Zapisy w średniowiecznych księgach sądowych - IHPAN -

AA – Akta Aleksandra króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego 1501-1506, wyd. F. Papée, Kraków 1927. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 19.

AAC – „Acta Archaeologica Carpathica”.

ABMK – „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”.

AC – Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, t. 1-3, Kraków 1894-1908.

Ad. – Acta administratoralia episcopi Cracoviensis, rps AMetr.

ADCzęstochowa – Archiwum Diecezjalne w Częstochowie.

AG – Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie.

AG perg. – Zbiór dokumentów pergaminowych, dział w AG.

AGZ – Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. bernardyńskiego we Lwowie, t. 1-19, Lwów 1868-1906.

AHPKrak. – Atlas Historyczny Polski, (seria) Mapy szczegółowe XVI wieku, 1: Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. H. Rutkowskiego, Warszawa 2008.

AHPSand. – Atlas Historyczny Polski, (seria) Mapy szczegółowe XVI wieku, 2: Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. W. Pałuckiego, Warszawa 1993.

AJG – Archiwum OO. Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie.

AKapKrak. – Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej.

AKH – Archiwum Komisji Historycznej, poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „Słowniku”.

AKH 3 – Materiały do historii prawa i heraldyki polskiej, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1886, s. 271-471.

AKH 3 – Zapiski herbowe z dawnych ksiąg ziemskich przechowywanych w Archiwach radomskim i warszawskim, zebrał K. Potkański, Kraków 1886, s. 119-151.

AKH 4 – zob. DKM.

AKH 6 – Acta capitulorum Cracoviensis et Plocensis selecta (1438-1523, 1438- 1525), wyd. B. Ulanowski, Kraków 1891, s. 1-295.

AKH 8 – Nieznane zapiski heraldyczne średniowieczne polskie, głównie sieradzkie, zebrał S. Łaguna, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1898, s. 455- 485; zob. też Fed.

AKH 9 – Materiały do dziejów pospolitego ruszenia z l. 1497 i 1509, zebrane w części przez A. Pawińskiego, uzup. i wyd. S. Kutrzeba, Kraków 1902, s. 235-388.

AKH 11 – Podwody kazimierskie 1407-1432; Rachunki wielkorządowe krakowskie z l. 1461-62 i 1471, wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1909-1913, s. 392-465; 466-526.

AKH 16 – Rachunki wielkorządowe krakowskie z r. 1471, wyd. R. Gródecki, Kraków 1951, s. 365-434; zob. też Imbr.

AKH 3 seria 2 – Rachunki żupne bocheńskie z l. 1394-1421, wyd. J. Karwasińska, Kraków 1939, s. 123-232.

AKP – Archiwum Komisji Prawniczej, poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „ ;Słowniku”.

AKT 5 – Najdawniejsza księga sądowa miasta Biecza, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1897, s. 401-450.

AKP 8 – Zapiski sądowe województwa sandomierskiego 1395-1444, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1907, s. 61-175.

AKP 10 – zob. KSN

Al. – Album Studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1, ed. B. Ulanowski, t. 2, ed. A. Chmiel, Kraków 1887-1892.

AMetr. – Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie.

APal. – AlbumPaleographicum, ed. S. Krzyżanowski, tabularum 1-31 textus ed. W. Semkowicz et S. Budkowa, Kraków 1935.

APKr. – Archiwum Państwowe w Krakowie.

AS – Archiwum książąt Lubartowiczów-Sanguszków w Sławucie, wyd. Z. L. Radzimiński i B. Gorczak, t. 2 (1284-1506), t. 5 (1513-1547), Lwów 1888, 1897.

AS rps 19 – Rewizja myt, ceł, mostów i dróg województw małopolskich w 1564 r. pt. „Myta i cła na wodzie, jako promy, mosty, a na ziemi groble, gaci, burki i naprawowanie dróg miastom i pewnem osobom, albo communitatibus vel collegiis nadane”. APKr., Archiwum Sanguszków nr 19.

ASK – Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG.

Atlas Zabytków – J. Łoziński, A. Miłobędzki, Atlas zabytków architektury w Polsce, Warszawa 1967.

AU – Akta unii Polski z Litwą 1385-1791, wyd. S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932.

BCzart. – Biblioteka Czartoryskich w Krakowie.

BCzart. Katalog – W. Szelińska, J. Tomaszewicz, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, cz. 1: Dokumenty z l. 1148-1506, Kraków 1975; cz. 2: Dokumenty z l. 1506-1828, Kraków 1991.

BJ – Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, poniżej sygnatury wykorzystanych rękopisów i ich zawartość.

BJ rps 5341 – Księga ławnicza wsi Jadowniki z 1. 1457-1513.

BJ rps 5348 II – Ż. Pauli, Wypisy z ksiąg ziemskich proszowskich i lelowskich z 1. 1409-98, 1421-1682.

BJ rps 5377 II – Ż. Pauli, Odpisy dok. z 1. 1125- 1656, t. 1-3.

BJ rps 5935 – Regestr przywilejów Ich Mściów pp. Porombskich [Porębskich] począwszy od r. 1417... (XVII w.).

BJ rps 5945 – Notaty do opisu pojedynczych miejscowości Oświęcimia i Zatora i wypisy z archiwów miejskich i parafialnych zebrane przez J. N. Tarkotę (XIX w.), t. 1-2.

BJ rps 6035 III – Regestra ecclesiae collegiatae s. Floriani Cracoviae 1515-19 proventuum decimarum variarum villarum.

BJ rps 6222 II – Kopiarz tyniecki.

BJ rps 8031 II – F. Piekosiński, Wypisy źródłowe do historii sądów w Polsce.

BJ rps 8059 IV – Odpisy dokumentów z l. 1436-1752 zebrane do wydania w kodeksach dyplomatycznych przez F.

