Domowy Zwierzyniec królik - Ustaw jako stronę startową; królik - Dodaj do ulubionych królik - Kontakt z redakcją                  Home  |  Królik  |  Papuga  |  Kanarek  |  Owczarek  |  Redakcja  |  Klub  | Kontakt       królik - lapin Królik - kaninchen Królik - Rabbit
Powrót            Lyssa - łać.; rabies - grec.; rabies - ang.; rage - franc.


Wścieklizna - wścieklizna jest chorobą zakaźną i zaraźliwą, występującą głównie u zwierząt mięsożernych, charakteryzująca się zaburzeniami ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Występowanie. Choroba u królików występuje sporadycznie i nie stanowi większego zagrożenia epizootycznego dla hodowli tych zwierząt. Ponieważ jest to choroba zakaźna, występująca u ssaków, w tym także u człowieka, a kończąca się zawsze zejściem śmiertelnym,dlatego też każdy kontakt ze zwierzęciem podejrzanym o wściekliznę, musi być szczegółowo rozpatrzony przez lekarza weterynarii i lekarza medycyny. Jest to choroba zwalczana z urzędu i podlegająca obowiązkowi ogłaszania w najbliższej lecznicy dla zwierząt. W Polsce u królika domowego chorobę stwierdzono w pojedynczych przypadkach (Lis i wsp., 1983). W 1984 r. stwierdzono wściekliznę u królika w woj. poznańskim w wyniku pokąsania przez wściekłego lisa (inf. ustna ZHW Poznani. Managarow (1960) opisał wystąpienie wścieklizny na fermie królików i lisów w postaci enzootii.

Choroba szeroko rozpowszechniona w całym świecie. Do niedawna nie notowana w centralnej Polsce i w niektórych krajach wyspiarskich. Etiologia. Chorobę wywołuje wirus z grupy Rhabdovirus, zawierający RNA. W temperaturze około 20°C zachowuje zjadliwość przez kilka dni, w 50°C ginie po godzinie, a w 60°C w ciągu 5 minut. W gnijącym mózgu pozostaje zjadliwy przez 7-10 dni, w zwłokach (nie zakopanych) przez wiele miesięcy. Promienie ultrafioletowe niszczą go po 5 minutach, a światło słoneczne po 2 godzinach bezpośredniego działania. Niszczy go formalina, alkohol etylowy, rozcieńczony roztwór kreozolu lub lizolu, roztwory mydlą i rozpuszczalniki tłuszczowe.

Źródła zakażenia i patogeneza. Źródłem zakażenia są zwierzęta chore wydalające wirus ze śliną. Przypuszcza się, że rezerwuarem zarazka są drobne gryzonie leśne i polne, u których choroba przebiega w postaci utajonej. Zakażenie następuje przez pokąsanie, drogą donosową (lisy obwąchujące miejsca znaczone moczem), drogą pokarmową i aerogenną (nietoperze). Na podkreślenie zasługuje fakt, że wirus znajduje się w ślinie na 5 dni przed pojawieniem się pierwszych objawów klinicznych. Wirus szerzy się w organizmie drogą nerwów obwodowych w kierunku mózgu (3 mm na godzinę — wirus ustalony), gdzie się namnaża i wywołuje zmiany zapalne. Po namnożeniu się w ośrodkowym układzie nerwowym, również drogą nerwową, dostaje się do ślinianek i śliny.

Przebieg choroby i obraz kliniczny. Okres wylęgania choroby wynosi 7-20 dni (9-90 dni wg Wachnika, 1983). Pierwsze objawy kliniczne pojawiają się w ciągu tygodnia od momentu pokąsania przez zarażone wścieklizną zwierzę, Managarow (1960) obserwował ostry przebieg choroby na fermie królików. Wówczas stwierdzono również wściekliznę u lisów karmionych padłymi z powodu tej choroby królikami. Początkowo obserwuje się niepokój, kąsanie miejsca pogryzionego, drapanie ścian klatki i nietypowe zachowanie. Później stwierdza się tzw. nieruchome oczy, dochodzi do porażeń mięśni pyszczka— królik przestaje pobierać pokarm, z jamy gębowej wypływa ślina. Następnie pojawiają się objawy podniecenia — królik biega po klatce i skacze, po chwili — zmęczony odpoczywa. W następnym etapie pojawia się całkowite porażenie mięśni szczęki, języka, oczu i mięśni kończyn oraz tułowia. Zwierzęta padają po 2-7 dniach.

