Domowy Zwierzyniec królik - Ustaw jako stronę startową; królik - Dodaj do ulubionych królik - Kontakt z redakcją                  Home  |  Królik  |  Papuga  |  Kanarek  |  Owczarek  |  Redakcja  |  Klub  | Kontakt       królik - lapin Królik - kaninchen Królik - Rabbit
Powrót           

Pasterellosis cuniculorum - łac. Rabbit septicaema - ang. Pasteurellose du lapin - franc. Pasteurellose des Kaninchens - niem.

Pastereloza - jest to choroba bakteryjna zakaźna o przebiegu posoczniczym która występuje u królików domowych, dzikich i zajęcy. Choroba ta potocznie nazywana jest posocznicą krwotoczną, zakaźnym katarem, zapaleniem nosa lub nosówką królików. Chorobę wywołuje bakteria - Pasteurella multocida.

Zarazki wywołujące pasterelozę występują licznie na błonach śluzowych jamy nosowej, pyska, gardła i tchawicy. Uaktywniają się w przypadku osłabienia odporności całego organizmu wskutek oddziaływania czynników środowiska zewnętrznego (ochłodzenie, wilgoć, nagła zmiana pogody, przekarmienie) lub obciążeń fizjologicznych.

Choroba najczęściej występuje nagle. Okres wylęgania wynosi od 5 do 12 godzin. Przebieg choroby charakteryzuje się dużą śmiertelnością. Pastereloza królików przebiega w postaci ostrej i przewlekłej. Wśród objawow obserwuje się posmutnienie, brak apetytu i ogólne osłabienie. W ciągu pierwszych dni choroby temperatura ciała wynosi 41-42 stopnie. Może wystąpić katar, nieżyt oskrzeli, kaszel, duszność i biegunka. W końcowym etapie temperatura ciała spada do 34 - 36 stopni i następuje śmierć.

W postaci przewlekłej występuje u chorych królików, nastroszenie sierści i zanik połysku, chudnięcie, wyciek surowiczy przechodzący w śluzowo - ropny z nosa. Niekiedy spotyka się ropne zapalenie spojówek i ropnie w okolicy krtani, które po kilku tygodniach otwierają się. Choroba może trwać miesiącami. W leczeniu stosuje się surowicę przeciwpasterelozową Polosepsin w ilości 5 - 10 ml, sulfamidy (Polisulfamid, Polisulfalent, Sulfatiazol i inne) oraz antybiotyki.

(opis "Choroby królików" Włodzimierz A. Gibasiewicz)



PASTERELOZA - zoonoza

(opis "Choroby królików " K. Kostro  Z. Gliński )




Opis drugi.

Pasterelloza królików (posocznica krwotoczna królików, ang: rabbit pasteurellosis, łac: pasteurellosis cuniculorum, septicaemia haemorrhagica cuniculorum).

Jest to zakaźna i zaraźliwa choroba królików i zajęcy. Choroba jest szeroko rozpowszechniona szczególnie w dużych fermach hodowlanych królików, gdzie powoduje duże straty. Pasteurella multocida bytuje jako komensal (bakterie komensaliczne- warunkowo chorobotwórcze, oportunistyczne) na błonach śluzowych jamy nosowej , gardła i tchawicy oraz w jamie bębenkowej ucha środkowego królików. Zakażenie endogenne występuje w wyniku spadku naturalnej odporności organizmu i uzjadliwienia się pałeczek P. multocida pod wpływem czynników ryzyka.

Do czynników tych należy długotrwały stres, inwazje pasożytnicze (kokcydioza), błędy żywieniowe i niedobory witaminowo- mineralne oraz nieodpowiednie warunki zoohigieniczne i sanitarne, szczególnie duże wahania temperatury i przeciągi , nadmierna wilgotność i wysokie stężenie amoniaku. Chore zwierzęta wydalające zarazek wraz z moczem, kałem, śliną oraz z wydzieliną z nosa i dróg rodnych stanowią pierwotne źródło zakażenia. Zakażenie następuje głównie drogą pokarmową , rzadziej aerogenną lub przez uszkodzone błony śluzowe. Najbardziej podatne na zakażenie są króliki w pierwszych tygodniach życia oraz młode króliki w okresie poodsadzeniowym. Zasadnicze źródło zakażenia dla osesków stanowią bezobjawowo zakażone królice , wydalające zarazek z wydzieliną nosa, lub mleko pochodzące od matek chorych na zapalenie gruczołu mlekowego.