Piekosińskiego. BJ rps 8846 IV – Kopie różnych akt z XIII do XVIII w. dotyczących głównie spraw majątkowych klasztorów i osób prywatnych (1387-1736).

BN – Biblioteka Narodowa w Warszawie.

BN mikr. 15250 – Akta kościoła kłobuckiego z l. 1410-1530.

BO – Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Bobrzyński i Smolka, Długosz – M. Bobrzyński i S. Smolka, Jan Długosz, jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kraków 1893.

BOK – Biblioteka Ordynacji Krasińskich.

Bon. – A. Boniecki, Herbarz polski, t. 1-16, Warszawa 1899-1913.

BOZ – Biblioteka Ordynacji Zamoyskich.

BPAN – Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.

BPAN Katalog – K. Dziwik, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, cz. 1-3, Kraków 1966-1970.

BPAU/PAN – Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Bullarium – Bullarium Poloniae (od t. 5 z podtytułem: litteras apostolicas aliaque monumenta Poloniae Vaticana continens), t. 1-3, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, t. 4, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, H. Wajs, t. 5, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, coop. M. Kowalczyk, A. i H. Wajs, t. 6, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, coop. P. Sczaniecki OSB, M. Kowalczyk, t. 7, ed. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, coop. J. Smołucha, P. Stanko, Romae-Lublin 1982-2006. Burgr. krak. – Burgrabiowie zamku krakowskiego XIII-XVwieku. Spisy, oprac. W. Bukowski, Kórnik 1999. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/5. CE – Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 1: 1382-1492, wyd. A. Sokołowski i J. Szujski; t. 2-3: 1382-1445, 1392-1501, wyd. A. Lewicki, Kraków 1876-1894.

Chm. – Księgi radzieckie kazimierskie. Acta consularia Casimiriensia 1369-1381 et 1385-1402, wyd. A. Chmiel, Kraków 1932.
Cracovia artificum – Cracoria artificum 1300-1500, wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1917. Źródła do historii sztuki i cywilizacji w Polsce, T. 4.
Cracovia artificum suppl. i daty – Cracovia artificum supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z najdawniejszych oficjaliów krakowskich lata 1410-1412 oraz 1421- 1424; Cracovia artificum supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z archiwaliów kurialnych i kapitulnych w Krakowie 1433-1440; 1441-1450; 1451-1460; Cracovia artificum supplementa 1462-1475, komentarz, wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Wrocław 1985-Kraków 2001.

Cracovia artificum suppl. Stwosz – Cracovia artificum supplementa. Krakowskie środowisko artystyczne czasów Wita Stwosza, wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Wrocław 1990.

DH – Joannis Długossii seu Longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII, ed. I. Ż. Pauli, t. 1-5, Kraków 1873-1877. Opera omnia, T. 10-14.

DHn. – Joannis Długossii, Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (t. 1-12), Warszawa 1964–Kraków 2005.

DKM – Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII w., wyd. B. Ulanowski, Kraków 1888, AKH 4 s. 111-531.

DLb. – Joannis Długosz senioris canonici Cracoviensis Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, ed. L. Łętowski, t. 1-3, Kraków 1863-1864. Opera omnia, T. 7-9.

DodGL – Dodatek do „Gazety Lwowskiej” z l.: 1850-1862 i 1872.

Dogiel – Codex diplomaticus Regni Poloniae et M. D. Lithuaniae, wyd. M. Dogiel, t. 1, 4, 5, Wilno 1758-1764.

DP – Zbiór dokumentów zakonu OO. Paulinów w Polsce, wyd. J. Fijałek, z. 1: 1328-1464, Kraków 1938; t. 2: 1464-1550, oprac. J. Zbudniewek ZP, Warszawa 2004 (wcześniej cyt. mps).

DSZ – Dokumenty Sądu Ziemskiego Krakowskiego 1302-1453, oprac. Z. Perzanowski, Kraków 1971. Dworzaczek – W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959.

Ep. – Acta Episcopalia Cracoviensia, rps AMetr.

Fastnacht Katalog – A. Fastnacht, Catalogus diplomatum Bibliothecae Instituti Ossoliniani. Suplementum 1: 1279-1506, Wrocław 1951; tenże, Katalog dokumentów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, cz. 1: Dokumenty z l. 1507-1700, Wrocław 1953.

Fed. – K. Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy świeccy województwa krakowskiego w l. 1374-1506, Kraków 1898, AKH 8 s. 1-290.

Gajewaki, Zmiany – M. Gajewski, Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, Warszawa 1964.

GB – Acta castrensia Biecensia. Księgi grodzkie bieckie, rps APKr.

GB 1-3 – Acta et decreta iuris supremi Magdeburgensis castri Biecensis. Księgi sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku bieckim, rps APKr., 1-3.

GItin. – A. Gąsiorowski, Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1434, Warszawa 1972.

GK – Acta castrensia Cracoviensia. Księgi grodzkie krakowskie, rps APKr.

Gromnicki Świętop. – T. Gromnicki, Świętopietrze w Polsce, Kraków 1908.

Grünhagen, Regesten – Regesten zur schlesischen Geschichte 1-2, bearb. v. C. Grünhagen, Breslau 1875-1886, 1892. Codex diplomaticus Silesiae, T. 7, 16.

GrünMark. – Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Furstenthumer im Mittelalter, wyd. C. Grünhagen, H. Markgraf, t. 1-2, Leipzig 1881-1883.

GS – Acta castrensia Sandecensia. Księgi grodzkie sądeckie, rps APKr. Guerquin – B. Guerquin, Zamki w Polsce, Warszawa 1974.

HE – Hydronymia Europaea, hrsg. von W. P. Schmid, Stuttgart 1985; poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „Słowniku”.