(opis "Choroby królików" Włodzimierz A. Gibasiewicz)


Opis z encyklopedii.

Nazwa "wścieklizna" wywodzi się od przebiegu jednej, lepiej dostrzegalnej, z form choroby. Cechuje ją znaczne podniecenie i agresja ("wściekłość"). Wściekliznę nazywa się też czasem wodowstrętem (łac. hydrophobia), co jest odbiciem jednego z objawów choroby, mianowicie mimowolnych skurczy mięśni na widok lub sam dźwięk wody.

Czynnik etiologiczny. Wścieklizna jest chorobą wirusową spowodowaną przez ssRNA(-) wirusa Rabies virus (RABV) z rodziny Rhabdoviridae, rodzaju Lyssavirus. Występuje w 7 biotypach, z czego przyczyną zakażeń zwierząt naziemnych jest są głównie wirusy biotypu pierwszego. Pozostałe biotypy są zazwyczaj przyczyną wścieklizny nietoperzy. Wszystkie biotypy są patogenne dla człowieka.

Droga szerzenia. Rezerwuar zarazków stanowią zarówno ssaki dzikie, jak i domowe. Z pierwszej grupy wymienić należy: lisy, jenoty, borsuki, nietoperze, inne zwierzęta mięsożerne, a także gryzonie i zajęczaki. Grupa ta ma obecnie największe znaczenie w rozprzestrzenianiu choroby. Do drugiej natomiast: psy i koty. Druga grupa miała pierwotnie duże znaczenie, lecz obecnie ze względu na masowe szczepienia zwierząt domowych zagrożenie jest niewielkie. Do zakażenia (zwierząt lub człowieka) dochodzi na drodze kontaktu bezpośredniego - przez pokąsanie lub oślinienie. Możliwe jest, choć u człowieka rzadkie, zakażenie na drodze powietrznej (kropelkowej i pyłowej) aerozolem odchodów nietoperzy w jaskiniach. Do wystąpienia choroby dochodzi u około 20% wystawionych na ekspozycję - szczególnie osobników pogryzionych na pysku/twarzy, szyi, klatce piersiowej lub pokąsanych głęboko. Odnotowano także infekcje przez przeszczepienie organów od zmarłych dawców z nierozpoznaną wścieklizną. Chorobę cechuje długi okres utajenia średnio od 1 do 3 miesięcy - skrajnie od 10 dni do ponad roku. Chory człowiek jest także zakaźny dla otoczenia.

Objawy i rozpoznawanie. Wirus wścieklizny atakuje komórki układu nerwowego, ze szczególnym tropizmem do komórek istoty szarej mózgu. W początkowym okresie (około 2 miesięcznym od chwili zakażenia) występują objawy ogólne. Dominują tu zmiany, uczucie mrowienia wokół miejsca pokąsania, a także gorączka, ból potylicy, zmęczenie oraz rzadziej halucynacje, torsje. Zwierzęta często w tym okresie - fazie inkubacji, zmieniają swoje zwyczaje głównie przez zmianę trybu życia z dziennego na nocny i vice versa, a także przestają być wrażliwe na bodźce bólowe. Po kilku dniach występuje nadmierne pobudzenie lub - skrajnie, porażenie (tzw. cicha wścieklizna). U chorego stwierdzić można mimowolne skurcze mięśni (konwulsje), ślinotok oraz wodowstręt. Zejście śmiertele następuje w około tydzień od wystąpienia objawów.