Zwiększona podatność na zakażenie królików odsadzonych jest prawdopodobnie związana z zanikiem swoistej odporności biernej przekazywanej przez matkę oraz ze stresem adaptacyjnym. Wtórnym źródłem zakażenia jest zanieczyszczona Pasteurellami woda i pasza. Pasteurella multocida w kurzu w temperaturze 21-27°C i wilgotności względnej 32-77% przeżywa 2-3 dni. W suchym powietrzu zarazek przeżywa 48-72 godziny, w wodzie 8 dni i 49 dni w wydzielinie jamy nosowej. Natomiast w zamrożonych tkankach lub we krwi w temperaturze -20°C zachowuje swoją żywotność przez lata. Podobnie zachowuje zjadliwość przez kilka miesięcy w nawozie oraz w rozkładających się zwłokach padłych zwierząt. Drobnoustrój ten jest mało oporny na działanie promieni słonecznych oraz inaktywację cieplną; w temperaturze 60°C ginie po 30 minutach, natomiast w 95°C po 5 minutach.

Etiologia. Przyczyną choroby są Gram-ujemne pałeczki Pasteurella multocida należące do rodzaju Pasteurella. Najbardziej patogenne dla królików są szczepy pasteureli należące do typu A i D oraz grup serologicznych 3,11 i 12. Typ D jest z reguły bardziej zjadliwy z uwagi na produkcję termostabilnej dermonekrotoksyny, która sama jest zdolna wywołać zapalenia płuc u królików.

Objawy kliniczne. Rozwój i przebieg choroby uwarunkowane są stopniem zjadliwości szczepu zakażającego, wiekiem i statusem immunologicznym zwierząt oraz istnieniem czynników ryzyka. Współczynnik zachorowalności jest bardzo wysoki i wynosi około 90%o, przy czym ulega on obniżeniu wraz z wiekiem królików. U zwierząt dorosłych i w dobrej kondycji przebieg zakażenia może być bezobjawowy. Pastereloza u królików przebiega w postaci ostrej lub przewlekłej.
W wykrywaniu zakażeń P. multocida pomocne są testy ELISA, natomiast nie ma różnicy miedzy poziomem IgG u królików stale i przejściowo zakażonych P. multocida.

Postać ostra (posocznica krwotoczna) jest wywoływana przez szczepy silnie zjadliwe. Większość należy do typu D. Pojawia się nagle i cechuje ją szybki przebieg oraz wysoki współczynnik śmiertelności. Okres wylęgania choroby wynosi od 5 do 12 godzin. Choroba rozpoczyna się zwykle wzrostem temperatury ciała do 39°C i wyżej oraz objawami ogólnymi w postaci posmutnienia, ogólnego osłabienia i braku łaknienia. Następnie dołącza się ropna wydzielina z nosa, katar, nieżyt oskrzeli, ostra duszność, biegunka. U dorosłych samic rozwija się ostry stan zapalny dróg rodnych, któremu towarzyszy surowiczy, śluzowy lub śluzowo-ropny wypływ z dróg rodnych oraz ronienia. Ostra postać pasterelozy trwa kilka dni i zwykle kończy się zejściem śmiertelnym. U zwierząt, które przeżyły ostrą pasterelozę, rozwija się przewlekła postać choroby. Postać ostra występuje z reguły u królików żyjących w małych grupach. Króliki które są nosicielami P.multocida lub miały kontakt z mniej zjadliwymi szczepami (powodującymi typową chorobę górnych dróg oddechowych), nie są wrażliwe na szczepy o dużej zjadliwości.