HE 3: Wisłok – Gewässernamen in Flussgebiet des Wisłok (Nazwy wodne dorzecza Wisłoka), bearb. v. J. Reiger, Stuttgart 1988.

HE 9: Soła i Przemsza – Gewässernamen in Flussgebiet der Oberen Weichsel von der Quelle bis zu Soła und Przemsza (Nazwy wodne dorzecza górnej Wisły od źródeł do Soły i Przemszy), bearb. v. K. Rymut, Stuttgart 1993.

HE 13: Dunajec – Gewässernamen in Flussgebiet des Dunajec (Nazwy wodne dorzecza Dunajca), bearb. v. K. Rymut, M. Majtán, Stuttgart 1998.

Heck – W. Heck, Archiwa miejskie księstw oświęcimskiego i zatorskiego, Kraków 1891.

HW – Hydronimia Wisły, cz. 1: Wykaz nazw w układzie hydrograficznym, pod red. P. Zwolińskiego, Warszawa 1965.

IB – Bártfa szabad királyi város levéltára 1319-1526, oprac. B. Iványi, Budapest 1910.

Imbr. – Dokumenty klasztoru PP. Norbertanek w Imbramowicach, wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, Kraków 1948, AKH 16 nr 2.

In. K 1 – Inwentarz starostwa krzepickiego z r. 1532, rps ASK LVI K 1.

In. M 1 – Inwentarz dochodów zamku w Melsztynie z r. 1527, rps ASK LVI M 1.

In. O 1 – Inwentarze starostwa oświęcimskiego z 1. 1508-49, rps ASK LVI O l/I, II.

In. O 2 – Inwentarz starostwa olsztyńskiego z r. 1532, rps ASK LVI O 2.

Ind. – Indeks studentów Uniwersytetu Krakowskiego w l. 1400-1500, oprac. J. Zathey i J. Reichan, Wrocław 1974.

Informator – „Informator Archeologiczny. Badania”.

Kacz. – Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506. Libri iuris civilis Cracoviensis, wyd. Z. Kaczmarczyk, Kraków 1913.

Katalog perg. bitb. – Katalog dokumentów pergaminowych ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu, oprac. J. Tomaszewicz i M. Zdanek, pod red. W. Bukowskiego, Kraków 2004.

Katalog UJ – Catalogus diplomatum pergameneorum Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, ed. K. Kaczmarczyk, Kraków 1953.

KatZab. – Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie, Warszawa 1953; t. 3: Województwo kieleckie z. 3, 9, 12, Warszawa 1957-1966; t. 6: Województwo katowickie z. 1, 2, 7, 9, 15, Warszawa 1961-1967; seria nowa t. 1: Krosno, Dukla i okolice, Warszawa 1977.

KH – „Kwartalnik Historyczny”.

KHKM – „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”.

KK – Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej Ś. Wacława, t. 1-2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874- 1883. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 1, 8.

KMK – Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa, t. 1-2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1879-1882. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 5, 7.

Kniaź. – Z. Kniaziołucki, Materiały do biografii Mikołaja Reja z Nagłowic, ,Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce” 7, 1892, s. 241-641.

Kopiarz krzepicki – Kopiarz klasztoru kanoników regularnych w Krzepicach, rps AD Częstochowa.

Kopiarz mstowski – Kopiarz klasztoru kanoników regularnych w Mstowie, rps Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie 27.

Kozierowski BWW – S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, cz. 1-2, Poznań 1926.

Krasnowolski Układy – B. Krasnowolski, Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze ziemi krakowskiej w XIII i XIV w., cz. 1: Miasta ziemi krakowskiej, chronologia procesów osadniczych i typologia układów urbanistycznych; cz. 2: Katalog lokacyjnych układów urbanistycznych, Kraków 2004.

KRK – Najstarsze księgi i rachunki miasta Krakowa od 1300 do 1400, wyd. F. Piekosiński i J. Szujski, Kraków 1878. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 4.

KRSW – Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, dział w AG.

Krzyż. – Księgi ławnicze krakowskie. Acta scabinalia Cracoviensia 1365-1376 et 1390-1397, wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1904.

Księga promocji – Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. A. Gąsiorowski przy współpracy T. Jurka, I. Skierskiej, W. Swobody, Kraków 2000.

Księgi przyjęć – Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1507-1572. Libri iuris civilis Cracoviensis 1507-1572, wyd. A. Kiełbicka i Z. Wojas, Kraków 1993.

KSN – Najstarsza księga sądu najwyższego prawa niemieckiego w zamku krakowskim, wyd. A. Kłodziński, Kraków 1936. AKP 10.

KUJ – Codex diplomaticus Universitatis Studii Generalis Cracoviensis, t. 1-5, Kraków 1870-1900.

Kumor Archidiak. – B. Kumor, Archidiakonat sądecki, ABMK 8-9, 1964.

Kumor Diec. krak. – B. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1-4, Kraków 1998-2002.

Kuraś Materiały – Materiały do dziejów górnictwa i hutnictwa z archiwów Metropolitalnego i Kapitulnego w Krakowie 1379-1640, wyd. S. Kuraś, Studia z dziejów górnictwa i hutnictwa, t. 3, Wrocław 1959, s. 263-357.

Kuraś Ordynacje – Ordynacje i ustawy wiejskie z archiwów Metropolitalnego i Kapitulnego w Krakowie 1451-1689, wyd. S. Kuraś, Kraków 1960.

Kurtyka Latyfundium – J. Kurtyka, Latyfundium Tęczyńskie. Dobra i właściciele (XIV-XVII wiek), Kraków 1999.

Kurtyka Tęczyńscy – J. Kurtyka, Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997.