Lis chory na wściekliznę w czasie obserwacji weterynaryjnej.W przypadku diagnozowania człowieka wystawionego na ekspozycję w krótkim odstępie czasu większe znaczenie od potwierdzenia choroby ma ocena prawdopodobieństwa jej wystąpienia. W tym calu stosuje się głównie wywiad epidemiologiczny. Jednocześnie rozpoczyna się, jeżeli zwierzę zostało złapane: przyżyciową obserwację (trwającą 15 dni) weterynaryjną (zwierzęta domowe) lub pośmiertne badanie mózgu zwierzęcia (zwierzęta dzikie i agresywne zwierzęta domowe). Przyżyciowa diagnostyka człowieka jest możliwa (wykorzystując m.in. metodę PCR), lecz dość często pojawiają się w badaniu wyniki fałszywie ujemne. Pośmiertne rozpoznanie przeprowadza się używając testów serologicznych i próby biologicznej.

Leczenie. Do dzisiaj nie znany jest lek przeciwko wściekliźnie. Jeśli nie wystąpiły objawy choroby podejmuje się próbę zastosowania uodpornienia bierno-czynnego polegającego na podaniu surowicy i serii szczepionek podawanych w mięsień naramienny lub podskórnie (dawniej szczepionkę podawano w mięsień brzucha ze względu na specyficzne ukrwienie - nie stosuje się już tej metody). Uodpornienie uzyskane na drodze biernej ochrania chorego do momentu uzyskania odporności czynnej. Chorym szczepionym wcześniej nie podaje się surowicy. Możliwość czynnego uodpornienia organizmu możliwa jest dzięki długiemu okresowi wylęgania. Chorego człowieka, u którego wystąpiły objawy izoluje się głównie w celu zapewnienia mu spokoju; stosuje się leczenie objawowe. Do tej pory odnotowano mniej niż 5 przypadków wyzdrowienia chorych ludzi, u których pojawiły się symptomy choroby. Zwierzęta zwykle się usypia.

Zapobieganie. Dużą rolę odgrywa zapobieganie szerzeniu się choroby. Od dawna prowadzi się obowiązkowe szczepienia psów przeciwko wściekliźnie (dlatego epizootia w tej grupie zwierząt są obecnie rzadkie), rozrzuca się szczepionki po lasach i polach, aby dzikie zwierzęta również zaszczepić. Profilaktycznie szczepi się osoby szczególnie narażone, np. wykonujące sekcje dzikich zwierząt padłych. Przy podejrzeniu ekspozycji stosuje się szczepienia. Świadectwo szczepienia zwierzęcia nie jest wystarczające do wykluczenia wścieklizny.

Żródło encyklopedia Wikipedia http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%9Bcieklizna


Alfabetyczny wykaz chorób jakie mogą zagrażać naszemu królikowi:
Aspergiloza Bąblowica Białaczka Brodawczakowatość Bruceloza Cheyletieloza Choroba Bornaska Choroba kleszczowa
Choroba motylicza Choroba motyliczkowa Choroby nie zaraźliwe Echinostomatoza E - cuniculi Enterotoksemia Fibromatoza
Gruźlica Grzybica drobnozarodnikowa Grzybica narządowa Grzybica strzygąca Grzybica woszczynowa  Inwazja pcheł
Kamienica nerkowa Kokcydioza Kolibakterioza Komary Listerioza Myksomatoza Niedobór witamin Nużyca Oczy Ospa
Pasożyty Pastereloza Pleśniawka Pomór  Pryszczyca Robaczyce nicienie  Robaczyce przywry Robaczyce tasiemce Rodencjoza
Ropnie Salmonelloza Skóra Stafylokokoza Streptokokoza Tasiemczyce Tężec  Toksoplazmoza Tularemia Wągrzyca Wirus PEDV Wścieklizna Wszawica Zakażenie adenowirusem RA - 1 Zapalenie jamy ustnej Zapalenie jelit  Zapalenie nosa