Postać przewlekła cechuje się włóknikowym odoskrzelowym zapaleniem płuc i osierdzia, któremu towarzyszy wyciek z nosa, początkowo surowiczy, a następnie śluzowo-ropny, ropne zapalenie spojówek, duszność i biegunka. Króliki z nastroszonym, pozbawionym połysku włosem są anemiczne, silnie wycieńczone i szybko chudną. W tkance podskórnej w okolicy krtani oraz mięśniach tworzą się ropnie, które po kilku tygodniach samoistnie otwierają się. W przebiegu tej postaci dochodzi również do zapalenia ucha środkowego i wewnętrznego, które objawia się żółtoszarym wypływem z przewodu słuchowego oraz kręczem szyi (torcicollis). U części samic w układzie rozrodczym rozwija się przewlekły stan zapalny, którego następstwem jest spadek plenności, a w przypadku samic ciężarnych ronienia oraz ropne zapalenie gruczołu mlekowego. Natomiast u samców występuje ropne zapalenie jąder i najądrzy, będące przyczyną zaburzeń w płodności. Rokowanie jest z reguły niepomyślne. Zwierzęta po trwającej kilka tygodni, a nawet miesięcy chorobie padają.

Zmiany anatomopatologiczne. Badaniem sekcyjnym przy postaci ostrej (posocznicowej) pasterelozy stwierdza się silną wybroczynowość na błonach śluzowych i surowiczych oraz w wielu narządach wewnętrznych. Ponadto obserwuje się zapalenie nieżytowe lub ropne błony śluzowej nosa i zatok (obecność dużej ilości ropy). Błona śluzowa nosa jest znacznie obrzękła, niekiedy pokryta punkcikowatymi owrzodzeniami. Płuca są powiększone, obrzękłe, przekrwione, koloru jasnopurpurowo-czerwonego i pokryte włóknikiem. W płucach stwierdza się obecność licznych wybroczyn towarzyszących krupowemu zapaleniu płuc. W tchawicy oraz jamie klatki piersiowej znajduje się duża ilość krwistego płynu. W postaci przewlekłej oprócz wyżej wymienionych zmian w obrębie jamy nosowej stwierdza się ropne zapalenie tchawicy, surowiczo - włóknikowe lub włóknikowe zapalenie płuc, opłucnej i osierdzia. W wątrobie występują prosówkowe ogniska martwicowe i ziarniniaki. Ponadto obserwuje się liczne ropnie w tkance podskórnej, mięśniach, płucach, mózgu i uchu środkowym. Dodatkowo u samic stwierdza się ropne zapalenie macicy oraz gruczołu mlekowego, natomiast u samców ropne zapalenie jąder i najądrzy.

Leczenie i profilaktyka. Zwierzęta nie wykazujące klinicznych objawów, a mające kontakt z królikami chorymi lub podejrzanymi o chorobę należy zabezpieczyć swoistą surowicą odpornościową Polisepsin. W terapii przyczynowej dobre wyniki uzyskuje się stosując parenteralnie przez 3-5 dni antybiotyki o szerokim zakresie działania oraz sulfonamidy potencjonowane zgodnie z wynikami antybiogramu. Skuteczność leczenia zależy w dużym stopniu od warunków żywienia i utrzymania zwierząt. Leczenie pojedynczych zarażonych królików u których występuje choroba górnych dróg oddechowych, niestety nie jest dostatecznie skuteczne. Nawet przejściowe dawki antybiotyków dają jedynie przejściowe korzystne efekty. Czasami mogą zapobiec wystąpieniu komplikacji procesu chorobowego podczas leczenia.

W profilaktyce nieswoistej szczególną uwagę należy zwrócić na poprawę warunków zoohigienicznych, tj. ograniczenie wahań temperatury i utrzymanie prawidłowej wilgotności w pomieszczeniach. Ponadto należy dokonywać okresowej dezynfekcji pomieszczeń oraz klatek dla zwierząt przy użyciu skutecznych środków dezynfekcyjnych.

W profilaktyce swoistej pasterelozy królików stosuje się uodpornianie czynne przy użyciu dostępnej w kraju szczepionki inaktywowanej CUNIPASTIVAC E. Zawiera ona inaktywowane wysoce immunogenne szczepy P. multocida należące do serotypów 3 i 12. Szczepionka ta dość skutecznie chroni zwierzęta przed ostrą postacią pasterelozy, natomiast nie likwiduje nosicielstwa zarazka oraz nie zapobiega przewlekłej postaci zakaźnego nieżytu nosa, którego zasadniczą przyczyną jest Pasteurella multocida.

