Historia światowego spadochroniarstwa.

O tym, że człowiek od dawien dawna próbował przełamać barierę przyciągania ziemskiego, aby swobodnie poruszać się w powietrzu, świadczą legendy, których postaci traktuje się jako prekursorów spadochroniarstwa i lotnictwa.

Jednym z legendarnych bohaterów "podniebnych" przygód stał się cesarz chiński Shon, który ok. 2200 r. p.n.e. skoczył z dachu płonącego domu, wykorzystując do zamortyzowania lądowania dwa duże słomkowe kapelusze.

Chińskie rękopisy przetłumaczone przez francuskiego zakonnika Varron opisują uroczystości koronacyjne cesarza Fo-kien w 1306 roku, podczas których akrobaci rzucali się z wysokich wież,używając do tego celu dużych parasoli służących do zmniejszania prędkości.

Inną legendą, która przetrwała do dnia dzisiejszego, jest historia Ikara syna Dedala, który odbył lot z wyspy Krety na specjalnie skonstruowanych skrzydłach.

Jednak dopiero Leonardo da Vinci w XV wieku zaprojektował spadochron o wymiarach niezwykle zbliżonych do wymiarów spadochronów współczesnych. Opis z 1495 r. projektu: Jeżeli człowiek weźmie kawałek płótna żaglowego i nada mu kształt piramidy, której każda strona będzie mieć 12 łokci szerokości i takąż wysokość, to może bezpiecznie opuścić się z dowolnej wysokości. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że "łokieć" ma około 50-60 cm stwierdzimy, że teoria budowy spadochrony według pomysłu Leonarda sa Vinci jest aktualna do dziś z małymi poprawkami, jak na przykład wysokość czaszy gdyż nowoczesne spadochrony mają czaszę o średnicy około 6 metrów.

W 1617 r. biskup dalmacki Fausto Verancio de Sebenico (ur. 1551 r. w Sebenico, zm. 1617 r.) w swoje książce pisał : człowiek za pomocą kwadratowego kawałka płótna rozpiętego na czterech równych kijach i czterech sznurkach może bez obawy opuścić się z wysokości. W dalszej części przestrzega aby wielkość płótna dobierać do ciężaru człowieka.

Pierwszą matematyczną teorię spadochronu stworzył Isaac Newton w 1710 r. Pozwoliło to innym na konstruowanie różnych urządzeń zapewniających bezpieczne opadanie i lądowanie.

A w 1710 roku Isaac Newton opracował pierwszą matematyczną teorię spadochronu, co pozwoliło na dalsze konstruowanie różnych urządzeń spadających. Dla ciekawskich wymienię jednak najważniejsze fakty:

• W 1783 roku Sebastian Lenormand wykonał pierwszy skok z wieży obserwatorium na urządzeniu, które nazwał "parachute" (para-przeciw, chute-opadanie z jęz.fran.) Stąd wzięło się pojecie "spadochronu". W tym samym roku został skonstruowany pierwszy latający balon.

• W 1785 roku Jean Pierre Blanchard skonstruował spadochron o sztywnej konstrukcji, ale umożliwiającej natychmiastowe użycie. Początkowo testował swój spadochron, wyrzucając z kosza balonu psa, ale w listopadzie tego samego roku, na wysokości 1000 metrów balon uległ awarii i Blanchard musiał wykonać swój pierwszy skok spadochronowy. Był to pierwszy wypadek uratowania się człowieka na spadochronie podczas awarii balonu.

