeciwcukrzycow i odtruwająco.
Owoce bzu czarnego świetnie nadają się do przyrządzania powideł, konfitur i soków.

Surowiec: Kora hebdu - Cortex ebuli, Korzeń hebdu - Radix ebuli, Owoc hebdu - Fructus ebuli.
Skład chemiczny: W korzeniach, owocach i korze znajdują się glikozydy cyjanogenne, saponiny triterpenowe, garbniki, olejeki eteryczne, kwas izowalerianowy, antocyjany.
Zastosowanie: Stosuje się jako środek przeczyszczający, moczopędny i napotny.

Surowiec: Owoc anyżu- Fructus anisi
Skład chemiczny: Owoc anyżu zawiera olejki eteryczne, lipidy, leukoantocyjany, aldehyd, keton, triterpenoidy, sole mineralne, węglowodany, białka, cukry.
Zastosowanie: Owoce anyżu działają wiatropędnie, mlekopędnie, rozkurczowo, moczopęnie, wykrztuśnie, bakteriobójczo. Pobudzająco na układ trawienny. Likwiduje nadmierną fermentację w jelitach i redukuje wzdęcia. Stosuje się go w nieżytach gardła, przy suchym kaszlu i bronchitach.

Surowiec: Korzeń biedrzeńca - Radix pimpinellae, Ziele biedrzeńca - Herba pimpinellae.
Skład chemiczny: Korzeń zawiera saponiny triterpenowe, olejki eteryczne, kwasy wielofenolowe, białka, cukry, żywice. Natomiast ziele zawiera pochodne kumaryny, olejki eteryczne, garbniki.
Zastosowanie: Biedrzeniec mniejszy działa p/skurczowo, p/zapalnie, wykrztuśnie, pobudzająco na układ trawienny, moczopędnie i ściągająco.

Surowiec: Owoc biedrzygi - Fructus podophylli, Korzeń biedrzygi - Radix podophylli.
Skład chemiczny: W owocach znajdują się białka, cukry, wit. C, olejki eteryczne. Natomiast w korzeniach pochodne pikropodofilin i kwasu podofilowego, kwercetyna, podofilina (żywica) zawierająca zespół lignanów, heterozydy lignanowe.
Zastosowanie: Żywica zawarta w korzeniu biedrzygi ma działa antymitomicznie (hamujące podział komórkowy tkanek patologicznych). Służy do usuwania niektórych odmian nowotworów skóry oraz brodawek.

Surowiec: Liść bielunia - Folium stramonii, Nasiona bielunia - Semen stramonii.
Skład chemiczny: W obu surowcach (w nasionach może być trochę więcej alkaloidów): alkaloidy tropanowe, flawonoidy, kwasy organiczne, sole mineralne, dwuaminy, garbniki.
Zastosowanie: Bieluń ma działanie porażające zakończenia nerwów przywspółczulnych, rozkurczające, przeciwastmatyczne, uspokajające, hamujące wydzielanie śliny, śluzu, potu i soków żołądkowych. Działa także rozszerzająco na źrenicę oka.
Bieluń dziędzierzawa jest rośliną trującą! Leki zawierające w swoim składzie wyciągi z bielunia stosuje się według przepisu lekarza.

Surowiec: Liść bluszczu - Folium hederae helicis
Skład chemiczny: Bluszcz zawiera kwaśne saponiny triterpenowe, alkaloid emetynę, flawonoidy (m. in. rutyna), kwasy organiczne, karoten, olejki eteryczne.
Zastosowanie: Liść bluszczu stosuje się jako środek żółciopędny. Ma również działanie wykrztuśne, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, przeciwgośćcowe, przeciwastmatyczne. Stosowany przeciw migrenie. Działa antymitomiczne (hamuje podział komórkowy tkanek patologicznych), antynowotworowo. U kobiet pobudza krwawienia miesięczne.

Surowiec: Ziele bluszczyka - Herba glechomae
Skład chemiczny: Ziele bluszczyka zawiera m. in. związki goryczowe, garbniki, saponiny, glechominę, cholinę, olejki eteryczne, kwasy organiczne, triterpeny, sole mineralne.
Zastosowanie: Ziele bluszczyka kurdybanka ma działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, żółciopędne, ściągające, pobudzające trawienie. Działa także odtruwająco.