Szczepionkę stosuje się u królików powyżej 7. tygodnia życia, podskórnie, w dawce 1 ml po 0,5 ml po obu stronach szyi. Zwierzęta o mniejszej masie ciała niż 1 kg winny otrzymać dawkę odpowiednio zmniejszoną od 0,5 do 1 ml, podzieloną po połowie po obu stronach szyi. W środowisku zagrożonym pasterelozą szczepienia należy powtórzyć po upływie 2 - 3 tygodni. Odporność swoista pojawia się w ciągu 2 tygodni po iniekcji szczepionki i utrzymuje się maksymalnie 3 miesiące. Stopień odporności uwarunkowany jest w znacznej mierze prawidłowym żywieniem oraz warunkami zoohigienicznymi. Szczepionki nie należy stosować u zwierząt chorych oraz u samic na 2 tyg. przed i 2 tyg. po porodzie. Podawanie zwierzętom szczepionki CUNIPASTIVAC E w okresie krótszym niż 2 tygodnie po immunizacji przeciw pomorowi, może obniżać jej skuteczność.W ciągu kilku godzin po podaniu preparatu może wystąpić wzrost ciepłoty wewnętrznej ciała od 0,5 do 1°C. Ciepłota wraca do normy bez podejmowania leczenia. W miejscu iniekcji szczepionki może pojawić się odczyn zapalny, który ustępuje samoistnie.

UWAGA - choroba ta jest zoomozą wywołuje u ludzi zakażenie ran znane jako zespół "skin popping". Możliwa jest infekcja za pośrednictwem rany po ukąszeniu !!!!
Choroba ta rzadko występuje u psów i kotów, zwykle objawia się jako zakażenie wtórne, wikłające właściwy proces chorobowy, z reguły ma przebieg przewlekły może wywołać stany zapalne jamy ustnej bądź zapalenie płuc. Chore zwierzęta należy izolować.
"Choroby zakaźne psów i kotów" Z. Gliński i K. Kostro. wyd. 2005 r strona nr. 192

Kichające chore zwierzęta sieją zarazki, usunąć je od innych zwierząt - "Choroby królików domowych" Lieve Okerman wyd.2003 r strona 77




SZCZEPIONKA PRZECIW PASTERELOZIE
KRÓLIKÓW DO PODAWANIA PODSKÓRNEGO.


CUNIPASTIVAC E

SKŁAD

Hodowle bulionowe dwóch krajowych, wysoce immunogennych szczepów, należących do serotypów 3 i 12 Pasteurella multocida. Szczepionka jest inaktywowana formaliną (0,2%) oraz zawiera 15% adiuwantu olejowego.

WŁAŚCIWOŚCI

Inaktywowana szczepionka przeznaczona jest do czynnego uodporniania królików przeciwko pasterelozie. Po zastosowaniu szczepionki CUNIPASTIVAC E Ž pojawia się odporność w ciągu 2 tygodni po iniekcji. Czas trwania odporności poszczepiennej wynosi maksymalnie 3 miesiące. Stopień odporności uwarunkowany jest w znacznej mierze prawidłowym żywieniem oraz warunkami zoohigienicznymi. Szczepionka skutecznie ogranicza śmiertelność spowodowaną ostrą formą pasterelozy. Nie wpływa ona jednak na występowanie nosicielstwa P. multocida oraz chronicznej formy zakaźnego nieżytu nosa zwłaszcza w przypadku niekorzystnych warunków środowiskowych.

PRZECIWWSKAZANIA

Nie należy szczepić zwierząt chorych (poza wskazaniami). Nie należy immunizować samic na 2 tygodnie przed porodem i 2 tygodnie po porodzie.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

W ciągu kilku godzin po podaniu preparatu może wystąpić wzrost ciepłoty wewnętrznej ciała od 0,5 do 1°C. Ciepłota wraca do normy bez podejmowania leczenia. W miejscu iniekcji szczepionki może pojawić się odczyn zapalny, który ustępuje samoistnie.