Lbb UJ – J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Iagellonicae in saeculis XV-XVIII, Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Seria D; poniżej dane bibliograficzne pozycji wyd. w tej serii, a wykorzystanych w „Słowniku”.

Lbb UJ I – J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, Fundationes pecuniariae Universitatis Iagellonicae in saeculis XV-XVIII, Kraków 1999.

Lbb UJ 2 – J. Michalewicz, M. Michalewiczowa, De beneficiorum Universitatis Iagellonicae decimis, columbationibus, missalibus, mensalibus clericaturisque XV-XVIII saec., Kraków 1999.

LBG – Liber beneficiorum archidioecesis Gnesnensis, wyd. J. Łukowski i J. Korytkowski, t. 1-2, Gniezno 1880-1881.

LDK – Lustracja dróg województwa krakowskiego z roku 1570, wyd. B. Wyrozumska, Wrocław 1971.

LibMun. – Liber munimentorum ad bona episcopalia, rps AMetr.

LK – Lustracja województwa krakowskiego 1564, cz. 1-2, wyd. J. Małecki, Warszawa 1962-1964.

LK 1659-1664 – Lustracja województwa krakowskiego 1659-1664, cz. 1-3, wyd. A. Falniowska-Gradowska i F. Leśniak, Warszawa 2005.

LR – Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber Retaxationum),wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wrocław 1968.

LS – Lustracja województwa sandomierskiego 1564-1565, wyd. W. Ochmański, Wrocław 1963.

Łabęcki – H. Łabęcki, Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego, t. 1-2, Warszawa 1841.

MAd. – Mapy administracyjne w skali 1:100000.

Mapa Obrębów – Mapy w skali 1:25000.

Mat. do MWK – Materiały do Słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego (1788-1792) (do Mapy województwa krakowskiego z tego czasu), oprac. K. Buczek i in., Kraków 1931 – Warszawa 1960.

Materiały F. Kiryka – Regesty dokumentów z archiwum w Bardiowie sporządzone przez F. Kiryka.

Matuszewski Imm. – J. Matuszewski, Immunitet ekonomiczny w dobrach kościoła w Polsce do roku 1381, Poznań 1936.

MBiecza – Materiały do historii miasta Biecza (1361-1632), wyd. F. Bujak, Kraków 1914.

Metryka Józefińska – Wypisy z Metryki Józefińskiej z 1. 1785-1788, w zbiorach Pracowni SHGK w Krakowie.

Metryka UK – Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508. Biblioteka Jagiellońska rkp. 258, t. 1-2, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska przy współpracy R. Grzesika, Kraków 2004.

MH – „Miesięcznik Heraldyczny”.

MI – Knigi polskoj koronnoj metriki XV stoletija 1 (1447-1454), wyd. A. Mysłowski i W. Graniczny, Warszawa 1914. Monumenta Iuris, T. 2.

Miech. – J. S. Nakielski, Miechovia, Kraków 1634.

Mieg – Mieg, Karte des Königreichs Galizien und Lodomerien 1779-1782, 1:28800.

MK – Metryka Koronna, rps AG.

MKw. – Tzw. Mapa Kwatermistrzostwa. Topograficzeskaja Karta Carstwa Polskago 1839.

Mog. – Monografia opactwa Cystersów we wsi Mogile. Cz. 2: Zbiór dyplomów klasztoru mogilskiego, oprac. E. Janota, Kraków 1867.

Morawski, Sądecczyzna- Sz. Morawski, Sądeczyzna, t. 1--2, Kraków 1863-1865.

Mp. – Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 1-4, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1876-1905. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 3, 9, 10, 17.

Mp. 5 – Materiały do t. 5 kodeksu dyplomatycznego Małopolski, rps BPAU/PAN.

MPH – Monumenta Poloniae Historica, t. 1-6, Lwów 1864-1893.

MPHn – Monumenta Poloniae Historica, series nova.

MS – Matricularum Regni Poloniae Summaria, t. 1-4, 5 cz. 1, wyd. T. Wierzbowski, t. 5 cz. 2, wyd. J. Płocha, A. Rybarski, I. Sułkowska, t. 6, wyd. M. Woźniakowa, Warszawa 1905-1999.

MTop. z datą – Mapy w skali 1:100000.

MV – Monumenta Poloniae Vaticana, t. 1-6, wyd. J. Ptaśnik, t. 8, wyd. E. Długopolski, Kraków 1913- 1946; t. 9, vol. 3: Liber receptorum et expensarum Petri Stephani 1373-1375, ed. S. Szczur, Kraków 1994 (wcześniej cyt. Rejestr Świętop.).

MWK – Mapa województwa krakowskiego w dobie sejmu czteroletniego, pod kierunkiem W. Semkowicza oprac. K. Buczek przy udziale Z. Kozłowskiej-Budkowej i in., Kraków 1929.

Mysz. – Codex Myszkovianae Ordinationis Diplomaticus, recensuit G. Labuda, Chroberz 1940, BPAU/PAN rps 5637.

Nazwy Warty – J. Rieger, E. Wolnicz-Pawłowska, Nazwy rzeczne w dorzeczu Warty, Wrocław 1975.

Nemec Listinár – Listinář Těšínska, Codex Diplomaticus Ducatus Tesinensis... Sbírka listinného materiáłu k dějinám knížectví Těšínského 1460-95, 1496-1526, (oprac.) E. Němec, v Českém Těšíne 1960-1961. Noga Słownik – Z. Noga, Słownik miejscowości księstwa siewierskiego, Katowice 1994.

NP – „Nasza Przeszłość”.

OK – Acta officialatus Cracoviensis. Księgi oficjalatu krakowskiego, rps AMetr.

Opis żup – Opis żup krakowskich z roku 1518, wyd. A. Keckowa i A. Wolff, Warszawa 1961, KHKM 9, 1961, z. dodatkowy.