Surowiec: Liść bobrka - Folium trifolii fibrini
Skład chemiczny: Liście bobrka zawierają związki glikozydowe, flawonoidy, alkaloidy monoterpenowe, kwasy organiczne, triterpeny, garbniki, wit. C, karoten.
Zastosowanie: Liście bobrka działają pobudzająco na układ trawienny i łaknienie. Mają działanie żółciopędne, pobudzające przemianę materii, uspokajające, antyseptyczne. Wzmacniają organizm.

Surowiec: Liść borówki brusznicy - Folium vitis idaeae, Owoc borówki brusznicy - Fructus vitis idaeae.
Skład chemiczny: Liście zawierają triterpeny, glikozydy fenolowe, garbniki katechinowe, flawonoidy, kwasy organiczne, sole mineralne. Natomiast owoce zawierają kwasy organiczne, antocyjany, garbniki, cukry, karotenoidy, witaminy, sole mineralne.
Zastosowanie: Liście mają właściwości odkażające drogi moczowe, działają moczopędnie, ściągająco, p/biegunkowo, antyseptycznie, p/zapalnie. Pobudzają trawienie. Owoce mają działanie odżywcze, dietetyczne. Regulują trawienie.

Surowiec: Liść borówki czernicy - Folium myrtilli, owoc borówki czernicy - Fructus myrtilli.
Skład chemiczny: Liście borówki zawierają glikozydy flawonowe, garbniki katechinowe, glikozydy fenolowe, kwasy wielofenolowe, antocyjany, sole mineralne, glukokininy (obniżają poziom cukru we krwi). Owoce borówki zawierają garbniki katechinowe, antocyjany, mirtylina, kwasy organiczne, pektyny, cukry, witaminy, sole mineralne.
Zastosowanie: Owoce działają ściągająco, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwbiegunkowo. Porażają pasożyty jelitowe (owsiki, słabiej glisty). Stosowane w zatruciach m.in. metalami ciężkimi. Liście działają ściągająco, p/zapalnie, p/bakteryjnie, p/cukrzycowo. Stosuje sie je w stanach zapalnych przewodu pokarmowego i dróg moczowych.

Surowiec: Liść boldo - Folium boldo
Skład chemiczny: Liść boldo zawiera alkaloidy aporfinowe, flawonoidy, glikozydy, garbniki, sole mineralne, olejki eteryczne.
Zastosowanie: Stosuje się jako środek żółciotwórczy. Działa pobudzająco na trawienie, przeciwskurczowo, moczopędnie.

Surowiec: Niedojrzałe nasiona bobu - Semen viciae fabae immaturum.
Skład chemiczny: Nasiona bobu zawierają węglowodany, tłuszcz, białko, związki purynowe, karoten, witaminy z grupy B, wit. C.
Zastosowanie: Nasiona bobu wielkonasiennego mają działanie witaminizujące, odżywcze, wzmacniające, p/zapalne, p/biegunkowe. Działają ściągająco.
Jest niewskazany dla osób cierpiących na skazę moczanową.

Surowiec: Ziele fiołka trójbarwnego - Herba violae tricoloris, Ziele fiołka polnego - Herba violae arvensis.
Skład chemiczny: Ziele obu gatunków zawiera flawonoidy, katotenoidy, antocyjany, spireozyd, saponina, salicylan metylu, garbniki, śluz, glikozydy, olejki eteryczne, rutyna, wit. C, sole mineralne.
Zastosowanie: Ziele fiołka działa odtruwająco, pobudzająco na przemianę materii, wzmacnia naczynia krwionośne. Działa wykrztuśnie, napotnie, przeczyszczająco, przeciwgorączkowo. Stosowane w chorobach nerek, stanach zapalnych dróg moczowych. Świetnie wpływa na przemianę materii. Odtruwa po antybiotykach.

Kapusta włoska - (odmiana kapusty warzywnej)
Kapusta brukselska - (odmiana kapusty warzywnej)
Surowiec: Liść kapusty - Folium brassicae
Skład chemiczny: Wszystkie odmiany zawierają białka, sole mineralne (wapń, fosfor, potas, sód, magnez, cynk), karoten, witaminy (C, A, B1, B2, B3, B6, E), kwas foliowy.
Zastosowanie: Głównie jako pokarm. Działa wzmacniająco, witaminizująco i remineralizująco. Stosowana w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w oparzeniach, odmrożeniach i obrzękach.