INTERAKCJE

Podawanie zwierzętom szczepionki CUNIPASTIVAC E ®, w okresie krótszym niż 2 tygodnie po immunizacji przeciw pomorowi, może obniżać jej skuteczność.

DAWKOWANIE I STOSOWANIE

Przed rozpoczęciem szczepień przenieść preparat do temperatury pokojowej i bezpośrednio przed iniekcją dokładnie wymieszać zawartość butelki. Preparat podaje się królikom od 7 tygodnia życia, podskórnie, w dawce 1 ml po obu stronach szyi. W środowisku zagrożonym pasterelozą szczepienia należy powtórzyć po upływie 2 - 3 tygodni.



Informacje z sieci
Pasteurella multocida

O bakterii kichanie, zatkany nosek, ropny wysięk z noska, skręcona szyja ( tzw.sztywny kark ), "trzepotanie" uszkami przez królika, zapalenie sutek, zamknięcie się w sobie ( królik jest apatyczny, mniej skłonny do zabaw ) a także wiele innych dolegliwości to objawy infekcji u królika bakterią Pasteurella multocida. Bakteria ta jest obecna w organizmach większości populacji króliczej, jednak nie zawsze "uaktywnia się". Bardzo często zatem pojawia się nieporozumienie pomiędzy bakterią a objawami jej towarzącymi. Pasteurella rozwija się w górnych drogach oddechowych ( okolice nosa, zatok ) u królików a także innych małych ssaków. Większość odmian bakterii rozwija się i nie pokazuje klinicznych przyczyn w organiźmie żywiciela. Wtedy zazwyczaj balans pomiędzy systemem immunologicznym królika a ilością rozwiniętych bakterii jest wyrównany. Choroba zazwyczaj uaktywnia się nagle, pokazując objawy.

Na to wpływają trzy czynniki: królik mógł "złapać" silną, bardziej szkodliwą odmianę Pasteurelli (dlatego skłonność zwierzątka do objawów ) bakteria mogła znaleźć drogę do organów czy tkanek, gdzie jest bardziej prawdopodobne wyjawianie przyczyn objawów. Objawy choroby królik manifestuje obecność bakterii w większości przypadków w zależności od tego, gdzie się ona umiejscowiła. Jeśli infekcja zaczyna się w górnych drogach oddechowych, najczęściej spotykanymi objawami są : mokry ( prawie biały ) nos, kichanie, katar, ropny wysięk z nosa. Niektóre króliki mogą wydawać się chore: mogą mieć zmniejszony apetyt lub nawet przestać jeść, jednak w większości przypadków królik żyje z bakterią wykazując objawy podobne do grypy czy przeziębienia u człowieka. Kiedy królik próbuje umyć swój nosek, wysięk z noska gromadzi się na spodniej części jego przednich łapek. W ten sposób bakteria może być przeniesiona do oczu królika, bądź inną drogą - przez kanał łzowy.

Wtedy kanaliki łzowe mogą być zablokowane a łzy czy wydzielina z oczu może wyciekać po pyszczku króliczka. Jeśli bakteria przemieściła się w górę do tunelu słuchowego królika, może się łatwo dostać do ucha środkowego długouchego. W rezultacie możemy mieć do czynienia z objawami takimi jak strata równowagi przez królika ( infekcje ucha środkowego u królika bardzo często powodują takie objawy ). Często jest to nazywane tzw. sztywnym karkiem, gdyż królik potrząsa głową na boki. Innym objawem może być natarczywe drapanie się przez królika w okolicach uszu bądź "trzepotanie" uszami. Innym częstym miejscem, gdzie dotarła bakteria Pasteurelli, może być gruczoł piersiowy u karmiących samiczek ( zapalenie sutek ), a także macica ( stan zapalny macicy ). Objawami mogą być ugryzienia bądź punktowe rany. W rzadkich przypadkach Pasteurella może się przyczynić do zapalenia płuc, które to może doprowadzić do szybkiej śmierci królika. Należy jednak podkreślić, iż jest to nietypowe miejsce ( jednakże spotykane ) występowania bakterii. Leczenie Pasteurella w większości przypadków jest zdiagnozowana od symptomów choroby, ponieważ sama bakteria jest bardzo trudna niemożliwa do zdiagnozowania u królika. Leczenie obejmuje antybiotyki, które zabijają bakterie Pasteurelli ( nie zabijają jednak one zdrowych kultur bakterii występujących w dolnym przewodzie jelitowym królika ).