OW – Księgi oficjalatu wiślickiego, rps BPAU/PAN.

P – Księgi podkomorskie rękopiśmienne. Po P dodaje się inicjał odpowiedniej nazwy np. PK księgi podkomorzego krakowskiego (cyt. jako ZK 406-409).

Paprocki – B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858.

Pawłowski – E. Pawłowski, Nazwy miejscowości Sądecczyzny, cz. 1-2, Wrocław 1971-1975. Perthées – K. de Perthées, Mappa szczegulna województwa... krakowskiego i księstwa siewierskiego... z r. 1787, Paris 1792.

PH – „Przegląd Historyczny”. Pohorecki – F. Pohorecki, Catalogus diplomatum Bibliothecae Instituti Ossoliniani nec non Bibliothecae Pawlikowianae inde ab a. 1227 usque ad a. 1505, Lwów 1937.

Pol. – Codex diplomaticus Poloniae, t. 1-2, wyd. L. Rzyszczewski i A. Muczkowski; t. 3, wyd. J. Bartoszewicz; t. 4, wyd. M. Bobowski, Warszawa 1847-1887.

Proch. – Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607, wyd. A. Prochaska, Lwów 1890. Prochaska Reg. – A. Prochaska (Regesta dokumentów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego z Metryki Litewskiej), „Przewodnik Naukowy i Literacki” 16,1888, cz. 2, s. 83-93, 180-183.

PSB – Polski Słownik Biograficzny, t. 1 n., Kraków 1935 n.

Rad. – Acta consularia Cracoviensia. Księgi radzieckie m. Krakowa, rps APKr.

RAUh – Rozprawy [Polskiej] Akademii Umiejętności. Wydział historyczno-filozoficzny.

RB – Rejestr stacji i dochodów ze starostwa bieckiego z 1496 r. BPAU/PAN rps 7126; Rejestr dochodów ze starostwa bieckiego z l. 1508-1510. ASK I, 1, k. 384-535.

RD – Rachunki dworu króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi z l. 1388 do 1420, wyd. R Piekosiński, Kraków 1896. Monumenta Medii Aevi Historica, T. 15. Rejestr Świętop. – Rachunki świętopietrza z l. 1373- 1375, odpis z Liber receptarum et expensarum per Petrum Stephani ab anno 1373 ad annum 1375, BPAU/PAN, rps 8564 t. 2 (wyd. zob. MV 9).

Repert. – Z. Kozłowska-Budkowa, Repertorjum polskich dokumentów doby piastowskiej, Kraków 1937.

RH – „Roczniki Historyczne”.

RI – Inventarium omnium et singulorum privilegiorum, litterarum, diplomatum... in Archivo Regni in Arce Cracoviensi... per commissarios... confectum, wyd. E. Rykaczewski, Lutetiae Parisiorum 1862.

RK – Rachunki królewskie z l. 1471-1472 i 1476-1478, oprac. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka, Wrocław 1960.

Roty – R. Hube, Roty przysiąg krakowskich z końca XLV w., „Biblioteka Warszawska” 1875.

Roty 1 – M. Karaś, Z. Perzanowski, Nieznane czternastowieczne roty polskie w księgach sądowych ziemskich krakowskich,

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 17, Filologia 4, 1958, s. 237-255.

Roty 2 – M. Karaś, Z. Perzanowski, Roty polskie z ksiąg sądowych ziemskich krakowskich z początku XV wieku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 24, Prace Językoznawcze 6, 1960.

Roty 3 – M. Karaś, Z. Perzanowski, Roty polskie z ksiąg sądowych ziemskich pilzneńskich z początku XV wieku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 114, Prace Językoznawcze 15, 1965, s. 271-280.

RP – 1. Rejestry poradlnego województwa krakowskiego z l. 1490-1520. ASK I, 1 (k. 384-535 → RB); z r. 1530. ASK II, 7.

2. Rejestr poborowy powiatu bieckiego z l. 1507-1508. ASK I, 2. 3. Rejestr łanowego z powiatów sądeckiego i bieckiego z r. 1536. ASK I, 2. 4. Rejestr poborowy województwa krakowskiego z r. 1563. ASK I, 93. RP 1629 – Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, oprac. W. Domin, J. Kolasa, E. Trzyna, S. Żyga, pod red. S. Inglota, Wrocław 1956.

RP 1680 – Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1680 wraz z aneksem miast według rejestru z roku 1655, oprac. E. Trzyna, S. Żyga, pod red. S. Inglota, Wrocław 1959.

RS – „Rocznik Sądecki”.

RTH – „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego”.

RTH 3 – Wywody szlachectwa w Polsce XIV-XVII w., wyd. W. Semkowicz, Lwów 1913.

SA – „Sprawozdania Archeologiczne”.

Seruga – J. Seruga, Dokumenty pergaminowe w zbiorach biblioteczno-muzealnych hr. Tarnowskich w Suchej, Tarnów 1936.

SG – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, t. 1-15, Warszawa 1880-1902.

SH – „Studia Historyczne”.

SHGK – Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu.

SHGL – Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś, Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, Warszawa 1983.

SHGSan. – Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, oprac. A. Fastnacht, cz. 1, Brzozów 1991, cz. 2, Brzozów-Wzdów-Rzeszów 1998, cz. 3, Kraków 2002.

Siew. – Materiały do księstwa siewierskiego, BPAU/PAN rps 8814.

SKO – Soudní knihy osvětimské a zátorské 1440-1562, wyd. R. Rauscher, Praha 1931.

SŁŚ – Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, t. 1-9 n., pod red. M. Plezi i K. Weyssenhoff – Brożkowej, Wrocław 1953 – Kraków 2012 n.