• W 1797 roku Andre Garnerin zaprojektował budowę spadochronu, który nie miał już żadnych usztywnień i osobiście go zademonstrował. Był to pierwszy nieprzymusowy skok ze spadochronem z balonu. André-Jacques Garnerin i Jeanne Genvieve Labrosse to małżeństwo, które zapisało się w historii spadochroniarstwa ona jako pierwsza kobieta na świecie skoczyła ze spadochronem w 1799 roku. On - 22 października 1797 r. jako pierwszy człowiek w historii wykonał skok ze spadochronu z wysokości ok. 700 m. w paryskim Parku Monceau. Wylądował cały i zdrowy. Spadochron był jego samodzielnym dziełem, a w zasadzie była to siedmiometrowa, jedwabna płachta, kształtem przypominająca parasol. Sławę Garnerin zyskał w 1798 r., kiedy to ogłosił publicznie, iż dokona pierwszego w historii lotu balonem w towarzystwie pasażera. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że tym pasażerem miała być kobieta. Z tego tez powodu musiał stawić się przed paryską policją, celem uzasadnienia swego projektu. Urzędnicy byli bardzo zaniepokojeni, tym że zmiana ciśnienia na wysokości niekorzystnie wpłynie na delikatne ciało kobiety i może doprowadzić do utraty przytomności. W dodatku taka bliskość płci przeciwnych (wszak kosz balonowy jest bardzo mały) może wywołać komplikacje natury moralnej. Dlatego też wydano zakaz tego lotu. Po serii odwołań, zakaz uchylono. Na starcie Gareninowi towarzyszyły tłumy paryżan. Lot odbył się bez komplikacji. Zakończył się 30 km na północ od Paryża w miejscowości Goussainville.

• W 1903 roku został zbudowany pierwszy samolot z napędem spalinowym. Jako pierwszy skok skoczka doświadczalnego z samolotu traktuje się skok kapitana Alberta Berry. W 1912 roku wyskoczył on z samolotu na wysokości 450 m i otworzył spadochron na 200 m.

• Ważnym rozwiązaniem technicznym był spadochron zaprojektowany przez Gleba Kotielnikowa w 1911 roku. Stworzył on spadochron o czaszy z jedwabnej tkaniny, wyrzucanej sprężynowo po otwarciu pokrowca i z linkami podzielonymi na grupy. Spadochron ten był pierwszym spadochronem plecakowym, umocowanym do uchwytów plecowych uprzęży.

• Podczas I Wojny Światowej konstruktor Leslie Irvin stworzył spadochrony plecowe, siedzeniowe i kolanowe, których pokrowce miały różne kształty, a poza tym były miękkie i nieusztywnione. Od 1919 roku spadochrony pod nazwą "Irvin" wprowadzono do armii amerykańskiej i były one używane w innych krajach aż do lat 30-tych.

• W czasie II Wojny Światowej ustalono kilka zasadniczych typów spadochronów: "Irvin" - okrągły, Spadochron Hoffamana - amerykański trójkątny, Spadochron Łobanowa - radziecki kwadratowy, "Salvator" - włoski, "Nanaka" - japoński. Po II Wojnie Światowej nie zaprzestano poszukiwania dalszych rozwiązań technicznych spadochronów osobowych. Pierwsze międzynarodowe zawody spadochronowe w skokach na celność lądowania zorganizowano w 1919 roku w Stanach Zjednoczonych. W Europie pierwsze zawody spadochronowe rozegrano w Rzymie w 1922 roku. Początek rozwoju sportu spadochronowego w Polsce przypada na 1923 rok. Wtedy to powstała organizacja społeczna Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, która organizowała różnego rodzaju imprezy, pogadanki i pokazy lotnicze. W 1919 roku został założony Aeroklub Polski, jako pierwsza formalno-prawna organizacja polskich lotników sportowych. A w 1927 roku powstał Aeroklub Warszawski.

Spadochroniarstwo zdobywało coraz większe rzesze sympatyków. W 1936 roku postawiono pierwszą wieżę spadochronową na Polach Mokotowskich w Warszawie, a do 1939 roku zbudowano w Polsce 17 takich wież. W 1939 roku utworzony został Wojskowy Ośrodek Spadochronowy, który to przeprowadził liczne wojskowe kursy spadochronowe.

Po wojnie pierwszy skok ze spadochronem w Polsce wykonał Tadeusz Litwiński w 1945 roku. W 1948 roku Liga Lotnicza zorganizowała pierwszy instruktorski kurs spadochronowy, a od 1951 roku czynne jest Centrum Wyszkolenia Spadochronowego w Nowym Targu.