Pastereloza królików (rabbit pasteurellosis)

Jest zakaźną i zaraźliwą chorobą królików hodowlanych i dziko żyjących oraz zajęcy. Choroba jest szeroko rozpowszechniona i powoduje często duże straty ekonomiczne, szczególnie w dużych fermach hodowlanych królików. Pasteurella multocida bytuje jako komensal na błonach śluzowych jamy nosowej, gardła i tchawicy oraz w jamie bębenkowej ucha środkowego króli ków. Zakażenie endogenne występuje w wyniku spadku naturalnej odporności organizmu i uzjadliwienia się pałeczek P. multocida pod wpływem czynników ryzyka. Do czynników tych należy długotrwały stres, inwazje pasoŻytnicze (kokcydioza), błędy żywieniowe i niedobory mineralno-witaminowe oraz nieodpowiednie warunki zoohigieniczne i sanitarne fermy, szczególnie duże wahania temperatury i przeciągi w pomieszczeniach halowych, nadmierna wilgotność i wysokie stężenie amoniaku.

W tym przypadku choroba rozwija się w wyniku autoinfekcji, a następnie szerzy drogą łańcuchowo-kontaktową. Chore zwierzęta wydalające zarazek wraz z moczem, kałem, śliną oraz wydzieliną z nosa i dróg rodnych stanowią pierwotne źródło zakażenia. Zakażenie następuje głównie drogą pokarmową, rzadziej aerogenną lub przez uszkodzone błony śluzowe. Najbardziej podatne na zakażenie są oseski w pierwszych tygodniach życia oraz młode króliki w okresie poodsadzeniowym. Zasadnicze źródło zakażenia dla osesków stanowią bezobjawowo zakażone królice, wydalające zarazek z wydzieliną z nosa, lub mleko pochodzące od matek chorych na zapalenie gruczołu mlekowego. Zwiększona podatność na zakażenie królików odsadzonych jest prawdopodobnie związana z zanikiem swoistej odporności biernej przekazanej przez matkęoraz stresem adaptacyjnym. Wtórnym źródłem zakażenia jest zanieczyszczona pasterelami woda i pasza.

Etiologia. Przyczyną choroby są Gram-ujemne pałeczki Pasteurella multocida należące do rodzaju Pasteurella. Najbardziej patogenne dla królików są szczepy pastereli należące do typu A i D oraz grup serologicznych 3, 11 i 12. Pasteurella multocida w kurzu w temperaturze 21-27°C i wilgotności względnej 32-77% przeżywa 2-3 dni. W suchym powietrzu zarazek przeżywa 48-72 godziny, w wodzie 8 dni, w gnojowicy 6 dni i 49 dni w wydzielinie jamy nosowej. Natomiast w zamrożonych tkankach lub we krwi w temperaturze -20°C zachowuje swoją żywotność przez lata. Podobnie zachowuje zjadliwość przez kilka miesięcy w nawozie oraz w rozkładających sięzwłokach padłych zwierząt. Drobnoustrój ten jest mało oporny na działanie promieni słonecznych oraz inaktywację cieplną w temperaturze 60°C ginie po 30 minutach, natomiast w 95°C po 5 minutach. Również dość szybko jest inaktywowany pod wpływem 0,2% formaliny - 5 minut, 0,5% fenolu -l minuta, l % mleka wapiennego i chloramin - 10 minut.