SP – Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, poniżej dane bibliograficzne tomów wykorzystanych w „Słowniku”.

SP 1 – Wyimki z najdawniejszych ksiąg sądowych ziemi krakowskiej mianowicie z l. 1388, 1389 i 1390, wyd. A. Z. Helcel, Warszawa 1856, s. 229-262.

SP 2 – Starodawne Prawa Polskiego Pomniki (wypisy) z ksiąg dawnych sądowych ziemskich i grodzkich ziemi krakowskiej, wyd. A. Z. Helcel, Kraków 1870.

SP 6 – Decreta in iudiciis regalibus tempore Sigismundi I Regis Poloniae a. 1507-1531 Cracoviae celebrata, ed. M. Bobrzyński, Kraków 1881.

SP 7/2 (właściwie: 7/3) – Inscriptiones clenodiales ex libris iudicialibus palatinatus Cracoviensis. Zapiski herbowe krakowskie, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1885.

SP 7/3 – zob. wyżej: SP 7/2.

SP 8 – Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracoviensis, ed. B. Ulanowski, Kraków 1884-1886.

SP 9 – Akta sądu leńskiego wyższego w Gródku Goleskim 1405-1546, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1889.

SP 11-12 – Księgi sądowe wiejskie, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1921.

Sperka Szafrańcowie – J. Sperka, Szafrańcowie herbu Stary Koń. Z dziejów kariery i awansu w późnośredniowiecznej Polsce, Katowice 2001.

Spis – Spis miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1967.

Spraw. weg. – Sprawozdania z poszukiwań na Węgrzech dokonanych z ramienia Akademii Umiejętności, Kraków 1919.

SSNO – Słownik staropolskich nazw osobowych, pod red. W. Taszyckiego, t. 1-6, Wrocław 1965-1983; t. 7: Suplement, pod red. M. Malec, Wrocław 1984-1987.

SStarop. – Słownik staropolski, t. 1-11, Warszawa 1953 – Kraków 2005. Stan. – B. Ulanowski, O założeniu i uposażeniu klasztoru w Staniątkach, „RAUh” 28, 1891, s. 1-131.

SUB – Schlesisches Urkundenbuch, t. 1, bearb. v. H. Appelt, t. 2, bearb. v. W. Irgang, Wien-Koln-Graz 1971- 1977, t. 3-4, bearb. v. W. Irgang, Koln-Wien 1984-1988, t. 5-6, bearb. v. W. Irgang, Koln-Weimar-Wien 1993-1998.

SWPM – zob. Teut.

Szczyrz. – S. Zakrzewski, Najdawniejsze dzieje klasztoru cystersów w Szczyrzycu 1238-1382, „RAUh” 41, 1902, s. 1-76. SŹ – „Studia Źródłoznawcze”.

ŚlM – Kodeks dyplomatyczny Śląska, wyd. K. Maleczyński i A. Skowrońska, t. 1-3, Wrocław 1956- 1964.

Teki Dw. – Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w. [CD-ROM], Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk, oprac. A. Bieniaszewski, R. Prinke, pod red. J. Wisłockiego, wersja 1.0.0, wersja 1.2.0, Kórnik 1995 – Poznań 1997.

Teki Pawińskiego – Teki Pawińskiego, t. 1: Liber quitantiarum Alexandri regis ab a. 1502 ad 1506, Warszawa 1897; t. 2: Liber quitantiarum regis Casimiri ab a. 1484 ad 1488, Warszawa 1897.

Teut. – Acta iuris supremi Magdeburgensis in arce Cracoviensi. Księgi sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku krakowskim, rps APKr., Teut. (obecnie pod sygnaturą SWPM – Sądy wyższe prawa miejskiego).

Tyn. – Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego, wyd. W. Kętrzyński i S. Smolka, Lwów 1875. tzw. ML IV B 6 – (Fascykuł różnych akt min. lustracja dróg z 1570 r., inwentarze, fragmenty lustracji, oryginalne dokumenty papierowe, kopie), rps AG, tzw. Metryka Litewska IV B 6, s. 1-270.

UC – Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski i in., Kórnik 1992. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. X.

UK – Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradowska, Kórnik 1990. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII- XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/2.

UŁS – Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy XIII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, A. Szymczakowa, Wrocław 1985. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. II/1.

UM – Urzędnicy małopolscy XII-XV wieku. Spisy, oprac. J. Kurtyka i in., Wrocław 1990. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/1.

UN – Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych, nr 1-17 (powiaty woj. krakowskiego), nr 20, 21, 29, 35 (powiaty woj. kieleckiego), nr 56 i 58 (powiaty woj. rzeszowskiego), Warszawa 1963 n.

UR – Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Przyboś, Wrocław 1987. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. III/1.

US – Urzędnicy województwa sandomierskiego w XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, A. Falniowska-Gradowska,

Kórnik 1993. Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV/3.

VG – Visitationes bonorum archiepiscopatus necnon capituli Gnesnensis saeculi XVI, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1920.

VL – Volumina Legum, t. 1 (wydanie J. Ohryzki), Petersburg 1859.

WAP – Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (obecnie: Archiwum Państwowe w Krakowie). Wawel 2 – Materiały archiwalne do budowy zamku, zebrał i wyd. A. Chmiel, Teka Konserwatorów Galicyi Zachodniej, t. 5, Kraków 1913.

Wiel. – Codex diplomaticus Vieliciensis. Kodeks dyplomatyczny wielicki, Lwów 1872.

Wiśn. Cz. – J. Wiśniewski, Diecezja Częstochowska, Mariówka Opoczyńska 1930.

Wiśn. I. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Jędrzejowskiem, Mariówka Opoczyńska 1930.

Wiśn. M. – J. Wiśniewski, Dekanat miechowski, Radom 1917.