Surowiec: Liść brzozy - Folium betulae, Pączki brzozy - Gemmae betulae.
Skład chemiczny: Liście brzozy zawierają flawonoidy, saponiny, olejki eteryczne, sole mineralne, garbniki, kwasy organiczne. W pączkach znajduje się olejek eteryczny, triterpeny, związki poliprenolowe, betulenol.
Zastosowanie: Liście stosuje się jako środek silnie moczopędny. Działa napotnie, tonizująco, przeciwobrzękowo, przeciwreumatycznie, odtruwająco. Zwiększa wydalanie jonów sodowych, chlorkowych i kwasu moczowego. Pączki działają lecząco na skórę, także żółciopędnie.

Surowiec: Ziele bukwicy - Herba betonicae
Skład chemiczny: Ziele bukwicy zawiera garbniki, związki goryczowe, cholinę, olejeki eteryczne, alkaloidy, związki aminowe, glikozyd irydoidowy.
Zastosowanie: Bukwica działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwbiegunkowo. Stosuje się ją do leczące trudno gojących się ran. Stosowana jest w stanach zapalnych przewodu pokarmowego i górnych dróg oddechowych.

Surowiec: Sporysz (wysuszone przetrwalniki buławinki) - Secale cornutum.
Skład chemiczny: Sporysz buławinki zawiera alkaloidy indolowe,fitosterole, aminy biogenne, barwniki, olej tłusty.
Zastosowanie: Działa porażająco na nerwy układu przywspółczulnego, kurczy macicę. Wzmacnia układ krążenia, działa przeciwkrwotocznie.

Surowiec: Korzeń buraka - Radix betae vulgaris
Skład chemiczny: Korzeń buraka zawiera dużo węglowodanów (fruktoza, sacharoza, glukoza) dużo witamin (karoten, B1, B2, B6, B12, E, C, K, P, PP), antocyjany, kwasy organiczne, sole mineralne, białka, trójmetyloglikokol.
Zastosowanie: Jako wartościowy pokarm, witaminizujący i wzmacniający. Stosuje się w schorzeniach układu moczowego, pokarmowego, także przeciw nadciśnieniu.
Buraki należą do jednych z najbardziej wartościowych warzyw.

Bylica boże drzewko występuje w stanie naturalnym w Turcji i Iranie. W starożytności ceniono ją nie tylko za jej właściwości lecznicze, ale także za korzenny i cytrynowy zapach, choć była także używana jako środek odstraszający insekty. Słowianie uważali tę roślinę za ziele kultowe, stąd też jego nazwa - "boże drzewko". Współcześnie roślinę tę stosuje się przede wszystkim w leczeniu chorób wątroby i niestrawności. Bylica boże drzewko działa wzmacniająco, pobudzająco (wzmaga apetyt i trawienie), żółciopędnie, żółciotwórczo, moczopędnie, przeciwskurczowo, przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie, a także uspokajająco w nerwicy żołądka i jelit.

Surowiec: Ziele bylicy bożego drzewka - Herba abrotani.
Skład chemiczny: Ziele bylicy zawiera olejeki eteryczne, związki goryczowe, alkaloid abrotyna, flawonoidy, pochodne kumaryny, kwasy organiczne, garbniki, sole mineralne.
Zastosowanie: Działa pobudzająco na trawienie, moczopędnie, żółciopędnie, tonizująco. Także przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo, przeciwskurczowo.

Surowiec: Ziele estragonu - Herba dracunculi
Skład chemiczny: Ziele estragonu zawiera olejki eteryczne, flawonoidy, kumaryny, fitosterole, karoten, związki goryczowe, garbniki.
Zastosowanie: Ziele estragonu ma działanie moczopędne, żółciopędne, przeciwskurczowe, antyseptyczne, pobudzające trawienie, wiatropędne, tonizujące. Stosowane jako wyśmienita przyprawa.

Surowiec: Ziele piołunu - Herba absinthii.
Skład chemiczny: Piołun zawiera związki goryczowe, absyntynę, artabsynę, olejki eteryczne, garbniki, sole mineralne, flawonoidy oraz kwasy organiczne.
Zastosowanie: Piołun ma działanie pobudzające na układ trawienny. Pobudza łaknienie i wydzielanie soków żołądkowych, poprawia przemianę materii, ponadto działa moczopędnie, żółciopędnie, także tonizująco.
Stosowany przeciw owsikom, wszawicy i świerzbowi.