Objawy kliniczne. Rozwój i przebieg choroby uwarunkowane są stopniem zjadliwości szczepu zakażającego, wiekiem i statusem immunologicznym zwierząt oraz istnieniem czynników ryzyka. Pastereloza u królików przebiega w postaci ostrej lub przewlekłej. Współczynnik zachorowalności jest bardzo wysoki i wynosi około 90%, przy czym ulega on obniżeniu wraz z wiekiem królików. U zwierząt dorosłych i w dobrej kondycji przebieg zakażenia może być bezobjawowy. Postać ostra pojawia się nagle i cechuje ją szybki przebieg oraz wysoki współczynnik śmiertelności. Okres wylęgania choroby wynosi od 5 do 12 godzin. Ta postać pasterelozy ma charakter posocznicowy i rozpoczyna się zwykle wzrostem temperatury ciała do 39°C i wyżej oraz objawami ogólnymi w postaci posmutnienia' ogólnego osłabienia i braku łaknienia. Następnie dołącza się biegunka, nieŻyt oskrzeli, katar i duszność. U dorosłych samic rozwija się ostry stan zapalny dróg rodnych, któremu towarzyszy surowiczy, śluzowy lub śluzowo-ropny wypływ z dróg rodnych oraz ronienia.

Ostra postać pasterelozy trwa kilka dni i zwykle kończy się zejściem śmiertelnym. U zwierząt, które przeżyły ostrą pasterelozę, rozwija się przewlekła postać choroby. Postać przewlekła cechuje się włóknikowym odoskrzelowym zapaleniem płuc i osierdzia, któremu towarzyszy wyciek z nosa, początkowo surowiczy, a następnie śluzowo-ropny, ropne zapalenie spojówek, duszność i biegunka. Króliki z nastroszonym, pozbawionym połysku włosem są anemiczne, silnie wycieńczone i szybko chudną. W tkance podskórnej w okolicy krtani oraz mięśniach tworzą się ropnie, które po kilku tygodniach samoistnie otwierają się. W przebiegu tej postaci dochodzi również do zapalenia ucha środkowego i wewnętrznego, które objawia się żółtoszarym wypływem z przewodu słuchowego oraz kręczem szyi (torcicollis). U części samic w układzie rozrodczym rozwija się przewlekły stan zapalny, którego następstwem jest spadek plenności, a w przypadku samic ciężarnych ronienia oraz ropne zapalenie gruczołu mlekowe go. Natomiast u samców występuje ropne zapalenie jąder i najądrzy, będące przyczyną zaburzeń w płodności. Rokowanie jest z reguły niepomyślne. Zwierzęta po trwającej kilka tygodni, a nawet miesięcy chorobie padają.

Zmiany anatomopatologiczne. Badaniem sekcyjnym przy postaci ostrej (posocznicowej) pasterelozy stwierdza się silną wybroczynowość na błonach śluzowych i surowiczych oraz w wielu narządach wewnętrznych. Ponadto obserwuje się zapalenie nieżytowe lub ropne błony śluzowej nosa i zatok (obecność dużej ilości ropy). Błona śluzowa nosa jest znacznie obrzękła, niekiedy pokryta punkcikowatymi owrzodzeniami. Płuca są powiększone, obrzękłe, przekrwione, koloru jasnopurpurowoczetwonego i pokryte włóknikiem. W płucach stwierdza się obecnośćlicznych wybroczyn towarzyszących krupowemu zapaleniu płuc. W tchawicy oraz jamie klatki piersiowej znajduje się duża ilość krwistego płynu. W postaci przewlekłej oprócz wyżej wymienionych zmian w obrębie jamy nosowej stwierdza się ropne zapalenie tchawicy, surowiczo-włóknikowe lub włóknikowe zapalenie płuc, opłucnej i osierdzia. W wątrobie występują prosówkowe ogniska martwicowe i ziarniniaki. Ponadto obserwuje się liczne ropnie w tkance podskórnej, mięśniach, płucach, mózgu i uchu środkowym. Dodatkowo u samic stwierdza się ropne zapalenie macicy oraz gruczołu mlekowego, natomiast u samców ropne zapalenie jąder i najądrzy. Rozpoznanie choroby. Opiera się głównie na izolacji zarazka z narządów we wnętrznych, węzłów chłonnych i krwi oraz określeniu serotypu i zdolności wytwarzania toksyn wyizolowanego szczepu P. multocida. Do oznaczania toksynogennych szczepów P. multocida najbardziej przydatny jest test ELISA.