Wiśn. O. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem, Mariówka Opoczyńska 1933-35.

Wiśn. P. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Pińczowskiem, Skalbmierskiem i Wiślickiem, Mariówka Opoczyńska 1927.

Wiśn. W. – J. Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, Mariówka Opoczyńska 1932.

Wolski Trzeciescy – M. Wolski, Małopolska rodzina szlachecka XIV-XVI wieku. Trzeciescy herbu Strzemię, Kraków 2005.

Wójt. – księgi wójtowskie rękopiśmienne z dodaniem inicjału lub skrótu nazwy miasta.

Wp. – Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1-4, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877-1881, t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908, t. 6, wyd. A. Gąsiorowski i H. Kowalewicz, Warszawa 1982, t. 7, wyd. A. Gąsiorowski i R. Walczak, Warszawa 1985, t. 8-10, wyd. A. Gąsiorowski i T. Jasiński, Warszawa 1989 – Poznań 1993, t. 11, wyd. A. Gąsiorowski i in., Poznań 1999.

WPon. – Wizytacja bpa Michała Poniatowskiego z l. 1782-1783, rps AMetr. 53-57.

WR – Akta wizytacji diecezji krakowskiej dokonanej w l. 1595-1599 z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła biskupa krakowskiego, rps AMetr. Wroniszewski Rawicze 1 – J. Wroniszewski, Ród Rawiczów. Warszowice i Grotowice, Toruń 1992. Wroniszewski Rawicze 2 – J. Wroniszewski, Ród Rawiczów. Współrodowcy Warszowiców i Grotowiców, Toruń 1994. WRSkowron – Akta wizytacji dekanatu krakowskiego 1599 r. przeprowadzonej z polecenia kardynała Jerzego Radziwiłła, cz. 1, wyd. ks. C z. Skowron, Lublin 1965. Materiały źródłowe do dziejów Kościoła w Polsce, T. 2.

WRWojtas – Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego dokonanej w roku 1598 z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego, wyd. M. Wojtas, Katowice 1938. Tow. Przyj. Nauk na Śląsku. Fontes 3. Wypisy i daty – Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1440-1500; 1501- 1515; 1516-1525; 1525-1529; 1530-1533; 1534-1535; 1536- 1538; 1539-1541; 1542-1545, wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Kraków 1960-1997. Źródła do dziejów Wawelu, T 3-5, T 11 cz. 1-3, T 12 cz. 1-3. Zajączkowscy Materiały – Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 r., cz. 1-2, oprac. S. Zajączkowski, S. M. Zajączkowski, Łódź 1966-1970.

ZB – Acta terrestria Biecensia. Księgi ziemskie bieckie, rps APKr.

ZCz. – Acta terrestria Czchoviensia. Księgi ziemskie czchowskie, rps APKr.

ZDK – Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, wyd. S. Kuraś, cz. 1-2, Lublin 1965-1973.

ZDM – Zbiór dokumentów małopolskich, wyd. S. Kuraś i I. Sułkowska-Kurasiowa, cz. 1-8, Kraków 1962 – Wrocław 1975.

ZK – Acta terrestria Cracoviensia. Księgi ziemskie krakowskie, rps APKr.

ZK 150-155 – Acta iudiciorum Cracoviensium in curia et in conventione. Księgi sądów królewskich nadwornych i wiecowych, rps APKr.

ZK 378 – Copiae, inscriptiones et decreta terminorum districtus Biecensis Fragmenta, rps APKr.

ZK 406-409 – Acta succameralia Cracoviensia. Księgi podkomorskie krakowskiego z XVI w., rps APKr.

ZL – Księgi ziemskie lubelskie w Archiwum Państwowym w Lublinie.

ZP – Acta terrestria Pilsnensia. Księgi ziemskie pilzneńskie, rps APKr.

Zwierz. – K. Kramarska-Anyszek, Dzieje Klasztoru PP. Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu do roku 1840, NP 47, 1977, s. 5-169.

ZZ 12-13 – Acta scabinalia terrestria Osviencimensia, Księgi ziemskie ławnicze oświęcimskie, rps APKr.

ZZ 14 – Acta scabinalia terrestria Zatoriensia, Księgi ziemskie ławnicze Zatorskie, rps APKr.

ŹD – Źródła dziejowe, t. 14-15: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. 3-4: Małopolska, opisana przez A. Pawińskiego, Warszawa 1886.

Żaki – A. Żaki, Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Wrocław 1974.

Żychl. – T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, t. 1-31, Poznań 1879-1908.



SKRÓTY RZECZOWE :

