toxoplasmosis - łac.
Toksoplazmoza - jest chorobą inwazyjną charakteryzującą
się ostrym przebiegiem. U królików po raz pierwszy została opisana w roku 1909
w Brazylii. Występuje u wszystkich gatunków zwierząt i u około 40 gatunków
ptaków, gadów i ryb. U królików choroba notowana jest dosyć rzadko. Występuje
głównie w okresie zimowym i letnim. Jest chorobą odzwierzęcą (człowiek
może się nią zarazić od zwierząt).
Chorobę wywołuje pierwotniak -
Toxoplasma gondii, należący do gromady Sporozoa. Jest to pasożyt wewnątrzkomórkowy.
Bytuje głównie w komórkach układu siateczkowo - śródbłonkowego, w narządach
miąższowych, ośrodkowym układzie nerwowym, w mięśniach. Żywicielem ostatecznym
jest kot i inne kotowate, natomiast króliki i zwierzęta domowe są żywicielami pośrednimi.
Choroba przebiega najczęściej w postaci ostrej.
Okres inkubacji wynosi 8 dni.
Występują niespecyficzne objawy kliniczne: utrata apetytu, depresja, wyciek śluzowy
z nosa. U zwierząt słabszych objawy te mogą wystąpić wcześniej około 3 - 4 dnia.
Oprócz wyżej wymienionych objawów można spotkać: duszności, kaszel, wymioty, biegunkę,
bolesność powłok brzusznych oraz objawy ze strony środkowego układu nerwowego. Niekiedy
stwierdza się podwyższenie temperatury i przyspieszenie tętna, nastroszenie włosa,
znaczne schudnięcie i osłabienie, tak że pod koniec choroby zwierzę nie może unieść głowy.
Według Knorra (1976) szczególnie wrażliwe na zakażenie są kotne samice. T.gondii
dostaje się do macicy i atakuje płody, które zamierają lub powoduje poronienia.
Jeżeli młode urodzą się żywe to i tak giną. Natomiast Werulaszwili przy przewlekłym
przebiegu toksoplazmozy nie stwierdzał zapalenia łozyska, a ciąża przebiegała normalnie.
Rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych i zmian sekcyjnych jest trudne.
Leczenie nie jest opracowane. U ludzi stosuje się pirymetaminę (Deraprim) z
sulfonamidami, następnie spiramycynę.
Choroba jest bardzo niebezpieczna dla człowieka i dlatego przy obsłudze
zwierząt podejrzanych o toksoplazmozę należy zachować szczególne środki ostrożności.
(opis "Choroby królików" Wlodzimierz A. Gibasiewicz)
Drugi opis.
TOKSOPLAZMOZA (Toxoplasmosis)
Czynnik etiologiczny. Toxoplasma gondi – pierwotniak zaliczany do kokcydiów.
Rezerwuar i drogi zakażenia. Żywicielem ostatecznym jest kot domowy, żywicielem pośrednim są ptak i ssaki (wraz z człowiekiem). Źródłem zakażenia jest pokarm zanieczyszczony oocystami oraz mięso zawierające cysty pasożyta, łożysko zarażonej matki.
Drogi szerzenia. Żywiciel pośredni zaraża się drogą pokarmową. Szczególnie niebezpieczne są oocysty wytwarzające się w nabłonku jelitowym kotowatych (rozwój płciowy) a następnie wydalane z kałem zwierzęcia na zewnątrz. Oocysty te po kilkudniowym przebywaniu w środowisku nabierają cech inwazyjnych. Bardzo niebezpiecznym źródłem zakażenia jest ziemia zarażona kałem kocim ( powinno się myć ręce i czyścić paznokcie po kontakcie z ziemią, koty nie powinny mieć dostępu do piaskownic). Oocysty są przenoszone przez muchy, karaluchy. Do zarażenia dochodzi najczęściej w następstwie spożycia surowych lub niedogotowanych produktów mięsnych, w których znajdują się cysty (zawierające komórki pasożyta zwane bradyzoitami), także surowego mleka. Do zakażenia za pomocą tachyzoitów (namnażających się w makrofagach), które przenikają przez łożysko i uszkodzona skórę dochodzi rzadko. Tachyzoity mogą być obecne w wydzielinach chorych zwierząt domowych i przez kontakt bezpośredni doprowadzać do zakażenia.
Koty zarażają się poprzez zjedzenie oocyst (z kału innych kotów), lub zjedzenie zakażonego cystami mięsa innych zwierząt, możliwe jest też zakażenie śródmaciczne.
Zakażony kot w czasie inwazji wydala oocysty z kałem przez około 2 tygodnie. Oocysty po kilkudniowym przebywaniu w środowisku nabierają cech inwazyjnych (nie są inwazyjne bezpośrednio po wydaleniu). W okresie ostrym inwazji chore zwierzęta mogą zarazić ludzi na drodze kontaktu bezpośredniego.
Objawy u królików. Króliki mogą się zarazić poprzez zjedzenie oocyst pochodzących z kału kota, lub zjedzenie zanieczyszczonego pokarmu.
Po wniknięciu oocyst do organizmu dochodzi do fazy rozrostowej gdzie następuje szybki śródkomórkowy rozwój tachyzoitów. Po tej fazie następuje faza spoczynku, podczas której pojawiają się cysty w tkankach. Faza ta zwykle pozostaje utajona. Faza rozrostowa może skończyć się poważną choroba królików z wysoką śmiertelnością. W niektórych przypadkach dochodzi do powstania epidemii z wysoką zachorowalnością i padnięciami. Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły.
Postać ostra: anoreksja, osowiałość, gorączka, śmierć po kilku dniach. Śmiertelność jest największa wśród ciężarnych i karmiących królic.
Postać przewlekła: prawie zawsze bezobjawowa, niekiedy występują objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego.
Alfabetyczny wykaz chorób jakie mogą zagrażać naszemu królikowi:
Aspergiloza Bąblowica Białaczka Brodawczakowatość Bruceloza Cheyletieloza Choroba Bornaska Choroba kleszczowa
Choroba motylicza Choroba motyliczkowa Choroby nie zaraźliwe Echinostomatoza E - cuniculi Enterotoksemia Fibromatoza
Gruźlica Grzybica drobnozarodnikowa Grzybica narządowa Grzybica strzygąca Grzybica woszczynowa
Inwazja pcheł
Kamienica nerkowa Kokcydioza Kolibakterioza Komary Listerioza Myksomatoza Niedobór witamin Nużyca Oczy Ospa
Pasożyty Pastereloza Pleśniawka Pomór Pryszczyca Robaczyce nicienie
Robaczyce przywry Robaczyce tasiemce Rodencjoza
Ropnie Salmonelloza Skóra Stafylokokoza Streptokokoza Tasiemczyce Tężec
Toksoplazmoza Tularemia Wągrzyca Wirus PEDV Wścieklizna Wszawica Zakażenie adenowirusem RA - 1 Zapalenie jamy ustnej Zapalenie jelit
Zapalenie nosa