Postępowanie. Zwalczanie choroby w dużych fermach hodowlanych lub towarowych polega na usunięciu chorych królików, które stanowią potencjalne źródło zakażenia dla potomstwa, oraz pozostałych, niewykazujących jeszcze objawów chorobowych zwierząt. U sunięcie wszystkich zwierząt zakażonych jest bardzo trudne ze względu na występowanie bezobjawowego nosicielstwa, a ponadto badaniem bakteriologicznym wymazów pobranych od nosicieli często uzyskuje się wyniki fałszywie ujemne. Zwierzęta niewykazujące klinicznych objawów należy zabezpieczyć swoistą surowicą odpornościową Polisepsin. W terapii przyczynowej dobre wyniki uzyskuje się stosując parenteralnie przez 3-5 dni antybiotyki o szerokim zakresie działania oraz sulfonamidy potencjonowane zgodnie zwynikami antybiogramu. Skuteczność leczenia zależy w dużym stopniu od warunków żywienia i utrzymania zwierząt. Warunkiem uzyskania pożądanych wyników terapeutycznych jest systematyczna dewastacja bakterii w środowisku zewnętrznym oraz czyszczenie i odkażanie klatek, poidełek, sprzętu i urządzeń fermowych. W profilaktyce nieswoistej szczególną uwagę należy zwrócić na poprawę warunków zoohigienicznych, tj. ograniczenie wahań temperatury i utrzymanie prawidłowej wilgotności w pomieszczeniach. Ponadto należy dokonywać okresowej dezynfekcji pomieszczeń oraz klatek dla zwierząt przy użyciu skutecznych środków dezynfekcyjnych. Wobec zwierząt nowo zakupionych należy zastosować ścisłą kwarantannę przez co najmniej 10-14 dni oraz zapewnić im odpowiednie warunki bytowania i właściwe żywienie.

W przypadku wystąpienia pasterelozy należy natychmiast wybić wszystkie zwierzęta chore, a grupy zwierząt, w których wystąpiły zachorowania, ściśle oddzielić od pozostałych zwierząt. W profilaktyce swoistej pasterelozy królików stosuje się uodpornianie czynne przy użyciu dostępnej w kraju szczepionki inaktywowanej Cunipastivac E. Zawiera ona inaktywowane wysoce immunogenne szczepy P. multocida należące do serotypów 3 i 12. Szczepionka ta dość skutecznie chroni zwierzęta przed ostrą postacią pasterelozy, natomiast nie likwiduje nosicielstwa zarazka oraz nie zapobiega przewlekłej postaci zakaźnego nieżytu nosa, którego zasadniczą przyczyną jest Pasteurella multocida. Szczepionkę stosuje się u królików powyżej 7. tygodnia życia. W hodowlach zagrożonych pasterelozą szczepienia należy powtórzyć po upływie 2-3 tygodni. Odporność swoista pojawia się w ciągu 2 tygodni po iniekcji szczepionki i utrzymuje się maksymalnie 3 miesiące. Szczepionki nie należy stosować u zwierząt chorych oraz u samic na 2 tyg. przed i 2 tyg. po porodzie.


Góra        Powrót do działu spisu chorób         Główna


Alfabetyczny wykaz chorób jakie mogą zagrażać naszemu królikowi:
Aspergiloza Bąblowica Białaczka Brodawczakowatość Bruceloza Cheyletieloza Choroba Bornaska Choroba kleszczowa
Choroba motylicza Choroba motyliczkowa Choroby nie zaraźliwe Echinostomatoza E - cuniculi Enterotoksemia Fibromatoza
Gruźlica Grzybica drobnozarodnikowa Grzybica narządowa Grzybica strzygąca Grzybica woszczynowa  Inwazja pcheł
Kamienica nerkowa Kokcydioza Kolibakterioza Komary Listerioza Myksomatoza Niedobór witamin Nużyca Oczy Ospa
Pasożyty Pastereloza Pleśniawka Pomór  Pryszczyca Robaczyce nicienie  Robaczyce przywry Robaczyce tasiemce Rodencjoza
Ropnie Salmonelloza Skóra Stafylokokoza Streptokokoza Tasiemczyce Tężec  Toksoplazmoza Tularemia Wągrzyca Wirus PEDV Wścieklizna Wszawica Zakażenie adenowirusem RA - 1 Zapalenie jamy ustnej Zapalenie jelit  Zapalenie nosa