a. – ante (przed)
Ak. Krak. – Akademia Krakowska
arcbp (i) – arcybiskup (i)
arcbpstwo – arcybiskupstwo
aut. – autentyk (czny)
Bened., bened. – Benedyktyni (ński)
biec. – biecki
Bożogr. – Bożogrobcy
bp (i) – biskup (i)
bpstwo – biskupstwo
br. – brat, bracia (z imionami)
burgr. – burgrabia
c. – córka (z imieniem)
cc. – córki (z imionami)
chęc. – chęciński
Cyst., cyst. – Cystersi (ski)
Cz. – Czarny (Leszek)
cz. – część
czchow. – czchowski
czech. – czechowski
czes. – czeski
ćw. – ćwiertnia
dek. – dekanat
den. – denar
diec. – diecezja
dok. – dokument
drew. – drewniany
dystr. – dystrykt
dz. – dziedzic (czka)
dziedz. – dziedziczny
dzierż. – dzierżawa, dzierżawca
dzies. – dziesięcina
E – East (wschód)
ekon. – ekonomiczny (imm.)
fals. – falsyfikat
fl. – floren
folw. – folwark (przy liczbie), folwarczny
frank. – frankoński
gnieźn. – gnieźnieński
gr – grosz
grz. – grzywna
h. – herb
Hier. – Hieronim (przy nazwisku)
ident. – identyczny
imbr. – imbramowicki
imm. – immunitet
in. – inny (ni)
ind. – indeks
Jag. – Jagiełło, Jagiellończyk
jez. – jezioro
jędrz. – jędrzejowski
k. – koło
kal. – kaliski
kan. – kanonik
kan. reg. – kanonicy regularni
kap. – kapituła, kapitulny
kaszt. – kasztelan
Kat. – Katarzyna (przy nazwisku)
kat. – katedra, katedralny
kl. – klasztor
Klar. – Klaryski
klaszt. – klasztorny
kmiec. – kmiecych
kol. – kolegiata
komor. – komornik (cy)
kon. – konopna (dziesięcina)
kop. – kopia
koprz. – koprzywnicki
kor. – koronny
kośc. – kościelny
Kr. – Kraków (w opisie bibliograficznym)
krak. – krakowski
król. – królewski
ks. – książę, księżna, księstwo
ksiąs. – ksiąski
l. – lata
lel. – lelowski
lub. – lubelski
ł. – łany (z liczbą)
łęcz. – łęczycki
Łok. – Łokietek
m. – miasto
magd. – magdeburski
Małg., Mał. – Małgorzata (przy nazwisku)
maz. – mazowiecki
miech. – miechowski
miej. – miejski
mieszcz. – mieszczanin (nie, -ka, -ński)
Mik. – Mikołaj (przy nazwisku)
mog. – mogilski
mps – maszynopis
mstow. – mstowski
mur. – murowany
N – North (północ)
n. – następne
niej. – niejaki
niem. – niemiecki
NMP – Najświętsza Maria Panna
Norb. – Norbertanki (ński)
obow. – obowiązany
ok. – około
Olbr. – Olbracht
opocz. – opoczyński
Opol. – Opolczyk
opust. – opustoszały
or. – oryginał
ośw. – oświęcimski
p. – punkt (rozdział hasła)
pap. – papież (ski)
par. – parafia, parafialny
patr. – patronat
perg. – pergamin
pien. – pieniężny
pilzn. – pilzneński
pkancl. – podkanclerzy
pkom. – podkomorzy
pleb. – pleban (z imieniem), plebański
pocz. – początek
pod wezw. – pod wezwaniem
pol. – polski
poł. – połaniecki
posp. – pospolita (moneta)
pow. – powiat
pozn. – poznański
półgr – półgroszek
półł. – półłanek
pr. – prawo
prac. – pracowity (laboriosus)
pras. – praskie (czeskie)
prawdop. – prawdopodobnie
preb. – prebenda
prep. – prepozyt
prosz. – proszowski (proszowicki)
przem. – przemyski
przyw. – przywilej
pstar. – podstarości
r – recto
rad. – radomski
reg. – regest
rodz. – rodzony
roz. – rozpierski
rps – rękopis
ryc. – rycerski
rz. – rzeka
S – South (południe)
s. – syn (z imieniem), także: strona
san. – sanocki
sand. – sandomierski
sąd. – sądowy
sądec. – sądecki
sieciech. – sieciechowski
sier. – sieradzki
siew. – siewierski
sk. – skojec (z liczebnikiem)
sław. – sławetny
snop. – snopowa (dziesięcina)
sołt. – sołtysi
ss. – synowie (z imionami)
Stan. – Stanisław (przy nazwisku)
staniąt. – staniątecki
star. – starosta
starosądec. – starosądecki
stren. – strenuus
stryj. – stryjeczny
stwo – starostwo
suppl. – supplement
szczyrz. – szczyrzycki
szer. gr – szeroki grosz
szl. – szlachetny (nobilis)
szlach. – szlachecki
ś. – święty (przy)
Ś. – święty (przy wezwaniu)
śl. – śląski
średz. – średzki
śś. – święci
świętokrz. – świętokrzyski
świętop. – świętopietrze
tab. – tablica
tenut. – tenutariusz (ka)
tyn. – tyniecki
uczc. – uczciwy (honestus)
Uniw. Krak. – Uniwersytet Krakowski
ur. – urodzony (generosus)
uw. – uwaga, też w SP 8 oprócz numerów
v – verso
W – West (zachód)
W. – Warszawa (w opisie bibliograficznym)
W. – Wielki (Kazimierz)
Warn. – Warneńczyk
wart. – wartość
Waw. – Wawrzyniec (przy nazwisku)
wąch. – wąchocki
wczesnośredn. – wczesnośredniowieczny
wd. – wdowa
wezw. – wezwanie
węg. – węgierski
wiard. – wiardunek (kowy) - [Wiardunek = czwarta część grzywny]
wiel. – wieluński
wielm. – wielmożny
Więc. – Więcesław, Więc(s)ław (przy nazwisku)
wiśl. – wiślicki
własn. – własność
właśc. – właściciel
woj. – województwo
Wojc. – Wojciech (przy nazwisku)
wojn. – wojnicki
wójt. – wójtowski
Wr. – Wrocław (w opisie bibliograficznym)
wspomn. – wspomniany
Wstydl. – Wstydliwy
ww. – wyżej wspomniany
wwda – wojewoda
wzm. – wzmianka
z. – zeszyt
zag. – zaginiony
zagr. – zagrodnik (cy)
zator. – Zatorski
zaw. – zawołanie
zawich. – zawichojski
Zbig. – Zbigniew (przy nazwisku)
zid. – zidentyfikowany
zm. – zmarły (z imieniem), zmarł (z datą)
zp. – zapiska przekreślona
zw. – zwany
zwierzyn. – zwierzyniecki
ż. – żona (z imieniem)
żarn. – żarnowski
żyd. – żydowski